Αυτή την εβδομάδα φάγατε μπόλικο παραμύθιασμα και λέω να μην σας το χαλάσω. Ας το συνεχίσουμε απαλά και πουπουλένια, με μια δόση δικιά μου στο μίξ. Τι ομορφότερο από ένα καλό παστίτσιο μυθικών τεράτων σε παραμύθια και ολίγην πικάντικη από ιατρική; Όπως το σύγχρονο φολκλόρ των αστικών μύθων έχει ορισμένες φορές βάση στην πραγματικότητα, έτσι έχει προταθεί πως ορισμένα “μυθικά τέρατα” ίσως ήταν “περιγραφή” συμπτωμάτων ανθρώπινων ασθενειών ή συνδρόμων. Πάρε παραμάσχαλα την αλατιέρα και έλα να δούμε μερικές τέτοιες τολμηρές προτάσεις.
Κύκλωπες
Θεωρήθηκαν μια από τις “αρχέγονες” γενιές του πλανήτη μας κατά την μυθολογία — οι Κύκλωπες ήταν παιδιά του ουρανού και της γαίας -αδερφάκια των τιτάνων- τα οποία τα χαρακτήριζαν οι γιγαντιαίες διαστάσεις τους και το ένα τους μάτι. Όλο και κατιτίς έχεις ακούσει γι’ αυτούς, ιδίως για τον Πολύφημο, αν έχεις βγάλει το σχολείο και δεν σε στέλναν οι δικοί σου στα κάτεργα για μεροκάματο.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το πως προήλθε ο μύθος της ύπαρξής τους (και για το αν εξαρχής θεωρούταν πως έχουν ένα μόνο μάτι), και μια από αυτές “τραβάει δεδομένο” από τον υπέροχο κόσμο των συγγενών ανωμαλιών, των ανωμαλιών δηλαδή που γεννήθηκες με αυτές και δεν τις απέκτησες στην πορεία — δεν αναφερόμαστε εδώ στον θείο σου τον Σάκη που πάντα ήταν λίγο παράξενος, εκτός αν ήταν εκ γεννησιμιού του. Η συγγενής ανωμαλία που μας ενδιαφέρει είναι η συνοφθαλμία ή αλλιώς κυκλωπία ή κυκλωπισμός.
Αν την έχεις, γεννιέσαι με ένα μάτι, συνήθως στο μέσο του κούτελού σου, με αποτέλεσμα να μοιάζεις με κύκλωπα. Το μόνο θετικό της όλης φάσης είναι πως πεθαίνεις σχετικά γρήγορα, δεν αντέχεις στην καλύτερη παρά μερικά εικοσιτετράωρα ζωής και αυτό για έναν πολύ καλό λόγο: η εξωτερική δυσμορφία που βλέπεις σε ένα τέτοιο πλάσμα δεν είναι “απλά ένα μάτι αντί για δύο” αλλά αντικατοπτρίζει χοντρά λάθη κατά την εμβρυογένεση όσον αφορά δομή κρανίου και εγκεφάλου. Έτσι, οι κύκλωπες ενδημούν μόνο σε videogames και βάζα με φορμόλη.
Fun fact
Το φυτό Veratrum californicum παράγει το στεροειδές αλκαλοειδές κυκλωπαμίνη — τούτο έχει τερατογόνο δράση σε θηλαστικά, κάνοντάς τα να γεννούν απόγονους με κυκλωπισμό (βλέπε πρόβατα ή αγελάδες που έκαναν το λάθος να το βοσκήσουν). Ναι, πιθανότατα δουλεύει και στους ανθρώπους.
Γοργόνες
Είναι η γοργόνα η αδερφή του Μεγαλέκου, είναι η Άριελ που πάντα μου έφερνε στο μυαλό το ομόνυμο απορυπαντικό , είναι επίσης και το θέμα πολλών hoaxes και mockumentaries! Η ιστορία των γοργόνων (σειρήνες) χάνεται στα βάθη του χρόνου -ωωωω!- με πλείστες αναφορές να έρχονται απο ναυτικούς. Λίγο το κούνημα του πλοίου, λίγο το σκορβούτο και οι αρρώστιες, λίγο -μεταγενέστερα- τα “χασίσα“, δεν θέλει πολύ για να δεις διάφορα θαλάσσια ζωάκια ως “γοργόνες“.
Η χαρακτηριστική μορφή της γοργόνας (“απο την μέση και κάτω ουρά ψαριού“) δίνει το όνομά της και στο “Σύνδρομο της Γοργόνας” ή πιο ιατρικά στη “Σειρηνομέλια“. Τα άτομα που γεννιούνται με σειρηνομέλια, γεννιούνται με τα κάτω άκρα τους “κολλημένα” με τρόπο που θυμίζει ουρά γοργόνας. Εξαρτάται από την φαντασία φυσικά του παρατηρητή, στον Στέλιο πάντα θύμιζαν τζίνι όπως το απεικονίζουν να βγαίνει από το λυχνάρι.
Για ακόμα μια φορά, αυτή η δυσμορφία δεν είναι απλά “άσχημη μόστρα” αλλά μαρτυράει και εσωτερικές δυσμορφίες. Στην συγκεκριμένη περίπτωση περιμένεις να δεις προβλήματα στα νεφρά και στην κύστη και -για ακόμα μια φορά- το αποτέλεσμα αυτής της πάθησης θα το βρεις κομπόστα στο βάζο κάποιας ιατρικής σχολής — το προσδόκιμο ζωής πάλι παίζει στο εικοσιτετράωρο.
Fun fact
Και όμως, έχει επιζήσει άτομο με σειρηνομέλια, μέχρι την ηλικία των 10 χρονών. Ο λόγος εδώ για την κατά-κάποιο-τρόπο “Μικρή Γοργόνα“, την Shiloh Pepin που βλέπεις στην αρχική εικόνα.
Βαμπίρ
Μπόλικο πράμα από τούτο και στο νεοφολκλόρ μας, με σχετικές γλυκανάλατες ταινίες που βγήκαν με την οκά πλουτίζοντας τους συγγραφείς τους, και μπόλικες ιστορίες για κόμηδες αιμοδιψείς που όλοι τις ξέρουν και αποτελούν πλέον “παγκόσμια κληρονομιά“. Είναι επίσης σχετικά “ποπ” και διαδεδομένο το ότι “υπάρχει μια αρρώστια που σε αυτήν βασίζονται οι μύθοι για τους βρυκόλακες“. Τούτο το τελευταίο βασίζεται σε μια θεωρία του David Dolphin του 1985, όπου είδε στους φορείς της πορφυρίας τα σημάδια κατατεθέν του βαμπιρισμού — συγκεκριμένα ευαισθησία του δέρματος στο φως, αποτραβηγμένα ούλα που κάνουν τα δόντια να φαίνονται μεγαλύτερα και αλλοιώσεις στο χρώμα του δέρματος.
Ωραία τούτη η υπόθεση, αν μείνει στα πλαίσια της υπόθεσης και δεν δεθεί σχοινί κορδόνι. Οι πορφυρίες (και όχι η πορφυρία) είναι ένα σύνολο παθήσεων κυρίως γενετικής φύσεως, όπου υπάρχει πρόβλημα μεταβολισμού ουσιών πρόδρομων της αίμης, όπως οι πορφυρίνες από τις οποίες και παίρνει το όνομά της — τούτες οι ουσίες μπορούν να συσσωρευτούν σε διάφορους ιστούς, προκαλώντας προβλήματα, όπως επίσης και να αντιδράσουν με την ηλιακή ακτινοβολία (βλέπε στο δέρμα), παράγοντας τοξικά προϊόντα για τον οργανισμό.
Το “θέμα” με αυτή την υπόθεση είναι πως λίγα από τα στοιχεία που αποδίδονται σε βαμπιρισμό ταιριάζουν με αυτά μιας -προσοχή- υποκατηγορίας της πάθησης. Συνυπολόγισε εδώ αν θες και πως o κύριος Δελφίνης ήταν βιοχημικός, εξπέρ πάνω στις πορφυρίνες, οπότε ίσως είδε το αντικείμενο της πόρωσής του ακόμα και σε ακατάλληλα μέρη. Ειπώθηκε επίσης η ανησυχία πως τέτοιες συνδέσεις ίσως μεγαλώσουν το στίγμα αυτών που φέρουν τέτοιου τύπου παθήσεις. Οι βλάκες είναι σε επάρκεια για την πραγμάτωση τέτοιων φαινομένων.
Fun fact
Όχι, το να πίνεις αίμα ή να τρως την μπριζόλα σου ωμή δεν σε κάνει “δράκουλα“.
Λυκάνθρωποι
Λυκάνθρωπος, ο τύπος που αν βραχεί με πανσέληνο μυρίζει σαν βρεγμένη εφημερίδα. Πάλι εδώ ένα επιστημόνι, ο Lee Illis έμπλεξε ξανά την πορφυρία -ή μάλλον “του την χρέωσαν, διαβάζοντας με την σούφρα αντί με τα μάτια“- αλλά ας μην το κουράσουμε τούτο.
Έχουν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις περί του ποια πάθηση θα μπορούσε να ταυτίζεται με την λυκανθρωπία. Μια από αυτές είναι διάφορα σύνδρομα υπερτρίχωσης, όπως αυτά που οι φωτογραφίες τους έχουν γίνει διάσημες στο διαδίκτυο με “ασθενείς” που έχουν τον Chewbacca αδερφό και πατέρα συνάμα (βλέπε σύνδρομο Ambras). Μια άλλη αναφέρει πως ίσως τα συμπτώματα του ιού της λύσσας θα μπορούσαν να μοιάζουν, αν και η “μεταδοτικότητα της λυκανθρωπίας” (“δάγκωμα από λυκάνθρωπο ή λύκο) θεωρείται σύγχρονη προσθήκη — άρα ίσως την αποκλείει από γενεσιουργό πηγή του μύθου.
Παρ’ ολ’ αυτά, ο ιός της λύσσας έχει ενδιαφέρον: είναι ένας RNA ιός που προσβάλλει μυϊκά και νευρικά κύτταρα. Μέσω των νευρικών κυττάρων σιγά σιγά πηγαίνει προς εγκέφαλο και όταν φτάσει εκεί προκαλεί ενδιαφέροντα νευρολογικά φαινόμενα, όπως φοβία για το νερό, πιθανότατα ψευδαισθήσεις και βίαιη συμπεριφορά — πάει όμως και προς σιελογόνους αδένες σε μεγάλη συγκέντρωση, ό,τι πρέπει για σέξι δαγκωματιές. Χμ, αν μολύναμε έναν πορφυρικό με υπερτρίχωση με τον ιό της λύσσας;
Fun fact
Αν εμφανιστούν τα νευρολογικά συμπτώματα της λύσσας, τότε ο ιός συνήθως γίνεται θανάσιμος. Μια παράξενη λύση είναι το Milwaukee protocol όπου σε ρίχνουν σε κώμα με ένα “κοκτέιλ” κεταμίνης, ηρεμιστικών και αντιιϊκών. Έρχεται και με γεύση φράουλα για τους απαιτητικούς.
Το αίσθημα “μεταμόρφωσης σε ζώο” έχει ενδιαφέρουσα θέση σε σαμανιστικού τύπου θρησκείες και σε αρχαίες δοξασίες. Ο χαρακτήρας του εκεί δεν είναι πάντα επικίνδυνος όπως στην λυκανθρωπία, ορισμένες φορές περιγράφεται και ως επωφελής.
Ως την επόμενη εβδομάδα, προσοχή στα παραμύθια, είναι ο καιρός τους τούτες τις μέρες.
