Το τζαμί του αυταρχισμού στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης

to-tzami-tou-aftarchismou-stin-plateia-taxim-tis-konstantinoupolis

Το νέο τζαμί στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης θα είναι ένα από τα πιο εμφανή σύμβολα της αυταρχικής εξέλιξης της Τουρκίας. Η αυταρχική εξέλιξη συμβαδίζει με την κατασκευή κτιρίων υποδομής και αναπλάσεις χώρων, με πολιτικούς και θρησκευτικούς συμβολισμούς που αγνοούν την άποψη της κοινής γνώμης.

Η τάση αυτή εξηγεί εν πολλοίς τις τελευταίες διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί στην πλατεία Ταξίμ, κύριο χώρο της πόλης για δημόσιες συγκεντρώσεις, που προγραμματίσθηκε να γίνει ένα εμπορικό κέντρο και τελικά, μπορεί να καταλήξει να φιλοξενεί ακόμη ένα τζαμί.

Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει διαθέσει 150 δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες, ή 79 δισεκατομμύρια δολάρια, σε επτά μεγάλα κατασκευαστικά έργα στην Κωνσταντινούπολη, συμπεριλαμβανομένου ενός αερολιμένα, τον τρίτο της πόλης, νέες γραμμές του μετρό, μια τρίτη γέφυρα πάνω από τα στενά του Βοσπόρου, για να ανακουφιστεί η επιβαρυμένη κυκλοφορία μεταξύ της ευρωπαϊκής και της ασιατικής μεριάς της πόλης, και ένα 30 μιλίων κανάλι που θα εκτρέψει την ναυτιλιακή κυκλοφορία μακριά από το υπερπλήρες στενό και θα είναι μεγαλύτερο από τόσο από του Σουέζ όσο και από του Παναμά τα κανάλια.

Εμπειρογνώμονες λένε ότι τα φιλόδοξα αυτά σχέδια έχουν καθυστερήσει επί μακρόν. Το 1980 οι εκτιμήσεις έλεγαν ότι η Κωνσταντινούπολη θα είχε όριο, κατ' ανώτατο,  5 εκατομμύρια κατοίκους. Τώρα είναι το σπίτι 13 έως 14 εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι δύο υπάρχουσες γέφυρες της πόλης, για παράδειγμα, έχουν σχεδιαστεί για υποδέχονται 250.000 οχήματα την ημέρα. Σήμερα τις διαβαίνουν 600.000.

Όμως αυτά, και άλλα οικοδομικά έργα σε όλη τη χώρα, γίνονται μερικές φορές εις βάρος των εθνικών μειονοτήτων και των φτωχών. Η κυβέρνηση ισοπέδωσε τη παλιά γειτονιά, κυρίως των Ρομά, της Σουλουκούλ στην Κωνσταντινούπολη και κατεδάφισε την περιοχή Καντιφεκαλέ στη Σμύρνη για να δημιουργήσει χώρο για την ανέγερση πολυτελών κατοικιών. Οι τουρκικές αρχές έχουν κατηγορηθεί για παράνομες εξώσεις και διακοπές παροχής νερού και ηλεκτρικής ενέργειας σε κτίρια όπου οι άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν, καθώς οι μπουλντόζες καταστρέφουν τμήματα της γειτονιάς.

Τα έργα επίσης στοχεύουν δημόσιους χώρους της Κωνσταντινούπολης και ιστορικά κέντρα. Ο σταθμός-ορόσημο της πόλης Χαϊντίρ Πασά έκλεισε το περασμένο έτος, δήθεν για τις επισκευές. Από τότε, η κυβέρνηση έχει εγκρίνει μια ανακατασκευή της περιοχής που θα μετατρέψει την περιοχή γύρω από το σταθμό σε ένα πολυσύχναστο λιμάνι που θα απειλεί τη δομή ενός σιδηροδρομικού σταθμού που έχει ιστορία μεγαλύτερη των 140 ετών.

Επιπλέον, αυξάνονται οι φόβοι των των κοσμικών Τούρκων, ότι  το Κόμμα Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης του Ερντογάν κινείται προς μια πιο αυταρχική και ισλαμική μορφή του κράτους. Για παράδειγμα, η τουρκική εφημερίδα Milliyet ανέφερε το Φεβρουάριο ότι 17.000 νέα τζαμιά έχουν κατασκευαστεί στην Τουρκία από τότε που ο Ερντογάν ανέλαβε την εξουσία, αλλά ο αριθμός των σχολείων της χώρας είχε μείνει ο ίδιος.

Για αυτό το τζαμί στην Καμλίκα είναι ένα τέτοιο ισχυρό σύμβολο: Για τους αντιπάλους του Ερντογάν, εκπροσωπεί τον ισλαμιστικό προσανατολισμό του.

Ταυτόχρονα, έχουν υπάρξει καταγγελίες για ευνοιοκρατία. Η νέα επιχειρηματική ελίτ -ανάμεσά τους μερικοί από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές έργων- τυχαίνει να μοιράζεται με τον Ερντογάν τις ίδιες συντηρητικές θρησκευτικές πεποιθήσεις. Τα περισσότερα από τα 100 εκατ. τουρκικές λίρες του κόστους κατασκευής του τζαμιού στο Καμλίκα προέρχονται από δωρητές, που μπορεί να σημαίνει ότι κάτι προσδοκούν από την κυβέρνηση.