Μπαλέτο υψηλού επιπέδου. Δύο «Ζιζέλ» σε μία

baleto-ypsilou-epipedou-dyo-zizel-se-mia

Δύο εντυπωσιακές «Ζιζέλ» αναμένεται να κλέψουν τις εντυπώσεις στη Λυρική. Δύο όμορφες μπαλαρίνες γεμάτες χάρη και ευλυγισία, που έχουν βαλθεί να αναδείξουν ένα από τα πιο αγαπημένα μπαλέτα του λυρικού ρεπερτορίου.

Ηρωίδα στο έργο, που πρωτοανέβηκε το 1841 από το μπαλέτο της παρισινής Οπερας και κάνει πρεμιέρα το Σάββατο στη Λυρική, είναι μια όμορφη χωριατοπούλα που ερωτεύεται τρελά τον δούκα Αλμπρεχτ, νομίζοντας πως πρόκειται για έναν απλό χωρικό. Οταν η Ζιζέλ ανακαλύπτει την αληθινή του ταυτότητα και μαθαίνει ότι είναι αρραβωνιασμένος με άλλη, χάνει τα λογικά της και αυτοκτονεί. Ομως η υπόθεση της «Ζιζέλ» έχει και μεταφυσικά στοιχεία:

Τη νύχτα, στο δάσος, τα γουίλι, πνεύματα νέων γυναικών που προδόθηκαν από τον αγαπημένο τους την παραμονή του γάμου και έχουν μεταμορφωθεί σε ξωτικά, παρασύρουν κάθε άνδρα περαστικό υποχρεώνοντάς τον να χορέψει μαζί τους ασταμάτητα μέχρι να πέσει νεκρός. Τα γουίλι παρασύρουν τον μετανοημένο Αλμπρεχτ, όμως η «Ζιζέλ» παρεμβαίνει στηρίζοντάς τον μέχρι την αυγή, όταν δηλαδή λήγει η εξουσία των ξωτικών. Η ηρωίδα θα επιστρέψει στον τάφο, αφού συγχωρέσει τον υπαίτιο για τον θάνατό της.

Τον ρόλο ερμηνεύουν διαδοχικά η Ευρυδίκη Ισαακίδου και η Νατάσσα Σιούτα, που συμπτωματικά τέλειωσαν το ίδιο σχολείο, έγιναν χορεύτριες στην ίδια σχολή (τη Σχολή Κονταξάκη), και τώρα, πρώτες χορεύτριες πια μοιράζονται και τον ίδιο ρόλο. «Κάποιοι μάλιστα μας περνάνε και για αδερφές», λέει η Νατάσσα, που μόλις έγινε και μαμά: Εχει ένα μωρό οκτώ μηνών και ήδη ονειρεύεται να μυήσει την κορούλα της στην τέχνη. «Πάντως, με το μωρό μόλις δύο μηνών γύρισα στη δουλειά», λέει. Και να που τώρα θα την απολαύσουμε στο ρόλο της «Ζιζέλ». «Το γεγονός βέβαια πως δεν είμαστε 16άρες καθιστά πιο απαιτητικό το όλο εγχείρημα, αλλά ο σωματότυπός μας μας βοηθάει», λέει χαμογελώντας.

Η υποκριτική πλευρά είναι η δύσκολη


«Θα δείτε ένα κλασικότατο ανέβασμα», μας λέει με κέφι η έξω καρδιά μελαχρινή Ευρυδίκη (που διορθώνει: «Βίκυ»). «Ευτυχώς. Διότι οι περισσότερες ομάδες σήμερα είναι σύγχρονες και είναι καλό να έχουμε κι ένα καλό κλασικό μπαλέτο». Της αρέσει πολύ ο ρόλος της «Ζιζέλ». «Είναι ένα έργο ωραίο, ρομαντικό, και λόγω θέματος πάντα επίκαιρο. Με συγκινεί πολύ που στο τέλος τον συγχωρεί».

Το ενδιαφέρον του έργου, για την Βίκυ, είναι πως «ενώ στην πρώτη πράξη η Ζιζέλ είναι ένα ντροπαλό κορίτσι γεμάτο χαρά και αθωότητα, στη δεύτερη πράξη μεταμορφώνεται σε μια γυναίκα τρελαμένη από πόνο».

«Το έργο δεν είναι τόσο απαιτητικό από τεχνικής πλευράς -έχουμε συμμετάσχει σε έργα με τρεις και τέσσερις πράξεις, ενώ αυτό έχει μόλις δύο. Είναι απαιτητικό κυρίως από υποκριτικής πλευράς, ιδιαίτερα στη σκηνή της τρέλας», εξηγεί η Νατάσσα. «Αν και στο δεύτερο μέρος, όπου οι χορεύτριες ενσαρκώνουν τις νεκρές κοπέλες, οι απαιτήσεις είναι μεγαλύτερες: πρέπει να μοιάζουμε εξαϋλωμένες, σαν να αντιστεκόμαστε στη βαρύτητα».

Τη μουσική συνέθεσε ο Γάλλος Σαρλ Αντόλφ Αντάμ (1803-1856), που αν και έγραψε 39 όπερες μέχρι σήμερα παραμένει γνωστός κυρίως για τη «Ζιζέλ». Οι Τεοφίλ Γκοτιέ και Ζιλ-Ανρί Βερνουά ντε Σεν-Ζορζ εμπνεύστηκαν την υπόθεση του δίπρακτου μπαλέτου από δοκίμιο του Χάινριχ Χάινε, που αναφέρεται σε μύθο σλαβικής καταγωγής.

Στην αρχική μορφή της «Ζιζέλ» οι σκηνές παντομίμας ήταν περισσότερες, καθώς η τεχνική του χορού με πουέντ βρισκόταν ακόμα στο ξεκίνημά της. Σταδιακά, όλο και περισσότερες παντομίμες αντικαταστάθηκαν με χορευτικά μέρη. «Την εποχή που πρωτοπαρουσιάστηκε το έργο», λέει η Νατάσσα, που κατά διαστήματα διδάσκει χορό, «ο τρόπος που χόρευαν ήταν διαφορετικός: καθώς δεν υπήρχαν οι πουέντ, πατούσαν σαν να σκαρφάλωναν. Ενώ σήμερα ο τρόπος που χορεύουμε είναι πιο τεχνικός».

Η «Ζιζέλ», μαζί με τη «Συλφίδα» (1832) ήταν από τα πρώτα μπαλέτα στα οποία η χορεύτρια εμφανίστηκε με φόρεμα που κάλυπτε το σώμα μόνο μέχρι τις γάμπες. Το έργο, στη σημερινή του μορφή, διαμορφώθηκε από διάφορους χορογράφους: την αρχική χορογραφία υπογράφει μεν ο ιταλικής καταγωγής Γάλλος Ζαν Κοραλί αλλά τα μέρη για την πρώτη χορεύτρια ανέλαβε ο Γάλλος Ζιλ Περό.

Στη δουλειά των δύο αυτών βασίστηκε αργότερα ο Μ. Πετιπά, που παρουσίασε την δική του εκδοχή με το Αυτοκρατορικό Μπαλέτο της Αγ. Πετρούπολης το 1884, για τη Μαρία Γκορσένκοβα. Επανήλθε το 1899 και τελικά το 1903, για την Αννα Πάβλοβα. Σε αυτήν την εκδοχή στηρίζονται οι περισσότερες σύγχρονες χορογραφίες, όπως αυτή του Ιρέκ Μουχαμέντοφ, που έχει σημαδέψει με την ερμηνεία του το ρόλο του Αλμπρεχτ, με τα Μπαλέτα Μπολσόι και με το Βασιλικό Μπαλέτο της Αγγλίας.

Σημείωση: Η «Ζιζέλ» ανεβαίνει στις 10, 11, 15, 16, 17, 18, 22, 23, 24, 25 Ιανουαρίου, σε χορογραφία Ιρέκ Μουχαμέντοφ και μουσική Αντόλφ Αντάμ. Τον ρόλο του κόμη Αλμπρεχτ ενσαρκώνουν οι Ντανίλο Ζέκα και Ιγκόρ Σιάτζκο.