Ο μαθητής του Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε που έσωσε την αρχιτεκτονική της Σαντορίνης

o-mathitis-tou-ludwig-mies-van-der-rohe-pou-esose-tin-architektoniki-tis-santorinis

Εξήντα χρόνια γόνιμης δουλειάς «φυλακίστηκαν» μέσα σε μακέτες, σχέδια και φωτογραφίες για να δώσουν το στίγμα του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα, του ευπατρίδη της μεταπολεμικής γενιάς της αρχιτεκτονικής. Πρόκειται για την έκθεση «Από τη μεγάλη κλίμακα στη μικρή», που ανοίγει απόψε τις πύλες της στο νέο μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου) και θα παραμείνει ανοικτή ώς τις 9 Νοεμβρίου.


Είχε την τύχη, εκτός από τις σπουδές του στο Πολυτεχνείο, να μαθητεύσει δίπλα σε κορυφαίους αρχιτέκτονες, όπως οι Φρανκ Γκέρι και Μις Βαν ντερ Ρόε, αλλά και να αναδείξει τη νεότερη γενιά Ελλήνων δημιουργών ως καθηγητής του Πολυτεχνείου. Πάνω απ' όλα, όμως, είχε το προνόμιο να γνωρίσει τις «πηγές» της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής σκέψης, με σπουδές στο περίφημο Κολούμπια της Νέας Υόρκης και μακρόχρονη παραμονή στη Γαλλία της εποχής του Λε Κορμπιζιέ.

Είναι η πολύτιμη «προίκα» του, που του επέτρεψε από τη δεκαετία του '60 να δηλώνει πως «η αρχιτεκτονική πρέπει να είναι απλή και να συνδιαλέγεται με το περιβάλλον». Οι αρχές αυτές, μαζί με την εμμονή του στον φυσικό φωτισμό και αερισμό, του επέτρεψαν να σχεδιάσει κατοικίες που διακρίνονται για τις λιτές τους γραμμές, την εναρμόνισή τους με το περιβάλλον και την εμπνευσμένη μίξη ετερόκλητων υλικών. Εμεινε σταθερός στο πνεύμα του μοντερνισμού, καταφέρνοντας να το μπολιάσει με τη σωστή δόση ελληνικών στοιχείων.

Εκτός από τις εξοχικές κατοικίες, με τις οποίες ασχολήθηκε με επιτυχία, συνέδεσε το όνομά του με την ανοικοδόμηση της Σαντορίνης, μετά τον μεγάλο σεισμό που ισοπέδωσε το νησί το 1958. Επικεφαλής υπηρεσίας του υπουργείου Δημοσίων Εργων εργάστηκε για να στεγαστούν οι σεισμόπληκτοι και να αποκτήσουν υποδομές που δεν υπήρχαν πριν. Η διάσωση της λαϊκής αρχιτεκτονικής, στην οποία πιστεύει ακράδαντα, καθώς και το σχολείο στα Φηρά είναι δείγματα μιας κρατικής παρέμβασης μετά από φυσική καταστροφή που δυστυχώς δεν επαναλήφθηκε με την ίδια επιτυχία στις δεκαετίες που ακολούθησαν.

Δύο χρόνια πριν (1956), μαζί με ομάδα προικισμένων αρχιτεκτόνων της εποχής (Π. Βασιλειάδης, Ε. Βουρέκας και Π. Σακελλάριος), μελέτησαν τον «Αστέρα» στη Γλυφάδα, το πρώτο από μια σειρά συγκροτήματα που ακολούθησαν (Ξενία, Μον Παρνές κ.λπ.) και έκαναν τομή στα δεδομένα του ελληνικού τουρισμού αλλά και της αρχιτεκτονικής. Για μεγάλο διάστημα (1960-69) υπήρξε αρχιτέκτων της Εθνικής Τράπεζας και υπέγραψε 19 καταστήματά της. Τον απασχόλησαν οι ανακαινίσεις κτιρίων, με κλασικό δείγμα το θέατρο Εξαρχείων, στο σχήμα του οποίου μετέχει η κόρη του, ηθοποιός Ανίτα Δεκαβάλλα. Αλλωστε, πολλές φορές υποκλίθηκε στην τέχνη και συνεργάστηκε με σημαντικούς καλλιτέχνες, όπως ο Μόραλης, ο Κατζουράκης και ο Πρέκας για να «παντρέψει» τα εικαστικά με την αρχιτεκτονική.

Δεν περιφρόνησε όμως ούτε τα «μικρά». Επιδόθηκε στο σχεδιασμό επίπλων, παραμένοντας στα 83 του χρόνια ενεργός αρχιτέκτονας αλλά και πολεοδόμος.