Οκτώ επιλεγμένες ταινίες στις αίθουσες κινηματογράφου. Ανάμεσα τους μια αληθινά σπουδαία από τη Σουηδία και δύο ελληνικές. Η μια δείχνει ξεκάθαρα την κούραση του «εμπορικού» σινεμά, που μοιάζει εξαντλημένο και επαναλαμβανόμενο, και η άλλη, από την απέναντι κινηματογραφική όχθη, με τη φήμη της ευγενούς αποτυχίας να τη συνοδεύει από τη Θεσσαλονίκη.
Άσε το κακό να μπει (2008)
Το να χαρακτηρίσεις την ταινία του Τόμας Άλφρεντσον vampire movie ή ταινία τρόμου μπορεί να είναι ορθό, αφού το σενάριό της κινείται στα όρια του είδους, όμως σε καμιά περίπτωση δεν θα είναι ακριβές, καθώς το θαυμάσιο αυτό φιλμ αρνείται να περιορίσει τις φιλοδοξίες ή τη συναισθηματική και σκηνοθετική του παλέτα στους όρους και τη γλώσσα τους. Διότι το «Άσε το κακό να μπει» δεν διαθέτει κανένα από τα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά που συνήθως βρίσκουμε στον κινηματογράφο του τρόμου. Ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για τους ήρωες και την ψυχολογία τους παρά για τη βαμπιρική μυθολογία ή τους μηχανισμούς ενός θρίλερ, δίχως αυτό να σημαίνει ότι δεν λειτουργεί θαυμάσια στο επίπεδο του σασπένς.
Τοποθετημένο σε ένα σχεδόν μονίμως σκοτεινό, χιονισμένο προάστιο της Στοκχόλμης στις αρχές της δεκαετίας του ’80, μας συστήνει πρώτα τον νεαρό «ήρωά του», ένα χλωμό δωδεκάχρονο αγόρι, που φαίνεται υπερβολικά παράξενο για να γίνει αποδεκτό από τους συμμαθητές του. Αντικείμενο πειραγμάτων λεκτικής και σωματικής βίας, ο Όσκαρ είναι κλεισμένος σε έναν κόσμο φτιαγμένο από το μυαλό και τον θυμό του, έναν κόσμο που θα ανοίξει όταν ένα βράδυ θα δει να μετακομίζει σε ένα διπλανό διαμέρισμα ένα εξίσου παράξενο κορίτσι και ο ενήλικος συνοδός της.
Η συνομήλική του Έλι είναι πολύ πιο ώριμη από τα χρόνια της, βγαίνει από το σπίτι μόνο το βράδυ και λίγο μετά την εμφάνισή της μια σειρά από παράξενους φόνους αναστατώνουν το σε χειμερία νάρκη προάστιο. Ο Όσκαρ υποπτεύεται πως το κορίτσι του διπλανού διαμερίσματος είναι βαμπίρ, αλλά αυτό αντί να τον τρομάξει τον ενθουσιάζει και σύντομα η σχέση τους αρχίζει να ανθίζει σαν μια κηλίδα αίμα που απλώνεται στο χιόνι. Οι δυο τους ανακαλύπτουν τη συντροφικότητα και κάτι που μοιάζει με το ξύπνημα μιας νεανικής αγάπης, μιας αποδοχής πέρα από προκαταλήψεις και φόβους.
Όμως αυτό το «ρομάντζο» δεν έχει τίποτα από την αμερικανική εφηβικότητα του «Λυκόφωτος» για παράδειγμα, καμία από τις ευκολίες που θα μπορούσαν να κάνουν μια ταινία με ήρωα έναν βρικόλακα ελκυστική ή εντυπωσιακή. Αντίθετα, αγκαλιάζει τη σκοτεινιά και τον στενάχωρο ψυχισμό των δυο μικρών πρωταγωνιστών του και κατορθώνει να κάνει τις παράξενες προσωπικότητές τους να φαίνονται απόλυτα φυσιολογικές, τοποθετημένες σε έναν αφύσικο κόσμο. Στήνοντας την ταινία του με προσοχή στην κάθε λεπτομέρεια, αφήνοντας συχνά στατική την κάμερά του να καταγράφει πλάνα που σαν να έχουν συντεθεί με τρόπο θαυμαστά υπολογισμένο, κινηματογραφεί μια σχεδόν μαγεμένη πραγματικότητα, η οποία όμως δεν παύει ούτε στιγμή να είναι ρεαλιστική.
Οι εικόνες του μοιάζουν συχνά με νεκρές φύσεις που ζωντανεύουν από την υπέροχη ιστορία που τις διαποτίζει και η ομορφιά τους είναι την ίδια στιγμή τρομακτική αλλά και ακαταμάχητη. Σαν ένα παραμύθι για θλιμμένα παιδιά, το «Άσε το κακό να μπει» είναι μια διαφορετική ταινία ενηλικίωσης, ένα τρυφερό φιλμ τρόμου για μια αγάπη που, όπως και το φιλμ που την περιέχει, πάει πολύ πιο πέρα από τις προκατασκευασμένες ιδέες μας γι’ αυτήν. Μην κάνετε το λάθος να προσπεράσετε αυτό το φιλμ, ακόμη κι αν οι ταινίες τρόμου είναι κάτι που δεν σας αφορά. Το φιλμ του Άλφρεντσον δεν είναι απλά μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς, αλλά σας αφορά απόλυτα αν, έστω και μια φορά, νιώσατε μόνοι απέναντι σε έναν εχθρικό κόσμο.
- Σκηνοθεσία: Τόμας Άλφρεντσον.
- Πρωταγωνιστούν: Κάρε Χέντεμπραντ, Λίνα Λέντρεσον, Περ Ράνγκαρ, Χένρικ Νταλ, Κάριν Μπέργκβιστ, Πέτερ Κάρλμπεργκ. Χώρα: Σουηδία. Διάρκεια: 116 λεπτά.
The Visitor (2007)
Φτάνει στις αίθουσες με όχημα τη δυναμική της πρόσφατης υποψηφιότητας στα Όσκαρ του εξαιρετικού πρωταγωνιστή του Πίτερ Τζένκινς, καθώς υπό άλλες συνθήκες το «The Visitor» δεν θα έμοιαζε ικανό για να κάνει το ταξίδι από τα φεστιβάλ μέχρι την εμπορική διανομή. Όχι επειδή είναι λιγότερο καλή ταινία από όλες τις άλλες που το πετυχαίνουν, αλλά διότι εκ πρώτης όψεως δεν έχει κανένα από εκείνα τα στοιχεία που κάνουν ένα φιλμ ελκυστικό, σε ένα τοπίο όπου κάθε εβδομάδα υπάρχουν περισσότερες ταινίες παρά κοινό. Ή γιατί το φιλμ του Τομ ΜακΚάρθι είναι πιο χαμηλότονο και εσωτερικό απ’ ό,τι θα περίμενε ο μέσος θεατής, ακόμη κι αν η τρυφερή ματιά του εν τέλει αποζημιώνει την υπομονή που απαιτείται για να το απολαύσεις.
Ο Τζένκινς υποδύεται με βουβή θλίψη και αξιοθαύμαστη αυτοσυγκράτηση τον Γουόλτερ, έναν καθηγητή πανεπιστημίου, ο οποίος έχοντας μόλις χάσει τη γυναίκα του επιστρέφει στη Νέα Υόρκη για να δώσει ένα σεμινάριο. Φτάνοντας όμως στο διαμέρισμά του, που έχει μήνες να επισκεφθεί, ανακαλύπτει ότι εκεί ζει τώρα ένα ζευγάρι παράνομων μεταναστών από τη Μέση Ανατολή, που έχουν εξαπατηθεί πιστεύοντας ότι έχουν νοικιάσει το σπίτι νόμιμα.
Η πρώτη αντίδραση του Γουόλτερ είναι να τους διώξει από το σπίτι, όμως σχεδόν αμέσως αποφασίζει να τους επιτρέψει να μείνουν μέχρι να βρουν αλλού κατάλυμα, και σύντομα η άβολη συγκατοίκησή τους θα μεταμορφωθεί σε μια ζεστή σχέση που θα διδάξει στον στεγνό καθηγητή μερικές αλήθειες για την ίδια τη ζωή. Όμως, η καινούργια ισορροπία μεταξύ των τριών τόσο διαφορετικών ανθρώπων θα καταρρεύσει όταν η αστυνομία θα συλλάβει τον νεαρό μετανάστη και θα τον προετοιμάσει για απέλαση, κάνοντας τον Γουόλτερ να προσπαθήσει με κάθε τρόπο να πολεμήσει ένα σύστημα σκληρό και άδικο. Το φιλμ του ΜακΚάρθι έχει αναμφίβολα την καρδιά του στο σωστό μέρος και αγγίζει θέματα που είναι επείγοντα και άμεσα στη σημερινή Αμερική.
Ωστόσο, παρ’ όλες τις αρετές του και παρά τις προσπάθειες του εξαιρετικού του καστ, δεν μπορεί να αποφύγει την ελαφρώς ενοχλητική αίσθηση μια καλοπροαίρετης αφέλειας στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει τόσο τον κεντρικό ήρωά του όσο και τους μετανάστες, μεταμορφώνοντάς τους σε σύμβολα αντί για ολοκληρωμένους χαρακτήρες και δίνοντας στο σενάριό του μια εντελώς προβλέψιμη τροπή και στερώντας από το πολιτικό του μήνυμα τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα που θα μπορούσε να έχει.
- Σκηνοθεσία: Τομ ΜακΚάρθι.
- Πρωταγωνιστούν: Ρίτσαρντ Τζένκινς, Χαάζ Σλεϊμάν, Ντανάι Γκουρίρα, Χιάμ Αμπάς. Χώρα: ΗΠΑ. Διάρκεια: 103 λεπτά.
The International (2009)
Έχοντας την ιδιοφυή ιδέα ή απλά εξαιρετικό timing να τοποθετήσει μια τράπεζα με παγκόσμιες διασυνδέσεις και βρώμικες πρακτικές στη θέση του «Κακού», αυτό το «χρηματοοικονομικό» θρίλερ του Τομ Τίκβερ κερδίζει εξαρχής το ενδιαφέρον. Το γεγονός ότι δυο εξαιρετικοί ηθοποιοί όπως ο Κλάιβ Όουεν και η Ναόμι Γουότς βρίσκονται στους πρωταγωνιστικούς ρόλους δυο πρακτόρων, της Ιnterpol και του FBI αντίστοιχα, προσθέτει πόντους, και το ότι η δράση εκτυλίσσεται ανά την υφήλιο σε μια τζεϊμσμποντική γεωγραφική διαδρομή κάνει το πακέτο ακόμη πιο ελκυστικό.
Δυστυχώς, παρ’ όλη τη στυλιζαρισμένη σκηνοθεσία και την αναμφίβολα καίρια σεναριακή ιδέα, το φιλμ δεν κατορθώνει να γίνει ούτε μια πετυχημένη περιπέτεια ούτε αληθινά πολιτική. Αυτό δεν σημαίνει πως ο σεναριακός ιστός δεν υφαίνεται με ενδιαφέρον, ούτε ότι το φιλμ δεν περιέχει μερικές εντυπωσιακές σκηνές δράσης, όμως σε όλη τη διάρκειά του νιώθεις ότι παλεύει να βρει την ιδανική ισορροπία ανάμεσα στην περιπέτεια και την πιο σοβαρή πλευρά του, δίχως ποτέ να το καταφέρνει με απόλυτη επιτυχία.
Παρά ταύτα το φιλμ πετυχαίνει την κινηματογραφική αθανασία μέσα από μια αληθινά εντυπωσιακή σκηνή διάρκειας 14 λεπτών, η οποία λαμβάνει χώρα στο Μουσείο Γκούγκενχαϊμ της Νέας Υόρκης και περιλαμβάνει τόσες σφαίρες που θα μπορούσαν να γκρεμίσουν ένα ολόκληρο κτίριο. Σκηνοθετημένη με αληθινή μαεστρία από τον Τίκβερ, που δείχνει κυριολεκτικά να το απολαμβάνει, η σκηνή γυρίστηκε σε ένα κολοσσιαίο σετ, ακριβές αντίγραφο του μουσείου, που πιθανότατα κόστισε τον μισό από τον προϋπολογισμό της ταινίας και είναι αξιοθαύμαστη και ήδη σχεδόν κλασική.
- Σκηνοθεσία: Τομ Τίκβερ.
- Πρωταγωνιστούν: Κλάιβ Όουεν, Ναόμι Γουότς, Άρμιν Μίλερ-Σταλ, Ούλριχ Τόμσεν, Μπράιαν Ο’ Μπερν. Χώρα: ΗΠΑ, Γερμανία. Διάρκεια: 118 λεπτά.
Σούλα, έλα ξανά (2009)
Τριαντάρα δασκάλα με θείες από την Πόλη, εμμονή με την παιδική της κούκλα και γκόμενους με ελαττώματα, αποφασίζει, ντε και καλά, να παντρευτεί έναν από τους τέσσερις πρώην της, όταν διαβάζει σε ένα από τα εφηβικά της ημερολόγια μια υπόσχεση που είχε δώσει στον εαυτό της να έχει παντρευτεί μέχρι τα τριάντα. Για να το πετύχει τους καλεί όλους, τον γυναικά, τον ζηλιάρη, τον τσιγκούνη και τον μαμάκια, για διακοπές στις Σπέτσες, όπου με τη βοήθεια των δυο κολλητών της φιλενάδων θα τους περάσει από μια σειρά δοκιμασίες προκειμένου να αποφασίσει ποιον θα παντρευτεί.
Όπως και η προηγούμενη ταινία του Βασίλη Μυριανθόπουλου «Μόλις χώρισα», έτσι κι αυτή επενδύει στη Ζέτα Μακρυπούλια και σε ένα camp χιούμορ, μόνο που ακόμη κι αν η Ζέτα παραμένει εξίσου άχρωμη ερμηνευτικά, το χιούμορ εδώ δεν είναι ούτε πετυχημένο ούτε αρκετά camp. Το σενάριο θυμίζει επεισόδια τηλεόρασης συρραμμένα σε διάρκεια κινηματογραφικής ταινίας, οι χαρακτήρες είναι πρόχειρα σκιαγραφημένοι και οι καταστάσεις σπάνια πείθουν για την κωμική έστω αληθοφάνειά τους. Το αποτέλεσμα παρακολουθείται με σποραδικά χαμόγελα και συχνές ματιές στο ρολόι, και βγαίνοντας από την αίθουσα βρίσκεις τον εαυτό σου να αναζητά ματαίως τον χαμένο χρόνο. Όχι του Μαρσέλ Προυστ, αλλά τον δικό σου που σπατάλησες σε αυτή την εντελώς αδιάφορη ταινία.
- Σκηνοθεσία: Βασίλης Μυριανθόπουλος.
- Πρωταγωνιστούν: Ζέτα Μακρυπούλια, Φαίδρα Δρούγκα, Μαρία Ανδρούτσου, Μιχάλης Μαρίνος, Μάνος Γαβράς, Κώστας Φραγκολιάς, Μέμος Μπεγνής. Χώρα: Ελλάδα. Διάρκεια: 90΄
Ο Αρσιβαρίστας και ο Άγγελος (2008)
Ένα συμβόλαιο δένει τον ντόπιο φύλακα του ηφαιστείου της Νισύρου, ο οποίος έχει το παρατσούκλι Αρσιβαρίστας, με τον Άγγελο, αθηναίο παραγωγό που θέλει να στήσει ένα πολυθέαμα μέσα στον κρατήρα του ηφαιστείου. Η παρουσία του Άγγελου αναστατώνει σταδιακά τη ζωή του Αρσιβαρίστα, ο οποίος ζει ειδυλλιακά με την αγαπημένη του Μαργαρίτα σε ένα λιλιπούτειο σπιτάκι μέσα στην τεράστια κοιλάδα του ηφαιστείου. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του πολυθεάματος οι συγκρούσεις των δύο ανδρών κλιμακώνονται, ώσπου, με αφορμή μια παλιά ιστορία της Νισύρου, να συμβεί ένα μοιραίο ατύχημα.
- Σκηνοθεσία: Ελένη Αλεξανδράκη.
- Πρωταγωνιστούν: Δημήτρης Μπίτος, Σιδέρης Κοντογιάννης, Κλαυδία Ζαραφωνίτου, Λυδία Κονιόρδου, Ασπασία Κράλλη. Χώρα: Ελλάδα. Διάρκεια: 126 λεπτά.
Το κορίτσι ταξιδιώτης (2005)
Το «Κορίτσι ταξιδιώτης» διηγείται την ιστορία της Γουίνι, ενός δεκάχρονου κοριτσιού από την Ιρλανδία, που ζει με τη μητέρα της και τ’ αδέλφια της στον καταυλισμό μιας υποβαθμισμένης βιομηχανικής περιοχής του Δουβλίνου. Είναι «ταξιδιώτες», δηλαδή ένα είδος τσιγγάνων της Ιρλανδίας, οι οποίοι ζουν σαν νομάδες και αντιμετωπίζουν τον ρατσισμό και την κοινωνική αποξένωση από την «οργανωμένη κοινωνία». Η ταινία παρακολουθεί τη ζωή μερικών εβδομάδων της Γουίνι, που παλεύει να βρει την ταυτότητά της σαν νεαρή «ταξιδιώτισσα» στη σύγχρονη Ιρλανδία. Περνάει τον χρόνο της περιπλανώμενη ανάμεσα στα μαγαζιά, κλέβοντας και σνιφάροντας ουσίες, ενώ η μητέρα της Ρόζι και η οικογένεια παλεύουν να τα φέρουν βόλτα μέσα στην τοπική κοινωνία.
- Σκηνοθεσία: Πέρι Όγκντεν.
- Πρωταγωνιστουν: Μπόνι Ο’ Μπράιαν, Γουίνι Μον, Πάντι Μον, Ρόουζ Μον. Χώρα: Ιρλανδία. Διάρκεια: 88 λεπτά.
Καταδίωξη στο βουνό των μαγισσών (2009)
Μία περιπέτεια δράσης, που συνδυάζει την πραγματικότητα με τη φαντασία. Κεντρικός πρωταγωνιστής ο Τζακ Μπρούνο, ένας ταξιτζής στο Λας Βέγκας, ο οποίος δεν φημίζεται για την τύχη του. Όταν μια μέρα μπαίνουν στο ταξί του δύο έφηβοι, η Σάρα και ο Σεθ, που φαινομενικά το έχουν σκάσει από το σπίτι τους, η ζωή του Τζακ αρχίζει να φλερτάρει επικίνδυνα με το χάος. Γιατί, όπως σύντομα ανακαλύπτει, η Σάρα και ο Σεθ δεν είναι δύο συνηθισμένοι πελάτες, αλλά διαθέτουν υπερφυσικές δυνάμεις!
- Σκηνοθεσία: Άντι Φίκμαν.
- Πρωταγωνιστούν: Ντουέιν Τζόνσον, Άννα Σοφία Ρομπ, Αλεξάντρ Λούντβιγκ, Κάρλα Γκουτζίνο. Χώρα: ΗΠΑ. Διάρκεια: 98 λεπτά
Το αστέρι
Είναι καλοκαίρι του 1944. Στο Πολωνικό Μέτωπο που χωρίζει τα γερμανικά και σοβιετικά στρατόπεδα, μια ανιχνευτική ομάδα του Κόκκινου Στρατού με το κωδικό όνομα «Αστέρι» αποστέλλεται στα μετόπισθεν του εχθρού για να κατασκοπεύσει τις κινήσεις του γερμανικού στρατεύματος. Έχοντας γνώση ότι δύο ομάδες που στάλθηκαν για τον ίδιο σκοπό συνελήφθησαν και εξαφανίστηκαν χωρίς να αφήσουν ίχνη, οι γενναίοι άνδρες του «Αστεριού» θα δώσουν μια απελπισμένη μάχη επιβίωσης. Ρωσική πολεμική ταινία γυρισμένη το 2002.
- Σκηνοθεσία: Νικολάι Λεμπέντεφ.
- Πρωταγωνιστούν: Ιγκόρ Πετρένκο, Εκαταρίνα Βουλιτσένκο, Αλεξέι Πάνιν, Αρτέμ Σεμακίν. Χώρα: Ρωσία. Διάρκεια: 93 λεπτά.
