Τυμπανοκρουσίες και Great Performers

tympanokrousies-kai-great-performers

Στη σειρά Great Performers, που εδώ και κάμποσο καιρό κυκλοφορεί η «Protasis», ύστερα από τον Παναγιώτη Πλαστήρα (κλαρίνο) και τον Μανώλη Καραντίνη (μπουζούκι), έρχεται τώρα να προστεθεί ο τρίτος δίσκος με τον δεξιοτέχνη των κρουστών Γιώργο Ροϊλό, παλαίμαχο και διακεκριμένο μουσικό, συνεργάτη όλων των μεγάλων και μικρών καλλιτεχνών της ελληνικής δισκογραφίας κατά την τελευταία ...τεσσαρακονταετία. Υπολογίζεται ότι έχει συμμετάσχει στην ηχογράφηση περίπου 11.000 τραγουδιών!

Εφτά συνθέσεις σχεδιασμένες έτσι ώστε να αναδεικνύουν όχι μόνο τα ίδια τα κρουστά όργανα, αλλά και την τέχνη του εκτελεστή. Με μια έννοια, η μουσική αυτή μπορούμε να πούμε πως είναι οιονεί προγραμματική, αφού υποτίθεται πως αποδίδει εικόνες που και οι τίτλοι των συνθέσεων περιγράφουν, π.χ. «Πορεία στην έρημο», «Καραβάνι», «Σερμπέτι», «Τσιγγάνικο πανηγύρι», «Αύρα Ανατολής».

Από τους τίτλους φαίνεται ότι η Δύση δεν αντιπροσωπεύεται καθόλου εδώ, αλλά αυτό (ανεξάρτητα ίσως από τις προθέσεις του δημιουργού) δεν το επιβεβαιώνει η μουσική. Ιδιαίτερα το πρώτο κιόλας κομμάτι («Πορεία στην έρημο») που παίζει ο διακεκριμένος σολίστας Βασίλης Σαλέας, περισσότερο «εφάπτεται» της τεχνικής και της αισθητικής μιας, ούτως ειπείν, «τσιγγανο-έθνικ τζαζ» και αν αφαιρούσαμε τις πολλές, ας μου επιτραπεί να πω, «γκλισαντοειδείς» μεταβάσεις από νότα σε νότα και τα μη εξαιρετέα «τάι - τάι» του κλαρίνου, τότε εύκολα θα ξεπρόβαλε μέσα από τους ήχους αυτούς ο ...Λόρενς της Αραβίας, που κι αυτός βέβαια δεν ήταν από την Αραβία αλλά από την Αγγλία. Πιο πειστικός στις ανατολίτικες αναπαραστάσεις ο άλλος σπουδαίος σολίστας που συμμετέχει, ο βιολιστής Νίκος Χατζόπουλος. Αν είχε, πάντως, έναν λιγότερο ηλεκτρικό ήχο θα ήταν όχι μόνον πειστικότερος, αλλά και περισσότερο καλαίσθητος.

Οι ρυθμοί, ωστόσο, και τα όργανα που, κυρίως, τους υλοποιούν είναι το αντικείμενο του δίσκου. Κι εδώ ο Γιώργος Ροϊλός δείχνει πολύ καλές επιδόσεις. Επειδή συχνά στις παρουσιάσεις αναφέρεται με τη στερεότυπη μεταφορά: «ο μάγος των κρουστών», ας πούμε πως τα κρουστά είναι τα αρχαιότερα όργανα και πως κυριολεκτικά ο μάγος της εποχής των πρωτόγονων ιερουργούσε χτυπώντας τα χέρια του και τα πόδια του πριν «ανακαλύψει» τα εργαλεία του, τα πρώτα κρουστά. Ας αναφέρουμε ακόμα πως κρουστά όργανα δεν είναι μόνον εκείνα που συναντούμε στα διάφορα τυποποιημένα σετ του ενός και του άλλου μουσικού συνόλου (τζαζ, συμφωνική, λαϊκή κ.λπ.), προσαρμοσμένα όχι μόνο σε καλλιτεχνικές, μα και σε τεχνικές ανάγκες. Είναι κι ένα μεγάλο πλήθος αντικειμένων που παράγουν ήχο, καθορισμένο ή ακαθόριστο: ποτήρια, κουτάλια, κομπολόγια, τενεκέδες (γανωμένοι και ξεγάνωτοι) πέτρες, μπουκάλια με νερό και ό,τι επινοήσει η δημιουργική φαντασία του μουσικού.

Αν λείπει κάτι από τον δίσκο του Ροϊλού είναι ακριβώς μια κάποια ανατρεπτική κίνηση κατά της τυποποίησης και του στερεότυπου. Εντάξει τα ρυθμικά σχήματα που αενάως επαναλαμβάνονται (καρσιλαμάδες, τσιφτετέλια, δίσημοι, εννιάσημοι κ.λπ.), εντάξει τα τέσσερα-πέντε ηχοχρώματα και τα τουμπελέκια, νταραμπούκες που κυριαρχούν. Αλλά πού είναι και κάτι άλλο από την τεράστια ποικιλία, από το πάνθεον των ήχων των κρουστών; Κι ακόμα, πού είναι ένα πιο, ας πούμε, πρωτότυπο, πιο σύνθετο, πιο αναπάντεχο ρυθμικό σχήμα ή ένας αυτοσχεδιασμός ή συνθέσεις κρουστών που να προβάλουν, όχι μόνο το γράμμα, αλλά και το πνεύμα, την «πνευματικότητα» των οργάνων αυτών, που διατηρούν το προνόμιο να είναι τα πρώτα εργαλεία που έστειλαν ακτίνες φωτός στο ανθρώπινο πνεύμα;