Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις τεράστιες προσπάθειες που καταβάλλει η Κυβέρνηση προκειμένου να ανακτήσει της αξιοπιστία της η χώρα σε επίπεδο Ευρωπαίων εταίρων. Κανείς όμως δεν μπορεί να παραβλέψει το γεγονός ότι οι εξελίξεις φαίνεται να ξεπερνούν τις όποιες εξαγγελίες, τα όποια μέτρα, το όποιο επίπεδο πολιτικής στήριξης των ευρωπαίων. Απλά οι αγορές φαίνεται να εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι υπάρχει τεράστιο έλλειμμα βούλησης αλλά και μηχανισμών αποτροπής κρίσεων στην Ε.Ε.. Είναι απορίας άξιο δε ότι ακόμα και μετά την τελευταία σύσκεψη όπου στην ουσία αποφασίσθηκε ο σκελετός του μηχανισμού, κανείς δεν μπορεί ακόμα συγκεκριμένα να παρουσιάσει πως θα λειτουργήσει ο μηχανισμός αυτός. Είναι σαφές ότι δεν υπήρχε η βούληση από πλευράς ευρωπαίων να προωθήσουν τα μέτρα εκείνα που θα ισχυροποιούσαν το πλαίσιο ύπαρξης της ευρωζώνης. Φαίνεται τελικά ότι η επιλογή συμμετοχής του ΔΝΤ στο πλαίσιο στήριξης μόνον τυχαία δεν είναι. Ίσως βέβαια το γενικότερο πρόβλημα διόγκωσης των ελλειμμάτων να είναι τέτοιο που κανείς πολιτικός δεν έχει την δύναμη να το παραδεχθεί. Για το λόγο αυτό καλείται το ΔΝΤ να παράσχει βοήθεια «πειραματικά» στην Ελλάδα.
Στην προκειμένη περίπτωση έπρεπε να είχε κατανοηθεί από το οικονομικό επιτελείο το γεγονός ότι οι καθυστερήσεις των διαβουλεύσεων με τους άβουλους Ευρωπαίους δεν ήταν ικανές να πείσουν τις αγορές και να μειώσουν τα spreads. Βέβαια, όταν οι ίδιοι οι διοικητές κρατικών τραπεζών- όπως ο τέως πρόεδρος του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου -είχαν επενδύσει σε CDSs, γίνεται αντιληπτό γιατί η φαυλότητα ορισμένων κρατικών λειτουργών κατά το παρελθόν δεν ήταν δυνατόν άμεσα να στηρίξει την οριοθέτηση πλαισίου αξιοπιστίας σήμερα. Όμω, παρά τα μη ελέγξιμα γεγονότα, η Κυβέρνηση έχει καθυστερήσει να λάβει εκείνα τα μέτρα που ακόμα και ο πλέον αδαής manager θέτει ως προτεραιότητα σε αντίστοιχες καταστάσεις κρίσεων. Γιατί λοιπόν χρησιμοποίησε ο Πρωθυπουργός το ΔΝΤ ως μέσο πίεσης προς του εταίρους όταν φαινόταν ότι στερούντο της απαιτούμενης βούλησης; Τι γνώριζε και σε τι στόχευε όταν ανακοίνωνε ότι το θέμα των spreads είναι πίσω μας και προχωράμε στο επόμενο βήμα; Πόσο καλά ελέγχει η Κυβέρνηση την λειτουργία των οργανισμών εκείνων οι διοικήσεις των οποίων θα είναι εκείνες που θα πρέπει σε τελική ανάλυση να υλοποιήσουν την απόφαση να τις κλείσουν; Μήπως οι καθυστερήσεις των εταίρων μας δεν ήταν τίποτα περισσότερο παρά τεχνητή μεθόδευση προκειμένου ευσχήμως να υποχρεωθεί η χώρα να ζητήσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξηs λειτουργώντας ως πειραματόζωο σε μία επερχόμενη γενικευμένη κρίση ;
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να κατανοήσω πως κατά την διαδικασία των συζητήσεων δεν χρησιμοποιήθηκε δυναμικά το «χαρτί» της διακράτησης μεγάλου μέρους του εξωτερικού χρέους από τις χώρες εκείνες που τελικά συμφώνησαν στην συμμετοχή του ΔΝΤ. Η αναγνώριση του προβλήματος νωρίτερα από όταν πραγματικά έγινε έπρεπε να μας οδηγήσει σε απλά διλήμματα. Όχι μέσω κλήσης του ΔΝΤ το οποίο τελικά το κάλεσαν για μας οι «εταίροι», αλλά από την πρώτη στιγμή αναδιαπραγμάτευση του χρέους. Τότε το πιστόλι θα είχε τοποθετηθεί στο τραπέζι λίγο πιο δυναμικά. Διαπραγματευτικά ίσως όχι. Εκβιαστικά ίσως, για να κατανοήσουν οι Γερμανοί κυρίως ότι χρωστάνε στην Ευρώπη και η Ευρώπη δεν τους χρωστάει. Σίγουρα μία τέτοια προσέγγιση θα χάλαγε το “politically correct” της λειτουργίας του μέχρι σήμερα γνωστού πλαισίου συνεννόησης των ηγετών. Ίσως όμως να δραστηριοποιούσε το economically correct πλαίσιο λειτουργίας της Ευρώπης.
Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα θα πρέπει στο μεσοδιάστημα αναμονής αποσαφήνισης των όρων στήριξης, η Κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στη διαμόρφωση business plan εκτάκτου ανάγκης προκειμένου οι επιπτώσεις να επιφέρουν το θετικότερο δυνατό αποτέλεσμα. Παρά το γεγονός ότι πίστευα και πιστεύω ότι το πακέτο στήριξης δεν ήταν αναγκαίο εάν ελαμβάνοντο μέτρα ταχύτερα, θεωρώ ότι πλέον η εξέλιξη αυτή αποτελεί μονόδρομο. Μονόδρομο που πιθανώς να μην αποτρέψει την χώρα από το να ζητήσει τελικά επαναδιαπραγμάτευση σε χρόνο όχι πολύ μακρινό. Τότε όμως δεν θα μιλάμε για πλαίσιο στήριξης και γενικές διαβουλεύσεις, αλλά πιθανώς για ριζική αλλαγή του πολιτικού σκηνικού της χώρας.
