Κόμικς, εικονογραφήσεις, storyboard, animation. Ο 47χρονος Aleksandar Sotirovski είναι ίσως ο πιο πετυχημένος σχεδιαστής στη χώρα του. Ζει και εργάζεται στα Σκόπια και συνεργάζεται με μεγάλους εκδοτικούς οίκους και εταιρείες παραγωγής κινουμένων σχεδίων σε όλο τον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια σχεδιάζει κόμικς για αμερικανικές εταιρείες.
Έχει εικονογραφήσει δεκάδες βιβλία, ενώ εργάζεται και ως σχεδιαστής ηλεκτρονικών σελίδων και παιχνιδιών. Η πιο πρόσφατη δουλειά του επικεντρώνεται σ' ένα φιλόδοξο εκπαιδευτικό πρόγραμμα πολυμέσων με τίτλο «The Woodlands», ενώ είναι επικεφαλής σχεδιασμού χαρακτήρων στην επόμενη δουλειά που ετοιμάζει η πιο διάσημη εταιρεία παραγωγής κινουμένων σχεδίων στον κόσμο, η Pixar. Μέχρι σήμερα έχει κάνει περισσότερες από 18.000 εικονογραφήσεις. Και συνεχίζει...
Ποια είναι η κατάσταση των τεχνών στη χώρα σας σήμερα;
Μπορώ να πω ότι είναι καλύτερη από ποτέ. Γίνονται πολλές εκθέσεις, ξεπηδούν διαρκώς νεανικά καλλιτεχνικά κινήματα, συνεργασίες... Πολλές νέες ταινίες γυρίζονται κάθε χρόνο, κινηματογραφικές συνεργασίες με πολλές χώρες, όλα έγιναν πολύ πιο εύκολα τα τελευταία δύο χρόνια. Οι καλλιτέχνες έχουν πολλές ευκαιρίες να επιδείξουν τη δουλειά τους εκτός συνόρων.
Πως νιώθετε ως καλλιτέχνης σε μια μικρή χώρα των Βαλκανίων, στην ευρωπαϊκή περιφέρεια;
Είναι εκπληκτικό συναίσθημα. Πιστεύω πως είναι η καλύτερη επιλογή να δουλεύεις από το σπίτι για μεγάλους και γνωστούς εκδότες. Είμαι ελεύθερος επαγγελματίας από το 2005 και μπορώ να πω ότι η γεωγραφία δεν είναι πρόβλημα, ιδιαίτερα σήμερα, στην εποχή του Ιντερνετ. Η επικοινωνία είναι πολύ γρήγορη και ακριβής, οι ευκαιρίες είναι περισσότερες, τα πάντα είναι πιο κοντά. Είχα την ευκαιρία να ζήσω στο εξωτερικό για κάποιο διάστημα, αλλά πήρα την απόφαση να επιστρέψω και να μείνω εδώ, σ' αυτή τη χώρα, στα προβληματικά Βαλκάνια. Και είμαι χαρούμενος γι' αυτή μου την απόφαση.
Τι συμβαίνει στο χώρο των κόμικς;
Είμαστε μικρή αγορά, οπότε κάθε προσπάθεια έκδοσης νέου περιοδικού είναι ευπρόσδεκτη, αλλά δυστυχώς δεν πληρώνεται καλά. Εχουμε έναν εκθεσιακό χώρο για κόμικς στο Βέλες και έναν εκδότη που εκδίδει κόμικς άλμπουμ και ένα περιοδικό, το "Strip Art". Αλλά έχουμε επίσης και πολλούς φίλους στη Σερβία, την Κροατία, τη Σλοβενία και την Ελλάδα, οπότε, αν υπολογίσουμε όλα τα φεστιβάλ και τα περιοδικά σε αυτές τις περιοχές, μπορούμε να δούμε ότι υπάρχουν πολλά μέρη για να ανταλλάξουμε ιδέες, να παρουσιάσουμε τις δουλειές μας... Το 2004, ένας φίλος μου από το Πολιτιστικό Κέντρο Νεότητας του Βελιγραδίου, ο Μίκι Πιέτζιτς, μου είπε ότι σχεδίαζε μια έκθεση με τίτλο "Ημέρες των Μακεδονικών Κόμικς" και μου ζήτησε να βρω και να συγκεντρώσω δουλειές δικών μας καλλιτεχνών. Συνειδητοποίησα ότι ήταν περισσότεροι από 45 κομίστες εδώ και ήταν απίστευτα δύσκολο να επιλέξω τις καλύτερες δουλειές!
Τι γνωρίζετε για τη σύγχρονη Ελλάδα, για τις τέχνες και τα κόμικς της;
Δυστυχώς, η τελευταία φορά που επισκέφθηκα τη χώρα σας ήταν το καλοκαίρι του 1986. Μέχρι τότε περνούσα πολλά καλοκαίρια στην Ελλάδα. Επισκέφθηκα πολλές χώρες στο μεταξύ, αλλά δεν βρήκα καν το χρόνο να επισκεφθώ την Φλώρινα, η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στην Μπίτολα από όπου κατάγομαι και ζει η οικογένειά μου. Όσον αφορά τα κόμικς, έχω πολλές επαφές, κατά διαστήματα μου στέλνουν δέματα από τη χώρα σας, βρίσκω ελληνικά κόμικς στα σπίτια των φίλων μου και μπορώ να πω ότι έχετε πολλούς σπουδαίους καλλιτέχνες.
Οι αγαπημένοι μου είναι ο Αρκάς και ο Κώστας Αρώνης αλλά έχω και πολλά ελληνικά περιοδικά στη συλλογή μου όπως "Βαβέλ", "ΠαραΠέντε", "9" (έχω συνεργαστεί και με το "9", έχω κάνει δύο εξώφυλλα), "Γαλέρα" και αρκετά κόμικς άλμπουμ όπως το "Blood Opera" του Ηλία Κυριαζή, τη "Μάνα Ρέιβερ" του Δερβενιώτη... Επίσης, μου αρέσει πολύ ο Πέτρος Ζερβός.
Πως ακριβώς επηρεάστηκε η τέχνη στη FYROM από τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία; Τι διαφορές υπάρχουν τώρα συγκριτικά με τα χρόνια της Γιουγκοσλαβίας;
Σίγουρα δεν είναι όπως πριν, αλλά επιβιώνουμε... Η Γιουγκοσλαβία ήταν μια αξιοσέβαστη χώρα με μεγάλη αγορά κόμικς. Είχαμε τα πάντα, η οικονομία ήταν εντάξει -μέχρι που έπεσαν οι μάσκες- είχαμε ασφάλεια, ο κόσμος δεν ήταν στρεσαρισμένος, ήταν μια εποχή που η κουλτούρα, ο πολιτισμός ήταν στο ζενίθ τους... Αυτά ήταν και με το παραπάνω αρκετά για μια ήρεμη ζωή και για νέα τεύχη κόμικς να κυκλοφορούν κάθε δυο-τρεις ημέρες. Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, τα πάντα καταστράφηκαν, αλλά με την πάροδο του χρόνου όλα σιγά σιγά μπαίνουν στη θέση τους.
Τις δύο τελευταίες δεκαετίες υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ της Ελλάδας και της FYROM γύρω από το όνομα. Τι θέση έχετε σ' αυτό;
Είμαι βέβαιος ότι το θέμα με το όνομα δεν υπάρχει. Είμαστε η Δημοκρατία της Μακεδονίας, οπότε αν το πρόβλημα υπάρχει, υπάρχει στη χώρα που δεν μπορεί να αποδεχτεί τη χώρα μας. Συνεργάζομαι με πολλές μεγάλες εταιρείες παγκοσμίως και όλες αποκαλούν τη χώρα μου Δημοκρατία της Μακεδονίας. Αυτό το όνομα γράφουν σε κάθε γράμμα που μου στέλνουν. Επίσης πιστεύω ότι οι διαπραγματεύσεις για το όνομα της χώρας μας πρέπει να σταματήσουν αμέσως. Γιατί; Επειδή είναι πολύ χαζό να ζητάς από κάποιον να αλλάξει τα πάντα έτσι απλά, μέσα σε μια νύχτα. Και γιατί; Επειδή κάποιος (όχι ολόκληρη η χώρα) έχει πρόβλημα;
Σε καμία περίπτωση. Αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε μια ιστορία χωρίς τέλος, οπότε πιστεύω ότι είναι πολύ λυπηρό και ακόμα περισσότερο χαζό. Είμαστε γείτονες, θα 'πρεπε να συνεργαζόμαστε όχι να τσακωνόμαστε. Τουλάχιστον, αν ρωτήσεις όλους τους Ελληνες που δουλεύουν εδώ, που έχουν περιουσίες, εργοστάσια, επισκέπτονται τις πόλεις μας για ψώνια, είμαι σίγουρος ότι δεν έχει σημασία για αυτούς αν είμαστε Μακεδονία ή FYROM.