«Είναι ό,τι πιο φρέσκο έχω δει στην απόδοση της βυζαντινής ζωγραφικής. Οταν όλοι οι άλλοι αντιγράφουν τους μεγάλους αγιογράφους, ο Ομηρος (κατά κόσμον, Χριστόπουλος) αποδίδει τη βυζαντινή εικονογραφία με έναν εκπληκτικό εμπρεσιονισμό». Ο ενθουσιασμός του διευθυντή τού Βυζαντινού Μουσείου Δημήτρη Κωνστάντιου για την ανακάλυψή του δεν κρύβεται.
«Πριν από λίγους μήνες είχα τη χαρά να δω για πρώτη φορά τη ζωγραφική του Ομηρου. Ενός Ελληνα της διασποράς, γεννημένου στην Πόλη και μεγαλωμένου καλλιτεχνικά στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη. Η ζωγραφική του ήταν για μένα μια αναπάντεχη έκπληξη». Ξεναγώντας μας χθες στην έκθεση των έργων του με τίτλο «Όμηρος. Βυζαντινά και αφηρημένα», που φιλοξενείται στο Βυζαντινό Μουσείο (ώς τις 31 Αυγούστου), μας έδειχνε πώς χειρίζεται ο καλλιτέχνης το θέμα π.χ. του Ευαγγελισμού με την Παρθένο Μαρία, τον Αγγελο και τον κρίνο. Ενώ παραμένει πιστός στα στοιχεία της γνωστής εικόνας, τα αποδίδει αφαιρετικά κρατώντας από τη βυζαντινή τέχνη κυρίως την πνευματικότητά της, δηλαδή την ουσία της.
Ήταν απογοητευμένος από τις σύγχρονες εικαστικές ματιές στη βυζαντινή τέχνη ο κ. Κωνστάντιος, γιατί «με πρόσχημα τη δογματική καθαρότητα και την πίστη -τάχα- στην παράδοση, γέμισε η Ελλάδα αντίγραφα του Πανσέληνου και του Θεοφάνη, άψυχα και καταθλιπτικά». Οταν, όμως, ξεφύλλισε το βιβλίο του 70χρονου Ελληνοαμερικανού καλλιτέχνη «Byzantine Art, Α Contemporary View», ένιωσε ένα φρέσκο αεράκι να πνέει στο γραφείο του.
«Όλα τα οικεία σχήματα της βυζαντινής εικονογραφίας ήταν εκεί. Με μια απλή συστρεφόμενη πινελιά, όλο φως και χρώμα, υψώνονταν οι μορφές στον ουρανό, όπως οι φιγούρες του Γκρέκο. Οι φόρμες μεταμορφώνονταν, οι κινήσεις ήταν διαφορετικές, οι εκφράσεις απογειωμένες. Κι όλα αυτά χωρίς να χάνεται η δογματική αλήθεια του θέματος που αποκαλύπτεται μπροστά σου, με ένταση, πιο ξεκάθαρα, με τρόπο που δεν πέτυχαν οι μιμητές του Κόντογλου».
Στην «εικόνα» της Μεταμόρφωσης του Χριστού με τους δύο Προφήτες εκατέρωθεν και τους τρεις Αποστόλους που ο Ομηρος έχει αποδώσει σε δύο χρωματικές εκδοχές (μία κόκκινη και μία μπλε) το κυρίαρχο στοιχείο είναι το φως. Ενα λευκό φως που ντύνει και απογειώνει τον Ιησού.
Δεν είναι έργα που έγιναν για να κοσμήσουν καμιά εκκλησία. Γνώριζε ο καλλιτέχνης πως ουδείς πιστός θα έσκυβε να προσκυνήσει μια εικόνα σαν κι αυτές. Τις φιλοτέχνησε όμως γιατί κουβαλούσε μέσα του τη βυζαντινή παράδοση και γιατί δεν μπορούσε παρά να εκφραστεί με το προσωπικό του ιδίωμα, το οποίο φαίνεται στις τεράστιες «τοιχογραφίες» του που μοιάζουν με τοπία, ονειρικά «ου τοπικά». Στον χώρο της έκθεσης σε υποδέχεται ο ίδιος ο καλλιτέχνης, μιλώντας για την τέχνη του μέσα στο εργαστήριό του, σε μια τηλεοπτική του συνέντευξη για το αμερικανικό κανάλι CBS.
Είναι πολύ ενδιαφέρουσα, για να μην πω τολμηρή, η πρωτοβουλία του Βυζαντινού Μουσείου να παρουσιάσει τη ζωγραφική ενός σύγχρονου εικαστικού δημιουργού που έχει μια διεθνή πορεία, αλλά παραμένει άγνωστος ακόμα στην πατρίδα του.
