Δεν φαίνεται να δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στην χθεσινή είδηση ότι το Αμερικανικό Υπουργείο Οικονομίας προχώρησε στην πώληση των «υπόλοιπων» μετοχών που κατείχε στην Citigroup έναντι 10,6 δις δολαρίων. Θα θυμάται ο αναγνώστης ότι το ποσοστό του αμερικανικού κράτους στην Citigroup προέκυψε από την μετατροπή των 25 δις δολαρίων του πακέτου διάσωσης σε μετοχές κοινές. Η μετατροπή είχε γίνει στα 3,25 δολάρια ενώ η χθεσινή πώληση έγινε στα 4,35 δολάρια. Για την πώληση αυτού του πακέτου μετοχών εκτιμάται ότι το κράτος στις ΗΠΑ κατέγραψε κέρδος άνω των 8 δις δολαρίων. Μία πρακτική που εφαρμόζεται συστηματικά σε περιπτώσεις πετυχημένων διασώσεων, όπως είχε γίνει κατά το παρελθόν με τις μικρές τράπεζες “Savings and Loans” επί Greenspan.
Έχοντας πρόσφατο το γεγονός της στήριξης ή κατά άλλους διάσωσης, των Ελληνικών τραπεζών από το Κράτος, εύλογα γεννάται το ερώτημα γιατί δεν επιδιώχθηκε ίδια μεθόδευση με αυτή στις ΗΠΑ; Μήπως οι φορείς και οι διαδικασίες δεν ήταν εξοικειωμένες με κάτι αντίστοιχο ή τελικά υπέκυψαν στις πιέσεις των τραπεζών που σε τελική ανάλυση χρησιμοποίησαν το «πακέτο» στήριξης για να ενισχύσουν την κερδοφορία τους χωρίς ως γνωστόν να διοχετεύσουν ρευστότητα στην αγορά;
Αν πρόκειται για την πρώτη περίπτωση, θα έπρεπε οι σύμβουλοι της Κυβέρνησης να επισημάνουν τις δυνατότητες των αγορών, καθώς στην χαμηλή τιμή στήριξης θα ήταν εύκολη η τοποθέτηση (placement) μετοχών της Εθνικής τουλάχιστον , σε ξένους ή ακόμα και σε private equity funds όταν η Ελλάδα θα αποκτούσε αξιολογητική αναβάθμιση και άρα ευκολότερη αποδοχή του ρίσκου από τις αγορές. Δυστυχώς, φαίνεται ότι στα αρχικά στάδια της κρίσης εξέλειπε η τεχνογνωσία και έτσι η πίεση των τραπεζών οδήγησε στην ενίσχυσή τους χωρίς ουσιαστικό κέρδος για το Κράτος.
Ασφαλώς εύλογα ο αναγνώστης θα μπορούσε να θεωρήσει ότι η είδηση αποτελεί μέρος των κατά περιόδους «περασμένων και ξεχασμένων». Ευτυχώς όμως για τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν η εμπειρία των τελευταίων δύο ετών δεν πρέπει ούτε περασμένη ούτε ξεχασμένη να υπάρξει. Είναι καιρός τόσο να εκσυγχρονισθούν οι μηχανισμοί αντιμετώπισης κρίσεων, όσο και να δημιουργηθεί ένα νέο «αξιοκρατικό και αμερόληπτο» πλαίσιο στήριξης των επόμενων ενεργειών της Κυβέρνησης και κατ΄ επέκταση του κρατικού μηχανισμού. Ενώ η πρώτη φάση υλοποίησης του μνημονίου φαίνεται να ολοκληρώνεται με επιτυχία, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η υλοποίηση της δεύτερης φάσης απαιτεί σχέδιο και εκτελεστικά στελέχη που να κατέχουν το αντικείμενο και να ασπάζονται την επιδιωκόμενη πολιτική. Στην παρούσα φάση δεν είμαι πεπεισμένος ότι οι δύο αυτές προϋποθέσεις καλύπτονται. Το παράδειγμα της Citi όμως αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα επιτυχούς παρέμβασης του κράτους προς όφελος του φορολογούμενου και του πολίτη. Σήμερα ανακοίνωσε και η AIG την πρίθεσή της να αποπληρώσει -με κέρδος για το Δημόσιο στις ΗΠΑ-το πακέτο στήριξης. Γιατί άραγε να μην μπορεί το πνεύμα της πολιτικής αυτής να εφαρμοστεί κάποτε και στην χώρα μας;
