Γαλλικό κατηγορώ με εικαστική απόχρωση

galliko-katigoro-me-eikastiki-apochrosi

Αντικομφορμισμός, πρόκληση, σάτιρα, σαρκασμός, αντιπαραθέσεις, βία, πόλεμος, εκρηκτικά χρώματα και εικόνες που προκαλούν σοκ κυριαρχούν στην έκθεση με τίτλο «Figuration Narrative» (αφηγηματική απεικόνιση), που παρουσιάζεται στο παρισινό μουσείο «Γκραν Παλέ». Εικαστικό γεγονός, η έκθεση θα διαρκέσει ώς τις 13 Ιούλιου. Πρόκειται για σημαντικό αφιέρωμα σε ένα πρωτοποριακό εικαστικό κίνημα, που σημαδεύτηκε από τα μεγάλα γεγονότα της επικαιρότητας την εποχή του 1960-72.

Οι σύγχρονοι καλλιτέχνες που εκφράζονται μέσα από τη «Figuration Narrative» δεν αποτελούν οργανωμένη ομάδα. Διαπνέονται όμως από έναν κοινό ιδεολογικό προβληματισμό, που ωθεί στην ανάγκη καταγγελίας του ταραγμένου σύγχρονου κόσμου, ενός πολιτισμού σε κρίση. Δίνουν μια προσωπική μαρτυρία για τις αλλοτριώσεις που επέφερε ο καταναλωτισμός, ο υλισμός, ο ιμπεριαλισμός. Σε αντιπαράθεση με την αφηρημένη τέχνη, οι καλλιτέχνες της «αφηγηματικής απεικόνισης» σφραγίζουν το έργο τους με την παραστατικότητα. Παρουσιάζουν θεματική ζωγραφική. Απεικονίζουν με σατιρικό τρόπο είτε με μελανά χρώματα την «τραγική κωμωδία» της ανθρώπινης ύπαρξης και της κοινωνίας.

Η έκθεση παρουσιάζει σε δύο ορόφους 100 έργα, πίνακες, γλυπτά, αντικείμενα, βίντεο, δείχνει την ανανέωση των εικαστικών τεχνών από γάλλους καλλιτέχνες που σημάδεψαν την τέχνη στη δεκαετία του '60. Η «Figuration Narrative» γεννήθηκε από την πρωτοβουλία του κριτικού Ζεράλντ Γκασιότ-Ταλαμπότ και των ζωγράφων Μπερνάρ Ρανσιγιάκ και Ερβέ Τελεμάχ, που οργάνωσαν μαζί το 1964 στο παρισινό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης την έκθεση «Καθημερινές μυθολογίες».

Συμμετείχαν αρχικά 34 καλλιτέχνες, μεταξύ άλλων οι Αρόγιο, Μπερτολό, Μπερτινί, Φαλστρόμ, Κλάσεν, Μονορί, Ρεκαλκάτι, Σάουλ, Βος. Αργότερα προσχωρούν στο κίνημα οι Αϊγιό, Κουέκο, Τισεράν, Αντάμι, Ερό, Φρομαζέ, Στάμπφλι και η ομάδα «Cooperative des Malassis».

Σε μια εποχή που θριαμβεύει η ποπ αρτ, οι γάλλοι καλλιτέχνες τοποθετούν την αναλυτική και κριτική τους έκφραση για τη σύγχρονη κοινωνία στο επίκεντρο του έργου τους. Αντιπαρατίθενται στην ηγεμονία της αφηρημένης τέχνης και στον «αστικό κλασικισμό», επιδιώκουν να ανατρέψουν το εικαστικό κατεστημένο και να μετατρέψουν τα έργα τους σε όργανο κοινωνικού μετασχηματισμού.

Ο Αντάμι, ο Ερό, ο Φρομανζέ και οι πέντε εικαστικοί της ομάδας «Malassis» εργάζονται με βάση φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό, διαφημιστικές αφίσες, κινούμενα σκίτσα, κόμικς, ή κλασικά έργα ζωγραφικής που αναμορφώνουν αντιστρέφοντας το νόημά τους, για να δώσουν μια δική τους πρόταση ή για να προβάλουν την πολιτική τους στράτευση.

Οι καλλιτέχνες που εμψυχώνουν το κίνημα της «αφηγηματικής απεικόνισης» προέρχονται από διαφορετικά εικαστικά κινήματα, αλλά εκπληρώνουν έναν κοινό αγώνα κατά της καταπίεσης. Συμμετέχουν ενεργά στα πολιτικά κινήματα της δεκαετίας του '60, στην εξέγερση του Μάη του '68. Αποστασιοποιούνται από την «ουδετερότητα» της κλασικής εικαστικής έκφρασης, από την ποπ αρτ, την αμερικανική ζωγραφική που διέπεται από την «κυριαρχία του μάρκετινγκ» των πανίσχυρων γκαλερί.

Η έκθεση ξεκινάει με πίνακες που βλέπονται σαν κινούμενα σκίτσα, σαν κόμικς ή σαν αλληγορικές παραστάσεις. Σάτιρα γνωστών έργων ζωγραφικής, όπως η «Τζοκόντα», ή φιγούρες του Μπέικον. Καυστικό χιούμορ για το «αμερικανικό όνειρο», ρομαντικές παραστάσεις σε καρικατούρα. Ακολουθούν σκηνές συγκρούσεων, βίας, αναφορά στα γεγονότα της Αλγερίας, στον πόλεμο του Βιετνάμ, στον Μάη του '68. Στην τελευταία αίθουσα βλέπουμε ένα γιγάντιο έργο της ομάδας «Malassis» που ενορχηστρώνει «τον τραγικό θάνατο του ζωγράφου Μαρσέλ Ντισάμπ» και παρουσιάζει εφιαλτικά τη γαλλική επικαιρότητα στο τέλος του 20ού αιώνα.