Δεκαέξι πανομοιότυπες αντρικές φιγούρες φυσικού μεγέθους, η μία πίσω από την άλλη, με μαύρα ρούχα, καπέλα και χαρτοφύλακες σε «υποδέχονται» στο εντυπωσιακό περιστύλιο του Ωδείου Αθηνών. Είναι τα «Μαύρα πουλιά», η ηχητική εγκατάσταση του Βαντίμ Ζαχάρωφ, έργο που ανήκει στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης. Το έφερε στο Ωδείο Αθηνών το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) γιατί ήθελε να κάνει γνωστή ακόμη και στους περαστικούς τη μεταστέγαση του (ναι, προσωρινή κι αυτή) στο υπέροχο κτίριο του Ι. Δεσποτόπουλου (Βασ. Γεωργίου Β' 17 και Ρηγίλλης).
Και το πέτυχε. Δεν ήταν λίγοι όσοι σταματούσαν χθες για να ρωτήσουν. Επιπλέον το έργο είναι κάτι παραπάνω από ταιριαστό. Απέναντι ακριβώς βρίσκεται η είσοδος των γραφείων της Νέας Δημοκρατίας στη Ρηγίλλης. Κι ο θεατής δεν μπορεί παρά να κάνει ακούσια κι άλλους συνειρμούς θαυμάζοντας τους σύγχρονους μαυροφορεμένους επιχειρηματίες του Ζαχάρωφ.
Η εντυπωσιακή πρώτη εικόνα δεν ήταν τίποτα μπροστά στην έκπληξη που μας περίμενε μέσα. Χωρισμένος σε τρία επίπεδα (ισόγειο, μεσοπάτωμα, υπόγειο) ο χώρος συνολικού εμβαδού 2.000 τ.μ.,που παρέλαβε το ΕΜΣΤ γεμάτον σκουπίδια και μπετά, μετατράπηκε σε έναν άρτιο και με τον χαρακτήρα του εναλλακτικού, εκθεσιακό χώρο πολλαπλών δυνατοτήτων. Είναι δυνατόν αυτοί οι χώροι στο κέντρο της Αθήνας να είναι ανεκμετάλλευτοι επί 40 χρόνια; Είναι.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Βέλγος καλλιτέχνης Ντάβιντ Κλέρμπαουτ ενθουσιάστηκε όταν τον είδε πριν από μερικούς μήνες. Και επέλεξε να τοποθετήσει ένα από τα οκτώ βιντεο-έργα του, την «Πιανίστα», στο αδιαμόρφωτο ακόμη αμφιθέατρο 650 θέσεων. Χθες ο υπουργός Πολιτισμού Μιχάλης Λιάπης δεσμεύτηκε να προχωρήσει η διαμόρφωσή του για χρήση αμφότερων των οργανισμών, ΕΜΣΤ και Ωδείου Αθηνών. Φαίνεται ότι η μουσική τα πάει περίφημα με τα εικαστικά σ' αυτή την πόλη. Το ΕΜΣΤ, μετά το Μέγαρο Μουσικής, βρήκε κι άλλο φιλόξενο χώρο σε ωδείο.
Εκτός από τους δύο μεγάλους εκθεσιακούς χώρους που επιτρέπουν στο ΕΜΣΤ να φιλοξενεί ταυτόχρονα δύο μεγάλες εκθέσεις, διαμορφώθηκε στο μεσοπάτωμα ένα αναγνωστήριο και το media lounge. Εκεί θα παρουσιάζονται εκθέσεις on line και πειραματικές μορφές τέχνης, όπως βίντεο, ηχητικά και διαδικτυακά έργα. Μέχρι το τέλος του χρόνου και σε επιμέλεια της Αννας Καφέτση μπορεί κανείς να γνωρίσει το έργο πέντε σημαντικών καλλιτεχνών του Διαδικτύου (Mark Amerika, Yael Karanek, Olia Lialina, Marisa Olson και Abe Linkoln, Young-Hae Chang Heavy Industries) υπό τον τίτλο «e-critures». Εκεί παρουσιάζεται και το «SonicTime» (με έργα από τη συλλογή του ΕΜΣΤ) που ξεκινά εξερευνώντας το έργο του Τζον Κέιτζ μέσα από τα πρώτα πειραματικά μουσικά και ηχητικά έργα των δεκαετιών '50 και '60 καλλιτεχνών, όπως ο Ναμ Τζουν Πάικ και η ομάδα Fluxus.
Κι άλλες εκπλήξεις εδώ. Δύο πρόσφατα αποκτηθέντα έργα βρήκαν τον χώρο τους. Το «Ταξίδι», έργο σε 72 ενότητες όσα και τα χρόνια ζωής του Στήβεν Αντωνάκου, που πρόσφατα δωρίστηκε στο ΕΜΣΤ, εκτίθεται στο μεσοπάτωμα. Πρόκειται για 72 μικρού μήκους ζωγραφικά έργα με γεωμετρικά σχήματα πράσινα, μοβ, φούξια και άσπρα. Δίπλα παρουσιάζεται το ηχητικό έργο του Στιβ Ρόντεν «Moon», που αγόρασε το ΕΜΣΤ μόλις την περασμένη εβδομάδα.
Στον δεύτερο μεγάλο εκθεσιακό χώρο φιλοξενούνται τα σχέδια του Γερμανού γλύπτη Ούλριχ Ρούκριμ, τα «σχεδιαστικά του παλίμψηστα», όπως τα αποκάλεσε η διευθύντρια του Μουσείου Αννα Καφέτση (διάρκεια έως 30/12).
Η μετατροπή του χώρου κόστισε 400.000 ευρώ και αναμένεται να δαπανηθούν άλλα τόσα καθώς στο Ωδείο Αθηνών θα μετακομίσουν και οι υπηρεσίες του ΕΜΣΤ. Τα χρήματα βρήκε ο υπουργός από τον ΟΠΑΠ, όπως είπε, και τώρα πρέπει να υπολογίσει πόσο θα κοστίσει και η διαμόρφωση του αμφιθεάτρου. Κάτι παραπάνω από ενθουσιασμένος (λες και έμπαινε στο Φιξ) θαύμαζε τον χώρο. Όταν ρωτήθηκε αν θα ολοκληρωθεί το 2010 η μόνιμη στέγη του ΕΜΣΤ στη λ. Συγγρού, είπε: «Κάνουμε ό,τι μπορούμε. Πρόκειται για μεγάλο έργο. Είδατε τι έγινε με το Μουσείο της Ακρόπολης...».
Για μερικούς μήνες ακόμη δεν χάθηκε ο κόσμος. Αλλά να μη βγει αληθινό αυτό που λέει ο λαός «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού...».
