Τα χρόνια της οικονομικής κρίσης έχουν γίνει εκτενές αναφορές τόσο για το παραγωγικό και σπάταλο δημόσιο όσο και για τα φάρμακα και τις φαρμακοβιομηχανίες. Η τεράστια κρατική δαπάνη, μάλιστα, για τη χορήγηση φαρμάκων είχε ζητηθεί από την ΤΡΟΙΚΑ να περικοπεί δραστικά. Έτσι, το 2012 ξέσπασε ο «πόλεμος των γενόσημων», καθώς η τότε κυβέρνηση είχε προσπαθήσει να τα εισαγάγει στην αγορά, ώστε να αντικατασταθούν πολλά από τα επώνυμα φάρμακα που κυκλοφορούσαν.
Τι ακριβώς είναι το γενόσημο φάρμακο; Πως παράγονται τα φάρμακα και πως εξετάζεται από τις επιχειρήσεις και τους επιστήμονες η δραστικότητά τους προτού αποφασιστεί αν θα λανσαριστούν στην αγορά;
Ο Βρετανός Ben Goldacre στο βιβλίο του, «Bad Pharma, τα παιχνίδια που παίζει η φαρμακοβιομηχανία», απαντά ενδελεχώς στα παραπάνω ερωτήματα και ξεγυμνώνει με αμέτρητα στοιχεία τη φαρμακοβιομηχανία. Αναδεικνύει τη διαπλοκή που υπάρχει στους ελεγκτικούς μηχανισμούς του συστήματος, αλλά και τα μαγειρέματα των κολοσσών του χώρου. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι στο πόνημά του υπάρχει μια πληθώρα παραδειγμάτων από φάρμακα που δεν έπρεπε να κυκλοφορήσουν ποτέ στην αγορά, καθώς δεν βελτίωσαν την υγεία των ασθενών. Αντιθέτως, σε μερικές πτώσεις οδήγησαν ακόμα και στον θάνατο.
Σύμφωνα με τον Goldacre η έλλειψη αξιόπιστων δεδομένων καθιστά το έργο των γιατρών και των ερευνών εξαιρετικά ακανθώδες. Η δυνατότητα επιβεβαίωσης των αποτελεσμάτων των ερευνών δραστικότητας των φαρμάκων είτε δεν γίνεται λόγω των ατομικών και ιδιωτικών συμφερόντων είτε είναι απίστευτα χρονοβόρα. Παράλληλα, δεν υπάρχουν παγκοσμίως αποτελεσματικοί κανόνες/νόμοι. Ή όταν υπάρχουν, παρακάμπτονται με μεγάλη ευκολία.
Πέρα απ’όλα τα παραπάνω, ο συγγραφέας έχει φροντίσει στο τέλος κάθε σημαντικής ενότητας να παρέχει ορισμένες συμβουλές προς τον αναγνώστη για να συμβάλλει κι εκείνος στη βελτίωση και στον έλεγχο της φαρμακοβιομηχανίας. Επιπροσθέτως, η απλοϊκή γλώσσα, τα πολλά παραδείγματα και τα συμπεράσματα στο τέλος κάθε κεφαλαίου, καθιστούν το κείμενο ευανάγνωστο δεδομένου της δύσκολης θεματολογίας του.
Εν ολίγοις, το «Bad Pharma» είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, καθώς καταπιάνεται αναλυτικότατα μ’ένα δύσκολο ζήτημα που μας απασχολεί όλους. Με μια πληθώρα πληροφοριών και τεκμηριωμένων επιχειρημάτων αναδεικνύει τις απόψεις του και κατακρίνει τον φαρμακευτικό κλάδο, που βάζει σε δεύτερη μοίρα τον πανανθρώπινο χαρακτήρα του. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι η έντονη αγανάκτηση του συγγραφέα τον οδηγεί και σε ορισμένες υπερβολές. Ακόμα κι αυτές όμως τεκμηριώνονται με επιχειρήματα.
Είναι σίγουρο ότι το συγκεκριμένο πόνημα καταφέρνει να πληροφορήσει, να προβληματίσει, να προκαλέσει την οργή του αναγνώστη και να φανερώσει την ανάγκη να γίνουμε όλοι μας πιο υποψιασμένοι ασθενείς.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
