Σήμα κινδύνου για πιστωτική ασφυξία

sima-kindynou-gia-pistotiki-asfyxia

Σε ύφεση πολύ βαθύτερη ακόμη και από όσο προβλέπουν οι πλέον απαισιόδοξοι κινδυνεύει να πέσει η ελληνική οικονομία, καθώς η πιστωτική ασφυξία έγινε τον Ιανουάριο πιο απειλητική από κάθε άλλη φορά. Την ίδια ώρα, η διεθνής κρίση του τραπεζικού συστήματος κορυφώνεται, με την κρατικοποίηση της Citigroup, ενώ οι Έλληνες τραπεζίτες ελπίζουν πλέον βάσιμα στη διάσωση των θυγατρικών τους στην… καταδυόμενη Ευρώπη, μέσω «πακέτου» βοήθειας από διεθνείς οργανισμούς.

Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδος, για την τραπεζική χρηματοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών τον πρώτο μήνα του χρόνου, επιβεβαίωσαν ότι, αν δεν αλλάξουν εντυπωσιακά οι σημερινές τάσεις τους επόμενους μήνες, ο στόχος της ΤτΕ για πιστωτική επέκταση τουλάχιστον 10% φέτος θα μείνει άπιαστο όνειρο:

  • Το συνολικό υπόλοιπο των δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά ανήλθε τον Ιανουάριο σε 250,266 δισ. ευρώ, καθώς οι τράπεζες χορήγησαν νέα δάνεια ύψους μόλις 605 εκατ. ευρώ. Ειδικά για τα νοικοκυριά, οι τράπεζες έκλεισαν σχεδόν ολοκληρωτικά τους κρουνούς των νέων πιστώσεων, με νέα δάνεια μόλις 69 εκατ. ευρώ.
  • Με την υπόθεση, ότι και τους άλλους 11 μήνες του έτους οι τράπεζες θα συνεχίσουν να χορηγούν πιστώσεις με τους ίδιους ρυθμούς, συνολικά θα χορηγηθούν νέα δάνεια της τάξεως των 7 δις. ευρώ φέτος. Αν σε αυτό το ποσό προστεθούν και τα 8 δις. ευρώ των νέων στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων που θα χορηγηθούν με τα κονδύλια του «πακέτου» κρατικών ενισχύσεων, το σύνολο των νέων πιστώσεων φέτος μόλις που θα ξεπεράσει τα 15 δις. ευρώ.
  • Πρόκειται για ένα απειλητικό «έλλειμμα» χρηματοδοτήσεων 10 δις. ευρώ, καθώς η Τράπεζα της Ελλάδος έχει υπολογίσει ότι για να αποφύγει η οικονομία την ύφεση θα πρέπει να «τρέξει» η πιστωτική επέκταση με ρυθμό τουλάχιστον 10%, δηλαδή να χορηγηθούν νέα δάνεια της τάξεως των 25 δις. ευρώ.
  • Με τα σημερινά δεδομένα, ο ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης μόλις που θα υπερβεί το 6%! Αυτό σημαίνει, ότι ακόμη και ο στόχος για οριακά θετική ανάπτυξη, που έχουν θέσει η ΤτΕ και η Κομισιόν (πολύ περισσότερο, ο στόχος της κυβέρνησης για ρυθμό 1,1%...) θα είναι πολύ αμφίβολο αν θα επιτευχθεί και οικονομία θα απειληθεί ευθέως για πρώτη φορά από το 1993 με συρρίκνωση του ΑΕΠ.
  • Το σοκ για επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα είναι πολύ ισχυρό, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, καθώς τα τελευταία χρόνια η ελληνική οικονομία έχει βασιστεί σε… τούρμπο χρηματοδοτήσεις από τις τράπεζες, με ετήσιους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης της τάξεως του 20%.

Αυτές τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις φαίνεται ότι συμμερίζονται και στην Τράπεζα της Ελλάδος, όπως τουλάχιστον προκύπτει και από την τελευταία εμφάνιση του κ. Γ. Προβόπουλου στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής: ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στην Ελλάδα, ανέφερε ο διοικητής της ΤτΕ, ίσως να κινηθεί χαμηλότερα του 0,5%, ενώ τα δάνεια μπορεί να αυξηθούν και λιγότερο από το 10%.

Για το κρατικό «πακέτο» ενισχύσεων, ο κ. Προβόπουλος επανέλαβε ότι τα 8 δις. ευρώ της πρόσθετης ρευστότητας που προορίζονται για νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα φθάσουν στους παραλήπτες, ενώ τόνισε ότι το συνολικό «πακέτο» των 28 δις. ευρώ είναι επαρκές και ότι οι τράπεζες δεν χρειάζονται πρόσθετες κεφαλαιακές ενισχύσεις. Οι ελληνικές τράπεζες, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, μέχρι τώρα έχουν αντλήσει 4 δις ευρώ από το σκέλος των κεφαλαίων και 4 δις ευρώ από το σκέλος των ομολόγων.

Πάντως, το πρόβλημα της ασφυξίας αγγίζει όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλωντ Τρισέ επισήμανε αυτή την εβδομάδα, ότι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται υπό σοβαρή πίεση και εμποδίζει την οικονομική ανάκαμψη. Η διαδικασία της απομόχλευσης, δηλαδή της μείωσης του ενεργητικού για τη μείωση του χρέους, θα πρέπει να παρακολουθηθεί στενά, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να υπονομεύσει πλήρως τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. «Αυτό που γίνεται όλο και πιο σαφές», είπε χαρακτηριστικά, «είναι ότι οι πιέσεις στο πιστωτικό σύστημα γρήγορα διαχέονται στην πραγματική οικονομία».

Κορυφώνεται η κρίση


Η διεθνής κρίση του πιστωτικού συστήματος πέρασε από χθες σε νέα φάση, μετά την ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, ότι θα προχωρήσει ουσιαστικά στην κρατικοποίηση της «ναυαρχίδας» των αμερικανικών τραπεζών, Citigroup. Το υπουργείο προχωρά στη μετατροπή από προνομιούχες σε κοινές μετοχών αξίας 25 δις. ευρώ που έχει εκδώσει η Citigroup για την κεφαλαιακή της ενίσχυση από το Δημόσιο. Με τη μετατροπή, το ποσοστό του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο θα φθάσει το 36%.

Η Citigroup φαίνεται ότι δεν θα είναι η μοναδική μεγάλη τράπεζα στις ΗΠΑ που θα περάσει υπό κρατικό έλεγχο, ενώ και στην Βρετανία η κυβέρνηση κινείται προς την ίδια κατεύθυνση, ιδιαίτερα μετά την ανακοίνωση ζημιών-μαμούθ από τον τραπεζικό όμιλο της Lloyds, που είδε τη μετοχή της να γκρεμίζεται, με απώλειες που ξεπέρασαν και το 20% στη χθεσινή συνεδρίαση.

Στην Ευρώπη, οι τραπεζίτες, μεταξύ των οποίων και οι Έλληνες, περιμένουν με αγωνία να αρχίσει η διοχέτευση κονδυλίων από το «πακέτο» βοήθειας που ανακοίνωσαν χθες η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το οποίο θα διατεθεί για την ενίσχυση των τραπεζών της Ανατολικής Ευρώπης. Το συνολικό ύψος των κονδυλίων θα ξεπεράσει τα 30 δις. ευρώ, αλλά οι συνολικές ανάγκες χρηματοδότησης των χωρών της… καταδυόμενης Ευρώπης εκτιμάται ότι θα είναι φέτος πολύ μεγαλύτερες.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας απηύθυνε χθες έκκληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση να οργανώσει ένα πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας συνολικού ύψους 180 δις. ευρώ, τονίζοντας ότι αυτός θα είναι ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η ραγδαία υποτίμηση των εθνικών νομισμάτων της περιοχής. Η πρόταση της Ουγγαρίας αναμένεται ότι θα μονοπωλήσει τις συζητήσεις στο πλαίσιο της αυριανής Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.