H βασιλεία και η πτώση των ICP. Όταν το hip hop πέθανε


h-vasileia-kai-i-ptosi-ton-insane-clown-posse

Οι περισσότεροι από εσάς, πιστεύω, δεν έχουν καν ιδέα τι σημαίνουν τα αρχικά ICP, ιδιαίτερα τώρα που αρχίζει να μαζεύει το Niata.Net εναλλακτικοκάτι κόσμο, που αποδεδειγμένα δεν γουστάρει το hip hop. Ίσως τα indie kids στην Αμερική να έχουν ενθουσιαστεί με το (ακόμη και mainstream) hip hop, υποβοηθούμενα από το Pitchfork, αλλά εδώ τα πράγματα είναι αλλιώς.


Γιατί το λέω αυτό; Γιατί ισχύει: Η Ελλάδα είναι χωρισμένη σε καρεκλάδες και ροκάδες εδώ και 30 χρόνια, και η ασθένεια δεν λέει να κοπάσει όσες ενέσεις από Chrome Hoof κι αν της ρίξουμε. Απλά αλλάζουμε ονόματα και παντελόνια κάθε 2-3 χρόνια να μη μένουμε με την εντύπωση της στασιμότητας. Να ένα ενδιαφέρον περιστατικό (από τα πολλά) μαζί με λίγες σκέψεις (από τις πολλές):

Πρόσφατα, ένας φίλος κολλητός (και γραφιάς εδώ στο Niata.Net) είχε την “τιμή” να διοργανώσει μουσικό φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη. Ζώντας την όλη “εμπειρία από τη κόλαση” από κοντά, κατάλαβα εκ των έσω πως-και-γιατί η μουσική μας σκηνή φυτοζωεί, τα μαγαζιά είναι για τον πούτσο, τα ποτά νερωμένα και τα εισιτήρια ακριβά. Αλλά δεν θέλω να σταθώ εκεί, περισσότερο μου έκανε έκπληξη κάτι άλλο: πως και το κοινό είναι πέρα για πέρα αδιάφορο για τα είδη που δεν ξέρει, δεν ακούει, δεν έπιασε το αυτί του.

Όταν τελείωσε η μακρόσυρτη γιορτή των indie / alt συγκροτημάτων, που το καθένα έπαιξε παλικαρίσια για τους 15 γνωστούς του που το κάναν χάζι κάτω από τη ξύλινη σκηνή, ήρθε η ώρα για κάτι που προσωπικά περίμενα ανυπόμονα: Zoltan Tribe παρέα με Sifu VERSUS. Απ’ ότι αποδείχθηκε, εγώ συν άλλο ένα άτομο — όσοι βρισκόντουσαν εκεί πολύ απλά αποχώρησαν από τις 11, πετώντας στα σκουπίδια το υπόλοιπο του εισιτηρίου τους, ένα πολύ ωραίο performance και την υποτιθέμενη “ανοιχτοκεφαλιά” της εναλλακτικής σκηνής της Θεσσαλονίκης. Μέσα στην έκπληξη μου (ο τύπος γαμεί, σε περίπτωση που δεν το κατάλαβες ακόμα) βγήκα έξω από τον συναυλιακό χώρο να ρωτήσω τον κόσμο τι έπαιξε. Μυρίζουν οι κάλτσες του; Κλέβει samples τρίτου χεριού από τον Χοντρό;

Πολύ απλά δεν τους ενδιέφερε. Είχαν ήδη δει το είδος μουσικής που τους κάνει κούκου, και οτιδήποτε άλλο δεν τους απασχολούσε. Αυτή η μουσική στενομυαλιά είναι που αναπαράγει τα-ίδια-και-τα-ίδια-με-λίγο-Knor σε ότι μας σερβίρουν — πολύ περισσότερο απ’ ότι τα αναπαράγουν οι δισκογραφικές, τα κανάλια ή οι μαγαζάρχες και οι κάτω-του-μετρίου υπεύθυνοι προγραμμάτων. Αλλά πολυλογώ.

Στο Θέμα μας τώρα

Οι ICP είναι οι Insane Clown Posse — μια δυάδα από πολύ έξυπνα καθυστερημένους μουσικούς και rappers από το Detroit των Αμέρικα. Ξεκίνησαν την δισκογραφική καριέρα τους το 1991, αν και τριγυρνούσαν από το 1985 ως “συμμορία” στους δρόμους του Detroit, άλλοτε παριστάνοντας τους παλαιστές (χρόνια αργότερα, θα ιδρύσουν την δική τους ομοσπονδία πάλης) κι άλλοτε τους “μαφιόζους” (μερικά χρόνια αργότερα από το “αργότερα”, θα κυκλοφορήσουν δύο “μαφιόζικες” ταινίες). Τότε αυτοαποκαλούνταν “Inner City Posse”. Δυστυχώς, ο κόσμος, όσο ακόμη δεν ήταν συγκρότημα, τους φερόταν με ρεαλισμό: τους θεωρούσε καραγκιόζηδες, κοινώς. Ο ένας εκ των δύο, ο Violent J, έκανε και την φυλακούλα του για “απειλές φόνου”, ληστεία και άλλα ωραία. Ο δεύτερος, Shaggy 2 Dope, ήταν -και παραμένει- απλά “ο δεύτερος”.

Κάπου εκεί ανακάλυψαν πως η ζωή του συμμορίτη δεν αποδίδει. Σκέψου: πάνω που κρατάς το αεροβόλο σου πιστόλι κολλημένο στο κεφάλι του μανάβη, απαιτώντας τη ζωή ή τα ζαρζαβατικά του, η γειτονιά να μαζεύεται και να κοροϊδεύει το make-up σου. Τρως και κάνα λάχανο ή κανένα iceberg κατακέφαλα. Και στο καπάκι, τρως και φυλάκα για τις απειλές εναντίον της ζωής του. Γκίνια. Καθαρή γκίνια. Όσον αφορά το hip hop, όταν καταπιάστηκαν μαζί του, ήταν ακόμα μια μπάντα του συρμού: είμαι πιο γκάνγκστερος από εσένα, την έχω πιο μεγάλη, τα beats μου θα σου πάρουν το κεφάλι, κ.α.

Enter 1991: όταν και αποφασίζουν να το πάρουν λίγο πιο σοβαρά το πράγμα. Σκάνε λεφτά σε παραγωγή, ντύνονται κλόουν, αλλάζουν το στυλ της παραγωγής τους, όπως και την στιχουργική: πλέον, μιλάνε για σκοτεινά καρναβάλια, ψυχοπαθείς κλόουν και τη σκοτεινή όψη της ζωής — την οποία, όπως δηλώνουν, χρησιμοποιούν για να εκφράσουν “τις αρνητικές εμπειρίες τους“. Απόσταγμα όλων αυτών, η αλλαγή του ονόματος τους: πλέον, είναι γνωστοί ως Insane Clown Posse, η κλίκα των τρελών κλόουν.

Ο πρώτος καιρός

Στην αρχή έβγαλαν δύο μέτρια, ψιλοαναμενόμενα άλμπουμ, και κάτι EP. Τίποτα δεν άλλαξε στον παγκόσμιο χάρτη του hip hop, πλην όμως η ντόπια σκηνή του Detroit ενθουσιάστηκε με την πάρτη τους. Το πρώτο, Carnival of Carnage, βασίστηκε σε ένα όραμα που υποτίθεται πως είδε ο Violent J, στο οποίο κάτι πνεύματα που ταξίδευαν με ένα καρναβάλι του εμφανίστηκαν στον ύπνο του. Με τη σειρά του, το όραμα και το άλμπουμ, χτίσανε όλη τη μυθολογία των άλμπουμ που ακολούθησαν, αλλά περισσότερα γι’ αυτό θα δούμε αργότερα.

Το δεύτερο απλά επέκτεινε στα απλοϊκά beats, την ελαφρώς ψυχεδελική αισθητική και το πρωτόγονο ραπάρισμα του πρώτου. Το τρίτο, ξέφευγε κάπως περισσότερο, μουσικά, και επέκτεινε τη γκάμα απ’ την οποία δανείζονταν στοιχεία, χωρίς να καταφέρνει τίποτα το εξωπραγματικό. Καλούλι ήταν.

Το σημαντικό όμως είναι αυτό και τίποτα άλλο: στις πρώτες τους αυτές προσπάθειες, δεν κατάφεραν να κάνουν κάτι πιο ουσιαστικό από το να πρωτοφτιάξουν μια fan base από ντόπιους οπαδούς, που, κουρασμένοι από την όλη διαμάχη Ανατολής-Δύσης, ψαχνόντουσαν για κάτι κοντινό σε αυτούς, και αυτό το κάτι έπρεπε να είναι αυθεντικό. Από αυθεντικότητα τώρα, οι δύο μπαγλαμάδες, άλλο τίποτε. Τσέκαρε στίχο από το Mr. Johnson’s Head:

Είμαι παγιδευμένος στο μυαλό μου κι ο εγκέφαλος μου είναι το κελί
Αλλά έχω ένα κλειδί, λέγεται τρέλα
Το χώνω στο μυαλό μου για να ξεκλειδώσω την αιωνιότητα
Είμαι απλά ένας κανένας κι αυτό μου τη δίνει
Αλλά έχω το κεφάλι του καθηγητή Τζόνσον στη σχολική μου τσάντα

Τι μυρίζει εδώ; Εφηβεία; Μπίνγκο: οι σκοτεινιάρηδες κλόουν μόλις είχαν βρει τον στιχουργικό τους δρόμο, ένα crossover ανάμεσα στην teen/slack φιλοσοφία του Curt, την βαρύθυμη στιχουργική πολυπλοκότητα του East-Coast hip hop και τα σκοτεινά themes του metal. Και η αποκάλυψη είναι στον δρόμο…