Τζόσουα Μπελ: Ένας βιολονίστας σταρ με Στραντιβάριους

joshua-bell-enas-violonistas-star-me-strantivarious

Είναι νέος, μοντέρνος, γοητευτικός, έχει πάθος με την τεχνολογία, και το περιοδικό «People» τον έχει ανακηρύξει έναν από τους 50 ομορφότερους άντρες. Επιπλέον, είναι τενίστας αξιώσεων, φανατικός του γκολφ και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, και περιζήτητος προσκεκλημένος τηλεοπτικών εκπομπών στις ΗΠΑ. Για τους Αμερικάνους θεωρείται σούπερ σταρ -κι όμως, δεν αναφερόμαστε σε κάποιο αστέρι της ποπ αλλά στον βιρτουόζο του βιολιού Τζόσουα Μπελ.


Την Τετάρτη, ο Μπελ και ο αχώριστος σύντροφός του, ένα αμύθητης αξίας Στραντιβάριους του 1710, έρχονται πρώτη φορά στην Αθήνα (Μέγαρο Μουσικής) με την Ορχήστρα Δωματίου UBS του φεστιβάλ του Βερμπιέ, που από το 2000 έχει γίνει γνωστή για την αφοσίωση που δείχνουν οι εκατό μουσικοί της -ηλικίας από 17-29 ετών.

Ο Μπελ, πάλαι ποτέ παιδί-θαύμα και εκατομμυριούχος σήμερα, είναι διάσημος για την τολμηρή, φρέσκια ματιά του πάνω σε κλασικά αριστουργήματα -και για του λόγου το αληθές στο Μέγαρο θα μας παίξει τις κοσμαγάπητες «Τέσσερις εποχές» του Βιβάλντι (έργο που πρόσφατα ηχογράφησε και σε CD), αλλά και τον «Θάνατο και την Κόρη» του Σούμπερτ σε μεταγραφή του Μάλερ.

«Θα παίξω τις "Τέσσερις εποχές" με έναν ενστικτώδη, πρωτογενή τρόπο που είναι δύσκολο να περιγράψω», μας είπε όταν τον πετύχαμε στο Πίτσμπουργκ. «Ελπίζω να φανεί πως παίζω με ειλικρίνεια και όχι στιλιζαρισμένα όπως ακούγονται πολλές παλιότερες ερμηνείες. Προσπαθώ στην ερμηνεία μου να είμαι άγριος αλλά ταυτόχρονα κομψός, εκλεπτυσμένος. Θα ήθελα να ακούγεται σαν να αφηγούμαι μια ιστορία».

Ο Μπελ έχει πουλήσει περί τα έξι εκατομμύρια δίσκους, ενώ έκανε όλα τα «θεϊκά» σόλο στην οσκαρική ταινία «Το κόκκινο βιολί». Πριν από χρόνια όμως συνεργάστηκε και με το ΜΙΤ: «Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στη διάδοση της κλασικής μουσικής, ειδικά στους νέους», υποστηρίζει. «Ηχογραφήσεις, CD, Ιντερνετ. Εχω συμμετάσχει σε αναμεταδόσεις που γίνονται ταυτόχρονα σε όλον τον κόσμο -κι αυτό κάνει τη μουσική ακόμα πιο δημοφιλή. Ξαφνικά πέφτεις σε απίστευτες συζητήσεις περί κλασικής στο Facebook ή σε διαδικτυακά κλαμπ. Εννοείται πως δεν χρειαζόμαστε την τεχνολογία για να ερμηνεύσουμε Βιβάλντι, αλλά έπειτα από μια συναυλία σε βοηθάει να επικοινωνήσεις με ανθρώπους απ' όλον τον κόσμο».

Οι περισσότεροι νέοι θεωρούν την κλασική μουσική κάτι το βαρετό και το διανοουμενίστικο. Ποιο είναι το μυστικό της δικής σας απήχησης;

«Η κλασική είναι συναρπαστική. Και δεν πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που την παίζουμε για να ανοιχτούμε στις μάζες. Το θέμα είναι πώς θα αλλάξει η αντίληψη του κόσμου γι' αυτήν. Προσπαθώ να δείξω πως μια συναυλία του Μπετόβεν μπορεί να είναι συναρπαστική όσο μια ροκ συναυλία. Ετσι κάλλιστα θα με βρείτε σε κάποιο ντουέτο στο παιδικό Σέζαμι Στριτ ή σε δημοφιλή τηλεοπτικά talk show, όπου συνήθως ο κόσμος βλέπει σταρ του Χόλιγουντ. Αυτό βοηθάει. Μου αρέσει επίσης να πηγαίνω σε σχολεία, ενώ μετά τις συναυλίες μου συνηθίζω να βγαίνω στο λόμπι και να συζητάω με το κοινό. Μικρός είχα παρατηρήσει πως οι καλλιτέχνες του είδους ήταν πιο απρόσιτοι -εγώ θέλω να είμαι προσβάσιμος».

Φημολογείται πως το τωρινό του Στραντιβάριους κόστισε περί τα τέσσερα εκατομμύρια δολάρια (για να το αγοράσει αναγκάστηκε να πουλήσει το παλιό του), «αλλά δεν θέλω να λέω γι' αυτά. Θα ξέρετε, ωστόσο, πόσο ακριβά είναι...».

Δεν δίστασε, πάντως, να το πάρει μαζί του στο μετρό, όπου, πριν από ένα χρόνο, στο πλαίσιο ενός πειράματος της εφημερίδας «Ουάσιγκτον Ποστ», υποδύθηκε τον πλανόδιο μουσικό (με κρυφές κάμερες). Ο απολογισμός; Μόλις τριάντα δύο δολάρια και δεκαεπτά σεντς μεροκάματο στο καπέλο του. Μόνο μία κυρία τον αναγνώρισε...

Απογοητευτήκατε;

«Ω Θεέ μου, όλοι γι' αυτό με ρωτάνε από τότε... Ξέρετε, δεν ήταν ένα πείραμα για το προσωπικό μου "εγώ". Το θέμα ήταν η αναγνώριση της τέχνης εκτός του συνηθισμένου (και σωστού) πλαισίου. Και για μένα η μουσική δεν είναι σωστό να "πετιέται" έτσι. Χρειάζεται να ερμηνεύεται στον σωστό τόπο και χρόνο για να λειτουργήσει».

Ακόμα κι αν φτιάξει για λίγο τη διάθεση ενός σκοτισμένου επιβάτη του μετρό;

«Ακόμα κι έτσι. Δεν είναι αυτός ο καλύτερος τρόπος να αλλάξει η ζωή ή η διάθεση ενός ανθρώπου. Οπως το θέτετε, θα ήταν πιο χρήσιμο σε ένα νοσοκομείο ή σε μια φυλακή. Εκεί είναι πιο πολύτιμο, όταν δεν το περιμένουν».