Αμφιβολία (2008 ταινία) και άλλες προτάσεις

amfivolia-2008-tainia-kai-alles-protaseis

Στο πνεύμα των Όσκαρ η «Αμφιβολία» βγαίνει την κατάλληλη στιγμή στις αίθουσες, για να εκμεταλλευτεί τις πέντε υποψηφιότητες της. Είναι σαφώς η πιο ενδιαφέρουσα ταινία της εβδομάδας, η οποία όμως νιώθει βαριά τη σκιά του μεγέθους και της επιτυχίας της «Απίστευτης ιστορίας του Μπέντζαμιν Μπάτον», που αποτελεί αναμφίβολα την ταινία της χρονιάς. 

Αμφιβολία (2008)


Με τους τέσσερις πρωταγωνιστές της να βρίσκονται ανάμεσα στους υποψήφιους για Όσκαρ και ένα εξαιρετικό, πολυβραβευμένο θεατρικό έργο που μεταφέρεται από τον συγγραφέα του στην οθόνη, η «Αμφιβολία» του Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ κεντρίζει, δίχως αμφιβολία, το ενδιαφέρον. Τοποθετημένο σε ένα καθολικό σχολείο του Μπρονξ το 1964, το φιλμ καταγράφει με προσοχή και δίνοντας σημασία στις λεπτομέρειες τη σύγκρουση ανάμεσα στην παραδοσιακή, αυστηρή διευθύντρια του σχολείου και έναν ανανεωτικό μοντέρνο ιερέα, τον οποίο υποπτεύεται δίχως βάσιμες ενδείξεις για τη σεξουαλική κακοποίηση ενός μαθητή. Η αντιπαλότητά τους όμως πάει πέρα από το περιβάλλον του σχολείου, έξω από τη δομή της ίδιας της Καθολικής Εκκλησίας και μεταμορφώνεται σε μια μεταφορά για την ίδια την αμερικανική κοινωνία, σε μια περίοδο που έμοιαζε κρίσιμη για τον δρόμο που θα επέλεγε να ακολουθήσει. Η ιστορία ανοίγει με ένα κήρυγμα του πατέρα Φλιν προς το ποίμνιό του, ένα κήρυγμα για το τι κάνεις όταν δεν είσαι σίγουρος, όταν έχεις αμφιβολίες, και η συνέχειά της θα δείξει μέσα από μια σειρά «παραδείγματα» το πού η αμφιβολία ή η έλλειψή της μπορούν να οδηγήσουν. 

Η διευθύντρια του σχολείου στο οποίο εργάζεται ο ιερέας Φλιν, αδελφή Αλίσιους, συνήθως δεν έχει καμιά αμφιβολία. Όχι μόνο για την απόφασή της να διοικεί το σχολείο με οπισθοδρομική αυστηρότητα, αλλά ούτε καν στην απέχθεια που δείχνει για πράγματα όπως τα στιλό διαρκείας ή τα τρανζίστορ. Έτσι, όταν μια νεαρή καλόγρια θα της εκμυστηρευθεί τις υποψίες της για τη φύση της σχέσης του ιερέα Φλιν με έναν μικρό μαθητή, τον πρώτο μαύρο μαθητή του σχολείου, εκείνη θα πεισθεί ότι πρόκειται για κάτι καταδικαστέο και θα κάνει πρωταρχικό της στόχο να αποκαλύψει την αλήθεια και να τον καταστρέψει. Μπορεί η βεβαιότητά της να μη βασίζεται σε τίποτα περισσότερο από αμυδρές ενδείξεις και δεδομένα που μοιάζουν απολύτως άσχετα, όπως για παράδειγμα ότι ο πατέρας Φλιν βάζει τρεις ζάχαρες στο τσάι του, όμως εκείνη θα προχωρήσει με αποφασιστικότητα στην αποκάλυψη μιας αλήθειας που πιθανότατα υπάρχει μόνο στο κεφάλι της. 

Η δική της έλλειψη αμφιβολιών εξισορροπείται στην πορεία του φιλμ από την απόλυτη αβεβαιότητα με την οποία παρακολουθεί αυτή τη διαμάχη η νεαρή καλόγρια, που άθελά της ξεκίνησε όλη αυτή την ιστορία, αλλά και από την εξαιρετική ερμηνεία του Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, ο οποίος υποδύεται τον ιερέα με τόσο λεπτούς ερμηνευτικούς χειρισμούς, ώστε σε όλη τη διάρκεια της ταινίας δεν αφήνει στον θεατή να αποφασίσει για το τι ακριβώς συνέβη, για το αν είναι ένοχος ή αθώος. Στο ίδιο κλίμα και η Έιμι Άνταμς που κάνει ό,τι μπορεί με τον μικρότερων διαστάσεων ρόλο τής σχεδόν αφελούς καλοπροαίρετης μοναχής, ενώ συγκλονιστική είναι και η Βαϊόλα Ντέιβις στον ρόλο της μητέρας του μαθητή, που παρότι εμφανίζεται σε μία μόνο σκηνή του φιλμ κλέβει την παράσταση. 

Στον αντίποδα δυστυχώς η Μέριλ Στριπ η οποία, ενώ βρίσκεται κι αυτή με μια υποψηφιότητα για Όσκαρ, μοιάζει υπερβολική στον ρόλο της αυστηρής καλόγριας, παγιδευμένη σε μανιερισμούς και σφιγμένα χείλη. Μπορεί να είναι αξιοθαύμαστα απεχθής στην απεικόνιση της αδελφής Αλίσιους, όμως νιώθεις ότι αφήνει την ευκαιρία να εξερευνήσει σε βάθος έναν ενδιαφέροντα χαρακτήρα να πάει ελαφρώς χαμένη. Σε κάθε περίπτωση όμως το φιλμ αγγίζει με έξυπνο τρόπο μια σειρά από ζητήματα και τοποθετεί τον θεατή απέναντι σε διλήμματα που δεν έχουν εύκολες απαντήσεις, κατορθώνοντας από την αρχή ως το τέλος να κεντρίσει τη σκέψη και το συναίσθημα και να θυμίσει με τον καλύτερο τρόπο πως το σινεμά είναι μια «διασκέδαση» πρώτα απ’ όλα για το πνεύμα και την ηθική του θεατή.

  • Σκηνοθεσία: Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ. 
  • Πρωταγωνιστούν: Μέριλ Στριπ, Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, Έιμι Άνταμς, Βαϊόλα Ντέιβις, Τζόζεφ Φόστερ, Άλις Ντράμοντ. 
  • Χώρα: ΗΠΑ. Διάρκεια: 104΄

Η Δούκισσα

Τα κοστούμια είναι άψογα, οι περούκες εντυπωσιακές, τα σκηνικά αξιοζήλευτα και τα τοπία της εξοχικής Αγγλίας καταπράσινα, σε αυτή την καλοφτιαγμένη, γοητευτική μεταφορά της ζωής της Τζορτζιάνα Σπένσερ, Δούκισσας του Ντέβονσαϊρ, η οποία στον 18ο αιώνα υπήρξε μια από τις πιο πολυσυζητημένες γυναίκες της βρετανικής υψηλής κοινωνίας. Παντρεμένη στα δεκάξι της με τον Δούκα του Ντέβονσαϊρ, θα ανακαλύψει ότι ένας τίτλος ευγενείας δεν αρκεί για να αντικαταστήσει την έλλειψη μιας ευτυχισμένης συζυγικής ζωής. Ο αδιάφορος και συχνά σκληρός σύζυγός της θα την αντιμετωπίζει μόνο σαν τη μελλοντική μητέρα ενός διαδόχου και θα απαιτεί από αυτή να δεχτεί τις ερωτικές του παρασπονδίες, ακόμη κι όταν αυτές θα οδηγήσουν στο να βρεθεί η ίδια να φροντίζει το παιδί του από μια άλλη γυναίκα. 

Η εντυπωσιακή προσωπική ζωή της νεαρής Δούκισσας, που έγινε στην εποχή της θέμα άπειρων κουτσομπολιών, περιλαμβάνει μια σειρά από ακόμη πιο ενδιαφέροντα στιγμιότυπα, όπως τη στενή φιλία της με μια εγκαταλελειμμένη από τον σύζυγό της γυναίκα της καλής κοινωνίας, τη συγκατοίκησή τους και τη σχέση που εκείνη θα αναπτύξει με τον Δούκα προδίδοντας τη φιλία τους, και φυσικά τον έρωτά της για τον νεαρό πολιτικό και μετέπειτα πρωθυπουργό Τσαρλς Γκρέι. Πέρα από μια γυναίκα με ταραχώδη προσωπική ζωή, μια από τις πιο ενδιαφέρουσες προσωπικότητες της εποχής της και μια από τις πρώτες «φεμινίστριες» της Βρετανίας, η Τζορτζιάνα Σπένσερ υπήρξε ένα πνεύμα που δεν υπάκουε στα όσα η κοινωνία απαιτούσε από αυτήν και είχε μια ενεργή εμπλοκή στην πολιτική και τα κοινά. Ωστόσο, η ταινία του Σολ Ντιμπ, η οποία παίρνει ως βάση της μια ευπώλητη βιογραφία της για να χτίσει το σενάριό της, προτιμά να σκιαγραφήσει βιαστικά αυτές τις πτυχές της προσωπικότητάς της και να επικεντρωθεί στην προσωπική και οικογενειακή της ζωή, στήνοντας ένα αναμφίβολα ενδιαφέρον αλλά ελαφρώς μονοδιάστατο δράμα εποχής. Το αποτέλεσμα μπορεί να μην απογοητεύει, σίγουρα όμως θα μπορούσε με μια κάπως διαφορετική ματιά να αποτελούσε ένα πολύ πιο διαπεραστικό πορτρέτο, τόσο της ηρωίδας του όσο και της εποχής του.

  • Σκηνοθεσία: Σολ Ντιμπ. 
  • Πρωταγωνιστούν: Κίρα Νάιτλι, Ρέιφ Φάινς, Σαρλότ Ράμπλινγκ, Χέιλι Άτγουελ, Ντόμινικ Κούπερ. 
  • Χώρα: Μεγάλη Βρετανία. Διάρκεια: 105΄

Έλα να δεις

Γυρισμένο το 1985 για να τιμήσει τα σαράντα χρόνια από τη νίκη των Ρώσων απέναντι στις δυνάμεις των Ναζί, το φιλμ του Έλεμ Κλίμοφ μιλά για τις θηριωδίες των Γερμανών οι οποίοι το 1943 έκαψαν ολοσχερώς μαζί με τους κατοίκους τους 618 χωριά της Λευκορωσίας. Η ταινία ακολουθεί ένα δωδεκάχρονο αγόρι, τον Φλόρια, ο οποίος κατατάσσεται στον ρωσικό στρατό ανυπομονώντας να ζήσει σαν στρατιώτης. Όμως, η φαντασίωσή του γρήγορα διαλύεται, όταν έρχεται αντιμέτωπος με την πραγματικότητα. Στον δρόμο του θα βρεθεί στο μέσο μιας σφαγής και θα δει τους Ναζί να στοιβάζουν τους κατοίκους ενός χωριού σε μια αποθήκη και να την πυρπολούν, αφανίζοντας μαζί και την αθωότητα του Φλόρια, που αρχίζει εμφανώς να γερνά. Καθώς βρίσκεται αντιμέτωπος με την κτηνωδία τα μαλλιά του ασπρίζουν και ρυτίδες εμφανίζονται στο πρόσωπό του. 

Η ερμηνεία του νεαρού πρωταγωνιστή Αλεξέι Κραβτσένκο στον κεντρικό ρόλο αποτελεί αναμφίβολα το πιο δυνατό σημείο αυτής της ταινίας, κατορθώνοντας να μεταδώσει όλη τη φρίκη του φιλμ μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Σύμφωνα με τις φήμες, η ερμηνεία του υπήρξε το αποτέλεσμα υπνωτισμού στον οποίο υποβλήθηκε στη διάρκεια των γυρισμάτων και ο οποίος τον έκανε να ζήσει κυριολεκτικά τα όσα περιγράφει το φιλμ. Όμως, παρά τη δυνατή ερμηνεία και τις συμβολικές συχνά ποιητικές εικόνες της, η ταινία κοιτάζει υπερβολικά «στρατευμένα» τα γεγονότα, ζωγραφίζοντας «ασπρόμαυρα» τους καλούς και τους κακούς και καταλήγοντας κάποιες στιγμές να μοιάζει με ένα μάλλον απλοϊκό κήρυγμα εναντίον των δεινών του πολέμου.

  • Σκηνοθεσία: Έλεμ Κλίμοβ. 
  • Πρωταγωνιστούν: Αλεξέι Κραβτσένκο, Όλγκα Μιρόνοβα, Λιουμπόμιρας Λαουσιαβίτσιους. 
  • Χώρα: Σοβιετική Ένωση. Διάρκεια: 142΄

Πεθαίνω για σένα

Σε αυτή την κινηματογραφική μεταφορά του πετυχημένου θεατρικού έργου της Ελένης Ράντου «Μαμά μην τρέχεις» μια τυπική ελληνική οικογένεια μπλέκεται σε μια «ερωτική περιπέτεια» που θα φέρει τα πάνω κάτω. Μητέρα, πρώην χορεύτρια, που διδάσκει ταγκό σε σχολή χορού και ο έφηβος γιος της, που ψάχνει την ερωτική του ταυτότητα, θα αποτελέσουν τις δυο πλευρές ενός τριγώνου. Πατέρας τροχονόμος, με έφεση στη στιχουργική, βρίσκει την πηγή της έμπνευσής του στον αντίζηλό του και εραστή της γυναίκας του και θα αποτελέσουν τις άλλες δύο πλευρές του... τετραγώνου! Και μια γιαγιά κουφή, η οποία ζει αγκαλιά με το κινητό της, είναι ίσως η μόνη που ακούει την μπόρα που έρχεται. Όλοι μπλέκονται σε μια ιστορία δολοφονικής αγάπης και τρυφερού μίσους. Το κομφούζιο κορυφώνεται με έναν απροσδόκητο θάνατο – ή μήπως φόνο; Γραμμένο με έμπνευση και μια υποβόσκουσα θλίψη να δίνει τον τόνο και να κάνει τον χαρακτήρα της κεντρικής ηρωίδας αληθοφανή και συμπαθητικό, αλλά σκηνοθετημένο μάλλον τηλεοπτικά και κομμένο σε «επεισόδια» από τον Νίκο Καραπαναγιώτη, το «Πεθαίνω για σένα» είναι μια μάλλον τυπική αν και αρκούντως ενδιαφέρουσα προσθήκη στη νέα εμπορική ελληνική κωμωδία, με μερικές λεπτομέρειες και αστεία που κάνουν τη διαφορά και χαρακτήρες που βρίσκουν λόγο ύπαρξης και πέρα από τα συνηθισμένα κωμικά κλισέ.

  • Σκηνοθεσία: Νίκος Καραπαναγιώτης. 
  • Πρωταγωνιστούν: Ελένη Ράντου, Φάνης Μουρατίδης, Μιχάλης Ιατρόπουλος, Μάρθα Καραγιάννη κ.ά. 
  • Χώρα: Ελλάδα. Διάρκεια: 95΄

Τρεις στιγμές

Μια ερωτική επιθυμία αναλλοίωτη στον χρόνο, μια διαδρομή στα μονοπάτια του έρωτα. Μετά από πολλά χρόνια ένας άνδρας και μια γυναίκα συναντιούνται στο σπίτι όπου είχε γεννηθεί ο έρωτάς τους. Εκεί θα προσπαθήσουν να καλύψουν την απόσταση και τον χρόνο που τους είχαν χωρίσει, να επαναφέρουν τις στιγμές που τους είχαν ενώσει, να τολμήσουν αυτά που δεν είχαν τολμήσει ποτέ. Γι’ αυτά υποτίθεται ότι μιλά η νέα ταινία του Πέτρου Σεβαστίκογλου, ο οποίος είχε αφήσει κάποτε υποσχέσεις με την πρώτη του προσπάθεια, το «Ο άνεμος στην πόλη». Δυστυχώς αυτές εξανεμίζονται εδώ μέσα από μια ταινία που αγωνιά να χτίσει μια ποιητική μεταφυσική ατμόσφαιρα και το μόνο που κατορθώνει είναι να φτιάξει μερικές όμορφες εικόνες, που δυστυχώς τις τυλίγει η αίσθηση μια μεγαλόπνοης και προσποιητής... ανοησίας.

  • Σκηνοθεσία: Πέτρος Σεβαστίκογλου. 
  • Πρωταγωνιστούν: Ευγενία Δημητροπούλου, Δήμητρα Λαρεντζάκη, Ρούλα Πατεράκη, Γιώργος Διαλεγμένος κ.ά. 
  • Χώρα: Ελλάδα. Διάρκεια: 80΄

Το τελευταίο κύμα

Ένας δικηγόρος του Σίδνεϊ αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν μεγαλύτερες δυνάμεις πέρα από αυτές της ανθρώπινης λογικής και της επιστήμης, όταν αναλαμβάνει την υπόθεση της μυστηριώδους δολοφονίας ενός ιθαγενούς. Ο Πίτερ Γουίαρ καλλιεργεί πετυχημένα ένα μυστηριακό κλίμα, φτιάχνοντας μια ενδιαφέρουσα εσχατολογική παραβολή για την πίστη, το μυστηριακό και τον ορθολογισμό. Γυρισμένη το 1977, η ταινία κρατά ακόμη τη δύναμή της, έστω κι αν τα «πρωτόγονα» ειδικά εφέ προδίδουν τελικά την κλιμάκωση του φινάλε.

  • Σκηνοθεσία: Πίτερ Γουίαρ. 
  • Πρωταγωνιστούν: Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν, Ολίβια Χάμνετ κ.ά. 
  • Χώρα: Αυστραλία. Διάρκεια: 106΄

Ο Μελανόκαρδος

Αδιάφορη περιπέτεια για νεαρούς θεατές που υποτίθεται ότι δοξάζει τη δύναμη του γραπτού λόγου. Ο βασικός ήρωας μπορεί να φέρνει στη ζωή χαρακτήρες και αντικείμενα από βιβλία που διαβάζει δυνατά. Μαζί με τη μικρή κόρη του και τη θεία του θα προσπαθήσουν να φέρουν πίσω τη γυναίκα του, η οποία έχει παγιδευτεί σε ένα από αυτά και να βάλουν τέλος στα σατανικά σχέδια ενός χαρακτήρα από το βιβλίο «Μελανόκαρδος» που θέλει να κατακτήσει τον κόσμο.

  • Σκηνοθεσία: Ίαν Σόφτλεϊ. 
  • Πρωταγωνιστούν: Μπρένταν Φρέιζερ, Έλεν Μίρεν, Πολ Μπέτανι, Σιένα Γκιλόρι. 
  • Χώρα: ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία. Διάρκεια: 104΄