Από τις μεστές δουλειές της Σοφίας Σπυράτου και γενικότερα του χοροθεάτρου «Ροές», η «Ηλέκτρα αυτουργός» παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, 8-19 του περασμένου Απριλίου, αφήνοντας πίσω της ένα εντυπωσιακό αποτύπωμα ταυτότητας στην ιστορία της ομάδας.
Με εφαλτήριο την Ηλέκτρα του Ευριπίδη, σε ειδικούς για την παράσταση στίχους του Στρατή Πασχάλη. Ευτύχημα για το έργο υπήρξε η μουσική επένδυση του εξέχοντος Βρετανού συνθέτη Michael Nyman, με επιλογή από το αρχείο του, αλλά και δύο κομμάτια γραμμένα ειδικά για το έργο. Σφιχτοδεμένη μ' αυτά και το πνεύμα της τραγωδίας, η αφηγηματική χορογραφική κίνηση της Σοφίας Σπυράτου έδωσε ανάγλυφα στο εκφραστικό συνύφασμα λόγου - μουσικής - κίνησης το ποιητικό ζητούμενο που εξυψώνει το θνητό άνθρωπο στη βαθύτερη έννοια της αθανασίας.
Μετά τη μουσική εισαγωγή, που εκφραστική μάς μετέφερε στο πνεύμα της τραγωδίας, η είσοδος του Χορού των οκτώ μαυροντυμένων κι από θλίψη ρυθμικά αργοσάλευτων γυναικών στο κατάλευκο χώρο με την επικλινή ράμπα, σαν έδαφος και ήθος πτώσης και ανύψωσης, θέτοντας σε εγρήγορση και τον ψυχισμό του θεατή, να συμπορευθεί με τα επιδέξια χορευτικά πετάγματα σαν άγριου αιλουροειδούς της Ηλέκτρας (Εύη Χατζάκη), και την εντυπωσιακή παρουσία του Ορέστη (Ντανίλο Ζέκα) με τον Πυλάδη (Αλέξανδρο Κεϊβανάη) ψηλά στην κορυφή της ράμπας, απ' όπου αρχίζουν να κατρακυλούν ή να σκαρφαλώνουν θεαματικά οι χορευτές και τα συναισθήματά μας, που ξυπνά η τραγωδία.
Η συνάντηση των τριών δίνει την ευκαιρία για τολμηρούς χορευτικούς σχηματισμούς και το έργο κορυφώνεται με τη ραγδαία εξέλιξη των γεγονότων. Ο φόνος του Αίγισθου, με στιγμή-καταπέλτη το γύμνωμα των γυναικών του Χορού, που ρίχνουν τα ρούχα τους στο νεκρό σώμα αποχωρώντας, σε συμβολική απογύμνωση της υποκρισίας. Η επιβλητική ωραία εμφάνιση της Κλυταιμνήστρας (Λία Τσολάκη), ο έξοχος χορός με την Ηλέκτρα κι ο συγκλονιστικός θάνατος της πρώτης ψηλά στη ράμπα, με το ανυπεράσπιστο γυμνό σώμα ανάσκελα, απ' όπου κυλά αίμα κι εξιλέωση. Και η εκρηξιγενής τραγωδία της οικογένειας ολοκληρώνεται με ακραία μορφή πάθους, από πυροδότηση της προδομένης οικογενειακής αγάπης.
Μόνον, οι στίχοι που ακούγονται στο βίντεο, όχι μόνο δεν πρόσθεσαν όπως οι άλλοι συντελεστές που το σύνθεσαν, αλλά πρόδωσαν την ιδέα της τραγωδίας. Αυτήν της μητρότητας. Οχι της μιας όποιας μητέρας, αλλά της μια αιώνιας «μητέρας». Αυτής που γέννησε τον κόσμο. Το «Σύμπλεγμα της Ηλέκτρας» ανάλογο με το «οιδιπόδειο» κι όχι μόνο της φροϋδικής θεωρίας, αλλά αυτής της άγιας μήτρας που δίνει τη διαιώνιση της ζωής, ο πρώτος τούτος αυθεντικός δεσμός και θεσμός που δημιουργεί την οικογένεια, την πρώτη αναμφισβήτητη ενότητα, που υπαγορεύει τη γενικότερη ιδέα της ανθρωπότητας. Ολη η έννοια της τραγωδίας είναι μέσα σ' αυτή την εκρηκτική διάσπαση της κεντρικής ενότητας ανθρώπου με άνθρωπο, της συγγένειας. Η προσπάθεια διακωμώδησης αυτού του θεσμού γελοιοποιεί την «τραγωδία» και της στερεί τον εκρηκτικό συναισθηματισμό και «σώμα» της υπόθεσης του έργου.
Η οικογένεια είναι ένας ύπουλος ιστός και η μάνα η αράχνη του
Ωραίοι στίχοι, αν ειπωθούν σε κάποια κωμωδία, που βασίζεται στην ανθρώπινη σκέψη, κι απλά στο φύλλωμα και διάθεση της ψυχής. Η τραγωδία είναι στην κεντρική ρίζα της. Ασάλευτη. Στον Κωνσταντίνο Ζαμάνη οφείλονται το θαυμάσιο σκηνικό και τα κοστούμια, ενώ στον Σάκη Μπιρμπίλη οι ταιριαστοί φωτισμοί.
