Christopher Hitchens: Κυνικός ή σύγχρονος διαφωτιστής;

christopher-hitchens-kynikos-i-synchronos-diafotistis

Ποιος θα τολμούσε να ζητήσει την σύλληψη του Πάπα για τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποιήσης παιδιών ή να κάνει κριτική στην Μητέρα Τερέζα χαρακτηρίζοντας την ως Άγγελο της Κολάσεως; O λόγος για τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Christopher Hitchens ο οποίος πέθανε πριν μερικές μέρες στα 62 του χρόνια. Ο Hitchens δεν γνώριζε άβατα στην σκέψη και στην κριτική. Κριτική την οποία δεν δίστασε να την κάνει και σε άλλες δημοφιλείς προσωπικότητες όπως τη Πριγκίπισσα Νταϊάνα, τον Bill Clinton, τoν Mel Gibson και τον Michael Moore.


Αν δεν ξέρετε ποιος είναι ο Christopher Hitchens, μερικά από τα πολλά αξιομνημόνευτα λόγια του υπήρξαν τα εξής:

Για την Μητέρα Τερέζα:

H Μητέρα Τερέζα δεν ήταν φίλη των φτωχών, ήταν φίλη της φτώχειας. Είπε πως το να υποφέρεις είναι δώρο από τον Θεό. Αφιέρωσε την ζωή της αντιτιθέμενη στην μόνη θεραπεία για την φτώχεια, που είναι η ενδυνάμωση και η χειραφέτηση των γυναικών από ένα κτηνοτροφικό μοντέλο υποχρεωτικής αναπαραγωγής.

Για το Ισλάμ:

Το Ισλάμ διατυπώνει αρκετούς ισχυρισμούς. Υπάρχει προκατάληψη για την ανθρώπινη μορφή. Η απαγόρευση της εμφάνισης του Προφήτη -ο οποίος υπήρξε άλλο ένα ανθρώπινο θηλαστικό- είναι προφανώς απόλυτη. Το ίδιο και η απαγόρευση στο χοιρινό ή στο αλκοόλ, ή σε μερικές μουσουλμανικές κοινωνίες η μουσική και ο χορός. Πολύ καλά λοιπόν, ας αφήσουμε έναν καλό Μουσουλμάνο να απέχει από όλα αυτά. Αλλά αν ισχυρίζεται πως έχει το δικαίωμα να με κάνει και εμένα να απέχω, προσφέρει την πιο καθαρή απόδειξη για επιθετικότητα.

Για τον Michael Moore:

Αν συνέβαιναν όλα όσα ήθελε ο Michael Moore, ο Slobodan Milosevic θα ήταν ακόμη ο κυρίαρχος σε μία λιμοκτονημένη και τυρρανική Σερβία. Η Βοσνία και το Κόσοβο θα είχαν ενσωματωθεί, αφού πρώτα είχε υπάρξει εθνοκάθαρση. Αν είχε εισακουστεί ο Michael Moore, το Αφγανιστάν θα ήταν ακόμη υπό των Ταλιμπάν, και το Κουβέιτ θα ήταν μέρος του Ιράκ. Και το Ιράκ θα εξακολουθούσε να είναι ιδιοκτησία μίας ψυχοπαθούς οικογένειας εγκληματιών, ενώ θα έκανε παζάρια κρυφά με την υποδουλωμένη πολιτεία της Βόρειας Κορέας για όπλα μαζικής καταστροφής. Μπορεί να ελπίζει κανείς πως αφού όλα αυτά αποφεύχθησαν, θα υπήρχε τουλάχιστον λίγη μετριοπάθεια.

Για τον George W. Bush:

Είναι τυχερός που είναι κυβερνήτης του Τέξας. Είναι ασυνήθιστα αδιάφορος, υπερβολικά κουτός, εκθαμβωτικά άναρθρος, φανταστικά ακαλλιέργητος, εντυπωσιακά αμόρφωτος και προφανώς ιδιαίτερα περήφανος για όλα αυτά.

Για την Πολιτική:

“Αυτό που συνήθιζα να λέω στον κόσμο, όταν ήμουν αρκετά πιο ένθερμος , είναι πως δεν μπορείς να μην είσαι πολιτικοποιημένος. Θα δεις ότι είναι εις βάρος σου. Δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να είσαι ουδέτερος, σημαίνει πως θα αναγκαστείς να μην είσαι ουδέτερος“.

Η στάση ζωής του φαίνεται εδώ:

“Προσέχετε τον παραλογισμό, όσο και να φαίνεται θελκτικός. Αποφύγετε την “υπέρβαση” και όλους όσους σας προσκαλούν να υποτάξετε ή να εξολεθρεύσετε τον εαυτό σας. Μην εμπιστεύεστε την αυτολύπηση, προτιμήστε αξιοπρέπεια για εσάς και τους άλλους. Μην φοβηθείτε να φανείτε αγενείς ή εγωιστές. Φανταστείτε όλους τους “ειδικούς” ως θηλαστικά. Ποτέ μην γίνετε θεατής της αδικίας ή της ηλιθιότητας. Αμφισβητήστε αυθόρμητα, ο τάφος θα παρέχει πολύ χρόνο για σιωπή. Αμφισβητήστε τα δικά σας κίνητρα και όλες σας τις δικαιολογίες. Μην ζείτε για τους άλλους περισσότερο απ΄όσο περιμένετε οι άλλοι να ζήσουν για εσάς“.

Συγγραφέας πολλών βιβλίων και άρθρων, αναμφίβολα στάθηκε στους ώμους μεγάλων μυαλών του Ελληνισμού, όπως ο Επίκουρος και ο Σωκράτης. Μάλιστα είχε αυτοχαρακτηριστεί ως Επικούρειος. Υπήρξε συνεχιστής των ιδεών διαφωτιστών όπως του Thomas Paine και του Thomas Jefferson, ενώ έχει ταχθεί υπέρ της νομιμοποιήσεώς της χρήσης των ναρκωτικών, χαρακτηρίζοντας την απαγόρευση έναν “ολοκληρωτικό πόλεμο“.

Ένα άρθρο δεν μπορεί να καλύψει ούτε το ένα εκατοστό του έργου του Hitchens στην αφύπνιση της συνείδησης των ανθρώπων. O Hitchens υπήρξε ένας ενεργός φιλέλληνας και αφιέρωσε ένα βιβλίο στην επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, ενώ πιο πριν είχε υπάρξει ανταποκριτής στον καιρό της Χούντας.

Ο θαυμασμός του στην αρχαία Ελλάδα εκδηλωνόταν ακόμα και με ασήμαντες αφορμές.Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: ήξερε πως οι δύο βαριές του έξεις, το ποτό και το τσιγάρο, αυξάνουν κατακόρυφα τις πιθανότητες για καρκίνο του οισοφάγου αλλά ο Hitchens συνέχισε να τις απολαμβάνει και να τις υπερασπίζεται, όπως έχει σημειώσει χαρακτηριστικά:

“Το αλκοόλ κάνει τους άλλους ανθρώπους λιγότερο βαρετούς, το φαγητό λιγότερο άγευστο και μπορεί να οδηγήσει στην κατάσταση που οι Έλληνες λένε “ένθεος”, δηλαδή δίνει αυτήν την μικρή ώθηση για έμπνευση όταν διαβάζεις ή γράφεις. Το μόνο αξιοσημείωτο θαύμα στην Καινή Διαθήκη είναι η μετάλλαξη του νερού σε κρασί στο γάμο της Κανά — μια μνεία στην παρουσία του Ελληνισμού στην κατά τα άλλα πουριτανή Ιουδαία”.

Έχει χαρακτηριστεί ως μαχητικός άθεος. Ίσως αυτό τον αδικεί, αφού η αθεΐα ήταν κάτι που πρόεκυψε από την έμφυτη τάση του να αμφισβητεί τα πάντα. Στο βιβλίο του “Ο Θεός δεν είναι μεγάλος” παραθέτει αναλυτικά και εμπεριστατωμένα γιατί θεωρεί πως η θρησκεία δηλητηριάζει τα πάντα. Σε όλη του την ζωή υπήρξε ένα κράμα πολλών ιδεών, αλλά κυρίως Ελληνισμού και μποέμικης ζωής. Πολλές φορές, λόγω των ρηξικέλευθων ιδεών του, ο Hitchens μπορεί να φανεί εκ πρώτης όψεως αλαζόνας και κυνικός αλλά σε αντίθεση με έναν κυνικό παρέθετε αποδείξεις για τα λεγόμενά του. Αν και ο Hitchens δεν πίστευε στην μεταθανάτιο ζωή, είναι βέβαιο πως μέσω του έργου του θα διεκδικήσει την αιωνιότητα.