Απόγονος βρετανικής οικογένειας υψηλής κοινωνικής θέσης και γιος του Αγγλου ποιητή Σέσιλ Ντέι Λιούις, ο Daniel Day-Lewis έχει έμφυτη τη μεγαλοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό. Εργάζεται που και που, αβίαστος, έχοντας πάντα το «όχι» πριν από το «ναι». Γι' αυτόν ο κάθε ρόλος είναι μια θυσία. Τόση είναι η ψυχική και σωματική αφοσίωσή του, που η κάθε δουλειά μοιάζει με ταξίδι χωρίς επιστροφή.
Και όταν τελικά με κόπο καταφέρνει να γυρίσει, δεν είναι ποτέ ο ίδιος. Εχει κάνει μια συναλλαγή δίνοντας ένα κομμάτι της ψυχής του σε αντάλλαγμα λίγης εμπειρίας ή σοφίας. Δεν είναι παράξενο που αυτός ο απρόθυμος γίγαντας του σινεμά απέχει από την κοσμική ζωή, έχοντας διαλέξει την εξοχή της Ιρλανδίας για σπίτι του, όπου ζει με τη σύντροφό του Ρεμπέκκα, κόρη του Αρθουρ Μίλερ, και τους δύο γιους τους.
Παρ' όλο που μιλάει σαν άνθρωπος των γραμμάτων, άφταστος για τους Αμερικανούς συναδέλφους του, συχνά διαλέγει ρόλους μοναχικούς, λιγομίλητους, σκληρούς, που έρχονται σε σύγκρουση με τη μοίρα τους, που κουβαλούν μόνοι τον σταυρό τους. Τέτοιοι ήταν οι ρόλοι στις «Συμμορίες της Νέας Υόρκης» του Σκορσέζε, στον «Τελευταίο των Μοϊκανών» του Μάικλ Μαν, στις «Μάγισσες του Σάλεμ» του Νίκολας Χάιτνερ και, φυσικά, στην τελευταία του ταινία, το «Θα χυθεί αίμα» του Πολ Τόμας Αντερσον, που του χάρισε το δεύτερο Οσκαρ του για την ερμηνεία τού Ντάνιελ Πλέινβιου, ενός αδυσώπητου πετρελαιοπαραγωγού.
Η δουλειά μου. Η δουλειά μου μοιάζει με αυτή του Πλέινβιου. Είναι ένα είδος εξόρυξης. Οι εξορύξεις συνήθως γίνονται στο σκοτάδι, συχνά χωρίς να ξέρεις πού και αν θα υπάρχει ανταμοιβή, αν θα βρεις τη φλέβα του πολύτιμου υλικού που ψάχνεις. Ετσι κι εγώ δουλεύω πάντα πυρετωδώς, χωρίς να γνωρίζω το αποτέλεσμα. Αυτός ο πυρετός της δουλειάς με συνεπαίρνει, όπως ακριβώς η έλξη του πετρελαίου συνεπήρε αυτούς τους παράφρονες άνδρες στην ταινία, που άφησαν τις καλές τους ζωές για να πάνε στη Δύση.
Υπάρχει μέθοδος στον πυρετό σας; Από πού πηγάζει η ένταση των ερμηνειών σας και τι παίρνετε από ρόλο σε ρόλο;
Τίποτα δεν παίρνω.
Κοινός παρονομαστής δεν υπάρχει;
Αν υπάρχει, είναι γιατί ο ίδιος άνθρωπος παίζει αυτούς τους διαφορετικούς ρόλους και όχι γιατί κουβαλάω κάτι από τον έναν στον άλλο. Μάλιστα, όσο είναι βέβαια δυνατό, αρχίζω τον κάθε ρόλο από το μηδέν. Ο τρόπος ζωής μας πολλές φορές μας οδηγεί σε μια αίσθηση υπεροψίας και μεγαλείου, όμως μία από τις βασικές απαιτήσεις της δουλειάς μας είναι το να έχεις τη μετριοφροσύνη να δεις ότι δεν είσαι παρά μόνο ένα μωρό που αρχίζει ξανά από την αρχή.
Ο τόνος της φωνής σας αλλάζει όταν μιλάτε με αμερικανική προφορά ή έχει σχέση με τον χαρακτήρα που παίζετε;
Στην κάθε δουλειά παίζω ένα παιχνίδι με τον εαυτό μου, δημιουργώ την ψευδαίσθηση ότι ο ρόλος μου είναι αληθινός. Μπορεί να διαβάσω, να σκεφτώ, να ερευνήσω κάποιο θέμα, να μάθω μια τεχνική, να επιτρέψω στη "ζωή" αυτή που φτιάχνω να μου φανερωθεί με οποιονδήποτε άλλον τρόπο. Η φωνή είναι ένα από τα βασικότερα συστατικά της αποκάλυψης του ρόλου. Εκφραζόμαστε μέσω της φωνής μας. Για τον ρόλο του Πλέινβιου έκανα πολλές δοκιμές κοροϊδεύοντας τον εαυτό μου ότι δεν επρόκειτο για μια τεχνική άσκηση. Μ' άλλα λόγια, θέλω να πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα "ακούσω" τη φωνή στον νου μου.
Βιώνουμε το τέλος της «εποχής του πετρελαίου», με όλα τα δεινά της. Σας απασχόλησε το φαινόμενο του θερμοκηπίου πριν ή κατά τη διάρκεια της ταινίας;
Όχι. Είναι μέρος της δουλειάς μου να μην με απασχολούν τέτοια θέματα. Δουλειά μου είναι τόσο το να επιδιώκω μια βαθιά κατανόηση του ρόλου, όσο και το να κλείνω τις αισθήσεις μου προς πράγματα που δεν είναι σχετικά με αυτόν.
Πιστεύετε ότι ο Πλέινβιου, όπως και άλλοι που έζησαν σαν αυτόν, ήταν θύμα των περιστάσεων ή μιας ψυχολογίας θυμού και μισανθρωπίας;
Σίγουρα υπήρχε ο σπόρος της αυτοκαταστροφής μέσα του. Σταδιακά αποχωριζόμενος την ανθρωπότητα, αυτοκαταστρέφεται. Πολλοί άνδρες που έδωσαν τη ζωή τους στη χρυσοθηρία συχνά υποβαθμίζονταν σε μια ζωική ύπαρξη. Πολλοί από αυτούς χάθηκαν, ελάχιστοι γύρισαν στις οικογένειές τους, και αυτοί που πέτυχαν τον σκοπό τους, σαν τον Πλέινβιου, κουβαλούσαν μέσα τους μια μοναξιά και αίσθηση προδοσίας. Από καιρό σε καιρό αυτοί οι άνδρες ζούσαν στιγμές μεγάλης βίας και απώλειας φίλων και συγγενών, έτσι ώστε, όταν πια έφταναν στην πραγματοποίηση του ονείρου τους, βρίσκονταν σε μια κατάσταση υποβαθμισμένης ύπαρξης.
Τι θα θέλατε να αποκομίσει ο θεατής από το «Θα χυθεί αίμα»;
Η δημιουργική διαδικασία είναι, πιστεύω, πολύ προσωπική και απαιτεί από τον δημιουργό να εργάζεται μέρα με τη μέρα συγκεντρωμένος μόνο στη δουλειά. Γι' αυτό ποτέ δεν προβλέπω τη στιγμή που αυτό το έργο θα προσφερθεί για επιθεώρηση και κρίση. Μάλιστα, με καταπλήσσει και με αναστατώνει κάπως όταν συνειδητοποιώ ότι το ίδιο έργο θα ιδωθεί, θα συζητηθεί και θα κριθεί από άλλους! Νομίζω ότι είναι επικίνδυνο να περιμένει ο δημιουργός ένα ορισμένο αποτέλεσμα. Γιατί, αν προσπαθήσει να "διδάξει", έχει ήδη πάρει λάθος δρόμο.
Ήταν δύσκολο να αποχωριστείτε τον ρόλο σας;
Το παράδοξο είναι ότι ένιωθα μια πολύ μεγάλη ευχαρίστηση στον ρόλο του Πλέινβιου. Δεν ήθελα να τον αφήσω να φύγει... Η περιέργειά μου, μόλις ενεργοποιηθεί, μπορεί να με κρατήσει σε μια δουλειά για πολύ καιρό, και δεν μπορώ να γυρίσω εύκολα τον διακόπτη. Νιώθω μια θλίψη μέσα μου, θλίψη γιατί ο αποχωρισμός μου από τον ρόλο σημαίνει το τέλος μιας πολύ γόνιμης περιόδου. Υπάρχουν, δηλαδή, δύο πράγματα: η ανάγκη αλλά και η απροθυμία να αφήσω τον ρόλο. Ο Πολ Τομας Αντερσον, που είναι ιδιαίτερα ανοιχτός, όπως πολλοί ταλαντούχοι άνθρωποι, κράτησε στενή επαφή μαζί μου κατά τη διάρκεια του μοντάζ, επιτρέποντάς μου να κοροϊδεύω τον εαυτό μου πως ήμουν ακόμα ο Πλέινβιου. Δεν μπορώ να επέμβω συνειδητά σ' αυτή τη διαδικασία, πρέπει απλώς να την αφήσω να εξελιχτεί. Μη φανταστείς κάτι δραματικό, σαν εξορκισμό!
Είναι μια περίοδος ήσυχης καταστολής αυτής της ζωντανής περιέργειας που τροφοδοτούνταν κάθε μέρα για μήνες ολόκληρους. Είναι παράξενη η στιγμή που δεν χρειάζεται πια να ρίξεις ένα κομμάτι κρέας στο ζώο πίσω από τις μπάρες.
