Έχει περάσει αρκετός καιρός από το λάθος της προσέγγισης της διαδικασίας συγχώνευσης των τραπεζών Εθνικής και Άλφα. Λάθος από πλευράς μεθόδευσης. Λάθος από πλευράς χρονισμού. Λάθος από πλευράς επικοινωνιακού χειρισμού της άρνησης του ΔΣ της Άλφα να δεχθεί την πρόταση της Εθνικής Τράπεζας. Αυτονόητα πολλά έχουν γραφεί στον τύπο το τελευταίο διάστημα ενώ ακόμα περισσότερα ερωτηματικά έχουν δημιουργηθεί για το ποιο ήταν τελικά το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας που ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Εθνικής. Τα ερωτήματα δε πολλαπλασιάζονται ακόμα περισσότερο εξαιτίας της ανάμειξης του Υπουργού Οικονομικών με δηλώσεις παρέμβασης του κατά την διάρκεια της όλης διαδικασίας. Εδώ ακριβώς έγκειται και το ευαίσθητο της προκειμένης προσέγγισης.
Οι αγορές έχουν συνηθίσει «πολιτικές παρεμβάσεις» σε θέματα τέτοιας μορφής μόνον όταν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι σαφώς υπέρ της αναβάθμισης της λειτουργίας της αγοράς της ίδιας, ή η στόχευση είναι η αποτροπή προβλήματος που πιθανώς θα οδηγούσε σε κρίση. Το ζητούμενο λοιπόν είναι ποια ήταν ακριβώς η επιδίωξη του κ. Παπακωνσταντίνου όταν προέβαινε στις γνωστές πλέον δηλώσεις του λίγο πριν ανακοινωθεί το ναυάγιο των συζητήσεων. Εάν στόχος ήταν η αναβάθμιση της λειτουργίας του τραπεζικού χώρου, τότε θα πρέπει να γίνει απολύτως σαφές που αυτός πάσχει σήμερα και πως η συγκεκριμένη πολιτική παρέμβαση θα βοηθούσε προς την κατεύθυνση αυτή. Ακόμα δε περισσότερο καλόν θα ήταν να ανατρέξουμε στο παρελθόν προκειμένου να σταθμίσουμε το κατά πόσον οι πολιτικοί και το κράτος γενικότερα έχουν την δυνατότητα να προασπίζουν τα συμφέροντα της ελεύθερης αγοράς καλύτερα από την αγορά την ίδια.
Υπάρχει βέβαια η περίπτωση που παρεμβάσεις αυτής της μορφής θα αποτελούσαν «εφαλτήριο» προόδου. Αυτές που στόχο θα είχαν την προάσπιση του ελεύθερου ανταγωνισμού από την «καρτελοποίηση» και την χειραγώγησή της από λίγους. Όταν όμως σήμερα η Επιτροπή Ανταγωνισμού αδυνατεί να αντιμετωπίσει τα απλούστερα των θεμάτων που αφορούν την στρέβλωση του ανταγωνισμού στην Ελληνική Οικονομία, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως οι δηλώσεις Παπακωνσταντίνου μάλλον δεν είχαν το παραπάνω αντικείμενο σαν στόχο.
Εάν καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η παρέμβαση του Υπουργού είχε στόχο τον «εκβιασμό» της συγχώνευσης προκειμένου να αποτραπεί κρίση ή ακόμα να δημιουργηθεί ένας τραπεζικός οργανισμός που θα μπορέσει να αμυνθεί σε επερχόμενη νέα κρίση, τότε σίγουρα μία παρέμβαση αυτής της μορφής θα ήταν δικαιολογημένη. Όμως, σήμερα όλοι φορείς που έχουν γνώση του αντικειμένου (συμπεριλαμβανομένου του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος) υποστηρίζουν πως οι Ελληνικές τράπεζες δεν διατρέχουν κανέναν κίνδυνο. Εάν ο Υπουργός Οικονομικών γνωρίζει κάτι περισσότερο όφειλε να το κοινοποιήσει πολύ νωρίτερα χωρίς να προβαίνει σε ετεροχρονισμένη παρέμβαση που στην ουσία αποτελεί παρέμβαση στην ελεύθερη λειτουργία της αγοράς.
Δυστυχώς, παρά το γεγονός ότι στην παρούσα φάση η διαδικασία συγχωνεύσεων είναι προς την σωστή κατεύθυνση προκειμένου να ανταποκριθεί ο κλάδος στις δυσκολίες που ακολουθούν, πολιτικές παρεμβάσεις, όποιας μορφής και αν είναι, τείνουν να δημιουργούν στρεβλότητες της μορφής εκείνης η επίλυση των οποίων αναζητείται. Όταν δε μιλάμε για στρεβλότητες και πολιτικές παρεμβάσεις, εκτιμώ πως θα ήταν προς όφελος της αγοράς αν η Κυβέρνηση κατόρθωνε να προωθήσει πρώτα μία τέτοια διαδικασία μεταξύ των ελεγχόμενων από αυτή τραπεζών και οργανισμών. Σταθμίζοντας τις δηλώσεις Παπακωνσταντίνου οφείλω να ομολογήσω πως δεν έχω ακούσει ή διαβάσει δηλώσεις παραγόντων προς την κατεύθυνση ουσιαστικής λύσης του προβλήματος των κρατικά ελεγχόμενων τραπεζών, των θυγατρικών τους ή των προβληματικών ΔΕΚΟ. Η αγορά απαιτεί σοβαρότητα λοιπόν και προσεκτική αντιμετώπιση των κανόνων της. Σε αντίθετη περίπτωση λειτουργεί αρνητικά προς το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
