Δημοκρατία και Οικονομία, οι αφανείς συσχετισμοί

dimokratia-kai-oikonomia-oi-afaneis-syschetismoi


Δημοκρατία και Οικονομία, ανάλογα με την θεωρητική οικονομική σκοπιά με την οποία αναλύει ο καθένας, μπορεί να είναι έννοιες τόσο συγκλίνουσες όσο και αποκλίουσες. Στη δε ελεύθερη Οικονομία είναι εύκολο κάθε οικονομολόγος και αναλυτής να δίνει την δική του ερμηνεία προσδοκώντας πολλές φορές την δική του στιγμή στον «ήλιο της αναγνωρισιμότητας».

Τέτοιου είδους προσεγγίσεις έχουν γίνει στοιχείο της καθημερινότητάς μας πλέον, καθόσον το πρόβλημα της Ελλάδος και το συνεπακόλουθο εγχείρημα διάσωσής της έχουν αναδειχθεί σε σημαίνουσες ενότητες της παγκόσμιας θεματολογίας. Επιστέγασμα δε των όλων όσων «μαθαίνουμε» τελευταία δεν είναι ασφαλώς οι γνωστές «θεωρίες» των Ρουμπινί και Λαπαβίτσα περί σωτηρίας μέσω δραχμής, αλλά το πρόσφατο άρθρο του Wolfgang Munchau στους Financial times με βασική επισήμανση ότι “εάν η Ελλάδα επιθυμεί την διατήρηση της δημοκρατίας πρέπει να… χρεωκοπήσει”. Ενδιαφέρουσα όσο και πρωτότυπη άποψη εν μέσω ενός γενικού σουρεαλιστικού πλαισίου που όμως πολύ φοβάμαι πως θα το αντιμετωπίσουμε όλο και περισσότερο όσο επιχειρείται η υλοποίηση του δεύτερου Μνημονίου.

Ενώ λοιπόν το διακύβευμα είναι η Δημοκρατία, λόγω Μνημονίου προσπαθώ να αντιληφθώ μέσω ποιας μεθοδευμένης ή μη “διαδικασίας” έφθασε στα σημερινά κατάντια η οικονομία. Εάν λοιπόν κάποιοι αδυνατούν να μεταφράσουν την ασυδοσία των τελευταίων δεκαετιών σαν επακόλουθο πολλές φορές μιας διαστρεβλωμένης δημοκρατίας, τότε αυτοί οι ίδιοι θα πρέπει να αναγνωρίσουν πως αυτή η διάσταση ευθύνεται για την επιβολή των περιορισμών που αναμένονται λόγω  μνημονίου. Γιατί όσοι κόμπαζαν για την δημοκρατία δεν μεσολαβούσαν να απελευθερωθούν τόσα και τόσα κλειστά επαγγέλματα; Όχι για λόγους οικονομίας αλλά για λόγους δημοκρατίας της αγοράς.

Όσοι προάσπιζαν τα δημοκρατικά δικαιώματα των εργαζόμενων γιατί δεν έχουν να δώσουν απαντήσεις γιατί έχουν εξαυλωθεί παραγωγικές μονάδες όπως η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη Περάματος; Όσοι διατυμπάνιζαν την προάσπιση της εθνικότητας κρατικών εταιριών γιατί δεν φρόντιζαν αυτές να λειτουργήσουν σύμφωνα με τα δημοκρατικά πρότυπα της αγοράς παρά προήγαγαν τον αντιδημοκρατικό «θεσμό» του βολέματος των ημετέρων; Όσοι άφηναν την παιδία να κατευθύνεται δημοκρατικά από τις μειοψηφίες των καταληψιών ποιο πνευματικό έργο έχουν να προσφέρουν σήμερα στους χιλιάδες απαίδευτους αιώνιους φοιτητές; Τώρα βέβαια που βρισκόμαστε στην θέση να έχουμε απεμπολήσει μέρος του κυριαρχικού μας ελέγχου –διαδικασία που θεωρείται αντισυνταγματική στην Γερμανία- κάποιοι σκέφτονται την δημοκρατία.

Ενώ η καθοδηγούμενη και επιβαλλόμενη πολιτική μέσω εξωτερικών παρατηρητών πλέον έχει χαρακτηρισθεί ως αναγκαία, υπάρχουν σημεία και στοιχεία νέων μέτρων που θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως πραγματικά αντιδημοκρατικά με την έννοια ότι εγείρουν σημαντικά ερωτηματικά ατομικών ελευθεριών. Ως ένα από αυτά η νέα φοροκάρτα δημιουργεί έντονο προβληματισμό τόσο για την δυνατότητα (αδυναμία στην προκειμένη περίπτωση) του κράτους να αποκτήσει σύντομα αξιόπιστους φοροελεγκτικούς μηχανισμούς, όσο και για την πιθανότητα καταγραφής προσωπικών δεδομένων μέσα από την υπό εξέταση διαδικασία. Ο έμμεσος έλεγχος της συναλλακτικής συμπεριφοράς των φορολογουμένων δεν στοιχειοθετείται ως αναγκαία λειτουργία πουθενά και για κανέναν λόγο. Ειδικά όταν προσχηματικά καλύπτει την αδυναμία του κράτους να δομήσει και να καθοδηγήσει μία «παραγωγική» και «αδιάβλητη» εφορία.

Κάποια στιγμή θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα κατάματα. Δεν είναι δυνατόν σε περίοδο κρίσης όπου πλήττονται οι μικροί και αδύναμοι- λόγω αυτής  ακριβώς της διαχρονικής παθογένειας και αδυναμίας των Κυβερνήσεων να δομήσουν έναν αξιόπιστο Δημόσιο Τομέα-να αναζητούνται ερμαφρόδιτες λύσεις που δημιουργούν ερωτηματικά και προβληματισμό για τις προεκτάσεις τους. Σε καμία άλλη χώρα του πολιτισμένου κόσμου δεν έχει τεθεί παρόμοια διαδικασία φορολογικού ελέγχου. Στις πιο προηγμένες δε η δήλωση των φορολογούμενων θεωρείται ως ορθή. Έλεγχοι γίνονται δειγματοληπτικά. Ο «πέλεκυς πίπτει βαρύς» σε περίπτωση που σε δειγματοληπτικό έλεγχο προκύψει παράβαση.

Χρειάζεται άμεσα πλήρης ανασύνταξη του θεσμού των Εφοριών με άλλη δομή και φιλοσοφία προσέγγισης. Εάν για να γίνει αυτό χρειάζεται περεταίρω ανασύνταξη της φιλοσοφίας της Κυβέρνησης, της όποιας Κυβέρνησης, τότε αυτή η αλλαγή πρέπει να είναι άμεση. Η συντήρηση των σαθρών όπως αποδεικνύεται λειτουργιών του κράτους –μέσω συγκεχυμένων συμφερόντων διαφόρων μικροομάδων -θα δημιουργεί διαχρονική τροχοπέδη όχι μόνον στον εκσυγχρονισμό του, αλλά κυρίως στο να αποκτήσει ο πολίτης εμπιστοσύνη.  Χωρίς δε την εμπιστοσύνη του πολίτη, έστω και με μερική εκχώρηση της ανεξαρτησία μας, η επιτυχής έκβαση του μνημονίου… δεν έχει τύχη. Όσο για την Δημοκρατία, τελικά φαίνεται ότι κινείται παράλληλα με τις… τάσεις τις οικονομίας. Τις καλές εποχές περισσεύει. Τις δύσκολες φαίνεται ότι βολεύει να παρακάμπτεται.