Ψυχραιμία (ταινία, 2007) και άλλες προτάσεις

psychraimia-tainia-2007-kai-alles-protaseis

Τι μπορεί να συστήσει κανείς μπροστά σε ακόμη εφτά ταινίες που διεκδικούν την προσοχή μας αυτή την εβδομάδα; Προπαντός… «Ψυχραιμία». Η ταινία του Νίκου Περάκη αποτελεί ένα εξαιρετικό πορτρέτο τού εδώ και του τώρα και αναμφίβολα μια από τις καλύτερες ταινίες του, ενώ η εβδομάδα έχει κι άλλες ενδιαφέρουσες προτάσεις, τόσο για τους σινεφίλ, όσο και για τους οπαδούς του ελαφρού ρεπερτορίου: «Paranoid Park» του Γκας Βαν Σαντ, «Elizabeth: Η χρυσή εποχή» του Σεκάρ Καπούρ, «Η 11η ώρα» της Νάντια Κόνερς, «Μαγεμένη» του Κέβιν Λίμα κ.ά.

Καιρός για σινεμά λοιπόν.

Ψυχραιμία (2007)


Πως προχωράς όταν η προηγούμενη ταινία σου υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες, αν όχι η μεγαλύτερη, στην ιστορία του ελληνικού σινεμά; Για πολλούς το επόμενο βήμα ίσως να ήταν δύσκολο, ο Νίκος Περάκης όμως το κάνει με την καινούργια του ταινία να μοιάζει με απλό περίπατο. Το «Ψυχραιμία» μπορεί να τοποθετεί και πάλι ωραίους νεαρούς και καλλίπυγες νεάνιδες στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, όμως το πνεύμα δεν θα μπορούσε να βρίσκεται πιο μακριά από τον παρεΐστικο χαβαλέ του «Σειρήνες στο Αιγαίο». Οι ήρωές του εδώ μοιάζουν εκ πρώτης όψεως να τα έχουν όλα, ομορφιά, νιότη, χρήματα, μόνο που στην πραγματικότητα έχουν περισσότερα απ’ όσα χρειάζονται. Συγκεκριμένα, κουβαλούν άλλος με περισσότερο κι άλλος με λιγότερο κόπο ένα τεράστιο βάρος από την προηγούμενη γενιά, μια πατρική κληρονομιά που τους κρατάει δεμένους σαν σιδερένια μπάλα στο πόδι. 

Ο γιος του διαπλεκόμενου μεγαλοεπιχειρηματία που σπουδάζει σκηνοθεσία στο Λος Άντζελες, η κόρη του διεφθαρμένου πολιτικού που τραγουδά σε αντιεξουσιαστικό ροκ γκρουπ, ο γιος του κρητικού λεβέντη που πάει φυλακή για τα κρίματα των γονιών του, η κόρη της υπόδικης δικαστικού που υπερασπίζεται δικηγορώντας το σάπιο σύστημα, καθώς και κάμποσες ακόμη φυσιογνωμίες συνθέτουν την πινακοθήκη των χαρακτήρων του φιλμ. Όλοι αυτοί θα συναντηθούν μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο το οποίο θα αλλάξει τις ζωές τους· ένα εικοσιτετράωρο όπου τα πάντα καταρρέουν αργά αλλά σταθερά· ένα εικοσιτετράωρο από αυτά που ζούμε σφυρίζοντας αδιάφορα εδώ και χρόνια. Μέσα από ένα καλογραμμένο, πυκνό αλλά όχι μπερδεμένο σενάριο, ο Περάκης θα διαγνώσει όλα εκείνα που ορίζουν την κατάντια της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και θα τα καυτηριάσει με χιούμορ, αλλά και με μια ιδέα περισσότερη κυνικότητα από όση στις πρόσφατες ταινίες του. Τα αστεία εδώ μπορεί να είναι άφθονα αλλά είναι πικρά, είναι εις βάρος μας, εις βάρος όλων όσων προτιμάμε να τσαλαβουτάμε με απάθεια στη λαγνεία του κουτσομπολιού, την ευτέλεια της τέχνης, τη βρωμιά της πολιτικής και του χρήματος. Το φιλμ του Περάκη, από την άλλη, δεν σχολιάζει απλά, προτείνει «λύση», μια λύση που μπορεί να σοκάρει αλλά που τουλάχιστον δείχνει αποτελεσματική, έστω κι αν δεν θα την προτείναμε σε κανέναν έξω από τα πλαίσια ενός κινηματογραφικού έργου. 

Εντός αυτών, ωστόσο, το φινάλε της ταινίας δένει με τον καλύτερο τρόπο όχι μόνο τις αφηγηματικές διαδρομές του σεναρίου, αλλά και τις ψυχολογικές τροχιές των ηρώων του σε ένα τέλος, το οποίο έστω κι αν δείχνει «τακτοποιημένο» δεν θα μπορούσε να είναι πιο μακριά από την έννοια της λέξης. Τελικά το «Ψυχραιμία» δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια πολιτική ταινία της σύγχρονης ελληνικής παραγωγής μεταμφιεσμένη σε μια απλή ανώδυνη κωμωδία και αναμφίβολα από τις πιο πετυχημένες στη φιλμογραφία του δημιουργού της. Μια ταινία που συλλαμβάνει καλύτερα απ’ οτιδήποτε άλλο έχουμε δει πρόσφατα το εδώ και το τώρα και μας το προσφέρει όχι σαν μασημένη τροφή, αλλά σαν υλικό για σκέψη, προβληματισμό και –γιατί όχι;– δράση!

  • Σκηνοθεσία: Νίκος Περάκης. 
  • Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Τσιμιτσέλης, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Βάσω Καβαλιεράτου, Ευτυχία Γιακουμή, Γιώργος Χρανιώτης, Στέλιος Ξανθουδάκης, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Ευγενία Θεωνά, Γιώργος Κιμούλης, Δήμητρα Χατούπη, Μαρία Τζομπανάκη, Τζούλια Αλεξανδράτου.
  • Χώρα: Ελλάδα. Διάρκεια: 104΄

Paranoid Park

Στην ίδια φλέβα με τις τελευταίες δουλειές του, από την εποχή του «Τζέρι» και μέχρι σήμερα, το «Paranoid Park» του Γκας Βαν Σαντ εξερευνά και πάλι τον κόσμο των εφήβων, αυτή τη φορά των παιδιών που συχνάζουν στις πίστες για skateboard. Μέσα από την ιστορία ενός νεαρού που δίχως να το θέλει γίνεται υπεύθυνος για τον θάνατο ενός υπαλλήλου ασφαλείας και των ενοχών που τον καταδιώκουν, ο σκηνοθέτης του «Ελέφαντα» και των «Τελευταίων ημερών» στήνει μια ιστορία που αρνείται όχι μόνο το όποιο αστυνομικό σασπένς, αλλά ακόμη και τη γραμμική κινηματογραφική φόρμα. Πάνω απ’ όλα το φιλμ είναι ένα ψυχολογικό κολάζ της κατάστασης του ήρωά του, φτιαγμένο μέσα από εικόνες και πλάνα τα οποία έχουν τη δική τους υπνωτική γοητεία, όπως συνήθως συμβαίνει στο σινεμά του Βαν Σαντ. Η σχεδόν ανύπαρκτη σεναριακή δομή μπορεί να στερεί το φιλμ από τη δύναμη που θα μπορούσε να έχει η ιστορία που αφηγείται, όμως για μια ακόμη φορά η συνταγή του δημιουργού της μοιάζει να δουλεύει, παραδίδοντας ένα φιλμ το οποίο στοχεύει όχι τόσο στο να αφηγηθεί μια ιστορία, όσο να μεταδώσει μια αληθινά ξεχωριστή αίσθηση.

  • Σκηνοθεσία: Γκας Βαν Σαντ. 
  • Πρωταγωνιστούν: Γκέιμπ Νέβινς, Τέιλορ Μόμσεν, Τζέικ Μίλερ, Νταν Λιου, Λόρεν ΜακΚίνεϊ, Σκοτ Γκριν. 
  • Χώρα: Γαλλία,  ΗΠΑ. Διάρκεια: 90΄

Elizabeth: Η χρυσή εποχή

Σχεδόν μια δεκαετία μετά το «Elizabeth» που καθιέρωσε τόσο τον σκηνοθέτη του Σεκάρ Καπούρ όσο κυρίως την πρωταγωνίστριά του Κέιτ Μπλάνσετ, οι δυο τους επιστρέφουν με κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί συνέχεια εκείνου του φιλμ. Η φιλοδοξία να μεταμορφωθεί ένα arthouse φιλμ σε μια εν δυνάμει μεγάλη εμπορική επιτυχία διαφαίνεται πίσω από τη λαμπρή επιφάνεια της ταινίας. Η ιστορία λαμβάνει χώρα στα 1585, με την Ελισάβετ να κυβερνά ήδη 27 χρόνια, τη Μαρία Στιούαρτ της Σκωτίας να βρίσκεται σε περιορισμό στο κάστρο της, την ένταση ανάμεσα στους καθολικούς και τους προτεστάντες να αυξάνεται και τον Φίλιππο της Ισπανίας να ετοιμάζει στόλο για να επιτεθεί στη Βρετανία. Μέσα σε αυτή την αναταραχή η βασίλισσα δείχνει να ερωτεύεται τον σερ Γουόλτερ Ράλι και να δυσανασχετεί με τη θέση της που δεν της επιτρέπει να ζήσει όσα επιθυμούσε όπως κάθε γυναίκα. 

Ο Σεκάρ Καπούρ σκηνοθετεί με μεγαλοπρέπεια και οπερατική σχεδόν διάσταση την ιστορία του, το σενάριο όμως δεν κάνει πολλά για να την ανυψώσει από μια τετριμμένη οπτική η οποία συχνά αγγίζει τα όρια της σαπουνόπερας και που ειδικά στο τέλος βασίζεται στις σκηνές μάχης και στην ψηφιακή τεχνολογία για να εντυπωσιάσει. Παρά ταύτα το φιλμ παρακολουθείται με αμείωτο ενδιαφέρον από την αρχή ως το τέλος, κυρίως λόγω της μαγνητικής παρουσίας της Κέιτ Μπλάνσετ, η οποία δεν δίνει απλώς μια εξαιρετική ερμηνεία αλλά μεταμορφώνεται σε κάτι περισσότερο από απλή γυναίκα, μια ημίθεη φιγούρα άξια να σταθεί πάνω σε οποιοδήποτε θρόνο. Είναι υπέροχη.

  • Σκηνοθεσία: Σεκάρ Καπούρ. 
  • Πρωταγωνιστούν: Κέιτ Μπλάνσετ, Τζέφρι Ρας, Κλάιβ Όουεν, Ρις Ίφανς, Τζόρντι Μόλα, Άμπι Κόρνις, Σαμάνθα Μόρτον. 
  • Χώρα: Μεγάλη Βρετανία. Διάρκεια: 114΄

Η 11η ώρα

Μια ακόμη ταινία οικολογικής αφύπνισης, η «11η ώρα» κρούει τον κώδωνα κινδύνου για τον πλανήτη ξεκαθαρίζοντας ότι η δυνατότητα αλλαγής είναι στα χέρια όλων μας. Μέσα από συνεντεύξεις με ειδήμονες από όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους τον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, τον διάσημο επιστήμονα Στίβεν Χόκινγκ, τον πρώην επικεφαλής της CIA Ρ. Τζέιμς Γούλσεϊ και τους ειδικούς σταθερών κατασκευών Γουίλιαμ ΜακΝτόναγκ και Μπρους Μάου, και επιπλέον πάνω από πενήντα σημαντικούς επιστήμονες, στοχαστές και ηγέτες, παρουσιάζει μια σημαντική συλλογή απόψεων και ιδεών πάνω στο πρόβλημα και τις πιθανές λύσεις. Η παρουσία του Λεονάρντο Ντι Κάπριο στη θέση του αφηγητή ελάχιστα προσφέρει στο φιλμ, στο οποίο, αν και χρήσιμο, σκεπτόμενο και ενδιαφέρον, οι κινηματογραφικές αρετές του έχουν δεύτερη θέση μπροστά στο μήνυμα που προσφέρει.

  • Σκηνοθεσία: Νάντια Κόνερς, Λέιλα Κόνερς Πίτερσεν. 
  • Χώρα: ΗΠΑ. Διάρκεια: 91΄

Μαγεμένη

Μια απόλυτα πετυχημένη προσπάθεια ανάμειξης των κλασικών ταινιών κινουμένων σχεδίων της Disney με φιλμ με αληθινούς ηθοποιούς, το «Enchanted» υπονομεύει και την ίδια στιγμή συντηρεί όλα τα κλισέ των παραμυθιών όπου η πριγκίπισσα ερωτεύεται το πριγκιπόπουλο με το λευκό άλογο. Η ηρωίδα, μέσα από τα μάγια της κακιάς υποψήφιας πεθεράς της, μεταφέρεται από τον κόσμο των κινουμένων σχεδίων όπου τα σκιουράκια μιλούν σε αυτόν της σύγχρονης Νέας Υόρκης, για να ανακαλύψει πως η αληθινή ζωή δεν είναι καθόλου μα καθόλου χρωματιστή. Μέσα από τη γνωριμία της με έναν χωρισμένο δικηγόρο και τη μικρή του κόρη, όχι μόνο θα επιβιώσει, αλλά και θα αποδείξει πως τα παραμύθια μερικές φορές κρατούν τη δύναμή τους και στον πραγματικό κόσμο. Ακόμη κι αν το όλο εγχείρημα ακούγεται εν δυνάμει σαχλό, το αποτέλεσμα είναι απολαυστικό, με τον Κέβιν Λίμα να σκηνοθετεί εμπνευσμένα, την Έιμι Άνταμς να χτίζει μια ακαταμάχητα ζαχαρωμένη ηρωίδα, τον Άλαν Μένκεν και τον Στίβεν Σουόρτς να γράφουν έξοχα τραγούδια και τα ειδικά εφέ να χαρίζουν στιγμές ανθολογίας, σε μια ταινία που δικαιολογεί απόλυτα τον τίτλο της.

  • Σκηνοθεσία: Κέβιν Λίμα. 
  • Πρωταγωνιστούν: Έιμι Άνταμς, Πάτρικ Ντέμπσεϊ, Τζέιμς Μάρσντεν, Σούζαν Σάραντον, Τίμοθι Σπολ. 
  • Χώρα: ΗΠΑ. Διάρκεια: 108΄

Υπηρέτησα τον Βασιλιά της Αγγλίας

Η ιστορία ενός νεαρού σερβιτόρου που ονειρεύεται να αποκτήσει το δικό του ξενοδοχείο και να γίνει εκατομμυριούχος εικονογραφείται με την αισθητική μιας βουβής κωμωδίας από τον Γίρι Μένζελ, μυθικό δημιουργό της τσέχικης νουβέλ βαγκ, η οποία όμως έχει σαφώς γνωρίσει καλύτερες μέρες. Η μαύρη κωμωδία του καταγράφει την πορεία του ήρωα από τη δεκαετία του ’30 μέχρι αυτήν του’50, μια πορεία που περιέχει σημαντικά γεγονότα, όπως ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η άνοδος του κομμουνισμού, τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως ώστε να δίνουν αφορμές για σκηνές αμφίβολου χιούμορ και ευκαιρίες σε όμορφες νεαρές ηθοποιούς να δείχνουν τα στήθη τους. Προσθέστε στα παραπάνω μια υπερβολικά μεγάλη διάρκεια και ένα κουραστικό voice over και η εμπειρία γίνεται εξουθενωτική.

  • Σκηνοθεσία: Γίρι Μένζελ. 
  • Πρωταγωνιστούν: Ιβάν Μπάρνεβ, Όλντριχ Κάιζερ, Γιούλια Γεντς, Μάρτιν Χούμπα, Μάριαν Λαντούμπα. 
  • Χώρα: Τσεχία. Διάρκεια: 118΄

Man Push Cart

Κάθε νύχτα, την ώρα που η πόλη κοιμάται, ο Αχμάντ, ένας πακιστανός μετανάστης, σέρνει με κόπο το βαρύ καρότσι του στους δρόμους της Νέας Υόρκης στη γωνιά του στο κέντρο του Μανχάταν. Και κάθε πρωί μέσα από το καρότσι πουλάει καφέ και ντόνατς, σε μια πόλη που δεν θα νιώσει ποτέ ότι ανήκει. Είναι ο εργάτης που συναντάμε σε κάθε γωνιά κάθε πόλης. Ένας άνθρωπος που αναρωτιέται αν θα καταφέρει ποτέ να ξεφύγει από τη μοίρα του. Προσπαθώντας να ξανακερδίσει την αξιοπρέπειά του και την αγάπη του γιου του, δυο τυχαίες συναντήσεις θα του υποσχεθούν μια καλύτερη ζωή.

  • Σκηνοθεσία: Ραμίν Μπαχράνι. 
  • Πρωταγωνιστούν: Αχμάντ Ραβζί, Λετίσια Ντολέρα, Τσαρλς Ντάνιελ Σάντοβαλ, Αλί Ρεζά. 
  • Χώρα: ΗΠΑ. Διάρκεια: 87΄