Μια ιδιότυπη περίπτωση στην ελληνική κινηματογραφία

mia-idiotypi-periptosi-stin-elliniki-kinimatografia

Τον Νίκο Αλευρά δεν μπορείς να τον κατατάξεις πουθενά. Αποτελεί μια ιδιότυπη περίπτωση στην ελληνική κινηματογραφία. Ανέκαθεν προκαλούσε με τις ιδιόρρυθμες ταινίες του, που στην ουσία αποτελούν «one man's show»: πάντα πρωταγωνιστεί και αφηγείται ο ίδιος με τη χαρακτηριστική του φωνή, και τα φιλμ του αποτελούν χιουμοριστικά «δοκίμια» με παράλογο και επεισοδιακό χαρακτήρα.

Πριν από χρόνια η ταινία του «Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι» είχε κοπεί στον αέρα κατά τη διάρκεια της μετάδοσής της από την κρατική τηλεόραση, μονοπωλώντας το ενδιαφέρον του τύπου. Κι όμως, όσοι γνωρίζουν τον Αλευρά, στο πρόσωπό του βλέπουν μια παιδική αφέλεια, μια αφοπλιστική αγνότητα που αντανακλάται και στο πανί.

Έτσι και στην τελευταία του ταινία, με τίτλο «Ερωτικά μαθήματα επαναστατικής δράσης» (στις αίθουσες την Πέμπτη): κι αυτή ένα μείγμα ντοκιμαντέρ και ταινίας μυθοπλασίας, κι αυτή αντισυμβατική, παράλογη και άκρως ερωτική. Αυτό είναι άλλωστε το θέμα της: η επαναστατικότητα του έρωτα. Ακόμα και στο άφθονο γυμνό της δεν έχει την παραμικρή χυδαιότητα, όπως στην αστεία σκηνή όπου η ερωμένη του ήρωα θεάται ξαπλωμένη, ως έδεσμα, πάνω σ' ένα τραπέζι. «Σας θυμίζω τα λόγια του Εμπειρίκου: "Τον έρωτα πρέπει να τον απολαμβάνουμε ως μίαν ωραίαν οπώραν"». Στην προβολή της ταινίας στη Θεσσαλονίκη σείστηκε η αίθουσα από τα γέλια, με το κοινό να κάθεται ακόμα και στα σκαλοπάτια.

«Τη δούλευα πολλά χρόνια», μας είπε ο σκηνοθέτης, που το 2000 διατύπωσε έως και μανιφέστο, σύμφωνα με το οποίο το ζητούμενο είναι «να γυρίζεις ταινίες όπως γράφεις ποιήματα».

«Εμπνευσή μου υπήρξε ο Εμπειρίκος και το "Συμπόσιο" του Πλάτωνα. Οπως η φράση του Εμπειρίκου: "Το κινούν αίτιον του σύμπαντος είναι ο έρως". Γιατί τα μάγουλά σου, τα μαλλιά σου, το χρώμα τ' ουρανού και των ματιών μας, όλα είναι ενώσεις, απόρροια ενός οργασμού που θα έπρεπε να σεβόμαστε. Η χριστιανική θρησκεία όμως, όλο αυτό το έκανε αμαρτία. Και το σύστημα προσπαθεί να το ελέγξει, γιατί ο έρωτας απελευθερώνει. Αυτό ήθελα να δείξω. Κι έκανα μια θρησκευτική ταινία για τον έρωτα, γιατί για μένα ο έρωτας είναι η μόνη θρησκεία».

Μανιάτης μέχρι το μεδούλι, με παππού πειρατή, και ιδιοκτήτης του Πύργου Αλευρά στα Αλευριάνικα (του ξενώνα από τον οποίο βιοπορίζεται), ο Αλευράς ζούσε ανέκαθεν με γυναίκες τις οποίες, όπως δηλώνει, λατρεύει: έχει δύο κόρες, σύζυγο, πολλές συγγενείς αλλά και μια φοβερή γιαγιά που εμφανίζεται στην ταινία, σχολιάζοντας αθυρόστομα τις σχέσεις αντρών-γυναικών.

«Οι πολιτικοί είναι αντιερωτικοί», υποστηρίζει με έμφαση ο σκηνοθέτης. «Γι' αυτό ο Τσίπρας πάει μπροστά, δεν είναι μονο ιδεολογικό το θέμα. Είναι νέος, θα ζήσει άλλα πενήντα χρόνια. Αυτός πρέπει να μας θάψει, όχι να τον θάβουμε...».

Στα «Ερωτικά μαθήματά» του (που χρηματοδότησε το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου), όπου εμφανίζεται και ο Τ. Παλαντζίδης και πολλοί φοιτητές του Εθνικού, ο Αλευράς έχει αιχμές για όλους. Ακόμα και για τον τηλεοπτικό Μάκη και... τον Λάρι Κινγκ. Τους δύο δημοσιογράφους που ο ήρωάς του αναζητά με τη βοήθεια του Δημήτρη Πουλικάκου στα «Ανω Γλειψιμαίικα» -τη σύγχρονη Αθήνα δηλαδή- σε μια από τις πιο διασκεδαστικές σκηνές της ταινίας.

Στα «Ερωτικά μαθήματα» όμως ο Αλευράς κάνει κι ένα έμμεσο σχόλιο στο ελληνικό σινεμά, και μάλιστα στον Αγγελόπουλο που γνωρίζει και αγαπά: αντιπροτείνει το δικό του μεγάλο χιουμοριστικό μονοπλάνο, το οποίο «παρακολουθεί μια γυμνή γυναίκα που σιγά σιγά πλησιάζει μέχρις ότου το αιδοίο της κολλάει στον φακό».

Στην ίδια σκηνή ακούγεται το τραγούδι του Χιώτη «Την έδιωξα κι όμως την αγαπώ». «Σας πληροφορώ πως το τραγούδι αυτό βρέθηκε στο αρχείο του Τζίμι Χέντριξ, ο οποίος γνώρισε τον Χιώτη σε μια περιοδεία του, και τον χαρακτήρισε τον μεγαλύτερο δεξιοτέχνη στο είδος του».

Ηδη έβαλε μπρος για την επόμενη ταινία του: «Ν' αγαπάς και ν' αγαπιέσαι». «Μια παρέα ξεφεύγει από την παράνοια της πόλης και στο κατάστρωμα ενός πλοίου αφηγείται μαγικές ερωτικές ιστορίες. Την εμπνεύστηκα από τις "Χίλιες και μια νύχτες..."».