Ξεφτέρι μου σήμερα θα σε πιάσω από εκεί που σου αρέσει… Όχι μην κοιτάς χαμηλά, δεν θα θωπεύσω τα γεννητικά σου όργανα, θα παίξω λίγο με την αμοιβάδα σου που ονομάζεις “εγκέφαλο”. Θα παίξουμε λίγο με το τι γνωρίζεις, όχι τόσο με το τι σου έμαθε “το πανεπιστήμιο” ή “η διάλεξη” που πήγες… Μιλάω για την άλλη γνώση, την ωραία, την εμπειρική!
Κυκλοφορεί γενικά η αντίληψη πως αν έχεις εμπειρία κάποιου γεγονότος ή πράγματος το γνωρίζεις, θα δεις πολλά άτομα -συμπεριλαμβανομένου και εσένα- να επικαλούνται μια επαφή τους με ένα θέμα σαν ικανή να τους προσδώσει αυθεντία. Ουκ ολίγες φορές δηλώνεις πως “γνωρίζεις” πράγματα διότι έχεις επαφή μαζί τους, το ίδιο κάνουν και άλλοι…
Να, ο Κώστας γνωρίζει από αμάξια, οδηγεί 10 χρόνια! Ο Χρηστάρας δεν γνωρίζει για τα αμάξια διότι εδώ και 5 χρόνια είναι κολλημένος στον καναπέ του φουμάροντας ολημερίς χόρτο αλλά γνωρίζει -κατά συνέπεια- να σου πει τα πάντα για αυτό, αφού το φουμάρει. Είναι φωστήρας στο θέμα, λίγο λείπει να του δώσουν έδρα ψυχοφαρμακολογίας στο τοπικό πανεπιστήμιο! Με την ίδια ευκολία ο γενικότερος πληθυσμός γνωρίζει για καθημερινά θέματα, αυτιά ανοιχτά έχει και ακούει, μάτια ορθάνοιχτα και βλέπει!
Πίπες σκαλιστές! Η άβολη αλήθεια είναι πως η αντίληψή μας γενικώς επηρεάζεται εύκολα και πολλές φορές απλά δίνει την εντύπωση πως μας οδηγεί σε “συμπεράσματα” ή σε γνώση, άλλες φορές μας δίνει την ψευδαίσθηση του “ευκολονόητου” ή της “κοινής λογικής” που αν την ψάξεις καθόλου κοινή δεν είναι… Μιας που σου αρέσουν οι αυθεντίες, πιάσε με αγκαλιά, ας κοιτάξουμε μαζί με στοργικότητα το υπερπέραν και ας θυμηθούμε μαζί το υπέροχο τσιτάτο του Einstein, ”η φαντασία είναι πιο σημαντική από την γνώση” που κάποτε αποτελούσε την υπέρτατη δικαιολογία για να… μην μπαίνεις στον κόπο να μάθεις τίποτα, να καις τα βιβλία στο τέλος της χρονιάς στο προαύλιο με αέρα άλλων εποχών και να νιώθεις ιδιοφυΐα κάθε φορά που η φαντασία σου οργίαζε αχαλίνωτα…
Εχμ, παραδέξου το, συνεχίζεις να το κάνεις μέχρι και σήμερα! Αυτό όμως που δεν σου είπε ο Einsten, μονάχα τον είχαν πιάσει να το μονολογεί μεθυσμένος και γυμνός σε ένα κάποιο χαντάκι, είναι πως η γραμμή μεταξύ ηλιθιότητας και ιδιοφυΐας είναι πολύ λεπτή: φαντασία έχουν και οι τρελοί και οι ηλίθιοι, η μαγεία είναι στην φαντασία μπολιασμένη με παρατηρητικότητα και την τάση να αναρωτιέσαι… Αυτά δεμένα μαζί και καπνισμένα πάνω από μαγκάλι που καίει επανεξέταση της σκέψης είναι το μέρος από το οποίο προέρχεται η γνώση που διαβάζεις σε κάποιο βιβλίο. Αν νομίζεις πως η γνώση είναι το τελικό προϊόν -οπότε αρκεί να την καταναλώσεις ετοιμοπαράδοτη όπως συνηθίζεις να κάνεις πατροπαράδοτα- γελιέσαι. Χρειάζεσαι πάλι τα παραπάνω για να την αξιολογήσεις και να την πας παρακάτω.
Σε τρόμαξα; Δεν θα πιάσουμε κανένα τρελά περίπλοκο θέμα, οπότε είναι ευπρόσδεκτοι φοιτητές όλων των σχολών αρκεί να αφήσουν στην πόρτα δικαιολογίες του τύπου “είμαι της Χ σχολής, δεν τα καταλαβαίνω τούτα” — παραδοχή που θα άρμοζε μόνο σε νοητικά ανάπηρο ον. Θα το πάμε λάου-λάου, θα μιλήσουμε για ένα θέμα που το γνωρίζεις πολύ καλά! Το νερό! Βασικά… τι να πούμε για το νερό;
Αν μια φορά είσαι γνώστης των αμαξιών διότι τα οδηγείς τότε όσον αφορά το νερό θα πρέπει να μου είσαι ξεφτέρι! Το βλέπεις κάθε μέρα, το πίνεις κάθε μέρα, αποτελείσαι από αυτό σε ποσοστό 60-72%. Για να μην πούμε πως πιθανότατα η ζωή ξεκίνησε μέσα σε αυτό… Ε, με τόση επαφή που έχεις μαζί του, θα έπρεπε οποιαδήποτε γνώση γύρω από αυτό να έχει περάσει στο συλλογικό μας ασυνείδητο, να είναι γραμμένη με χρυσά γράμματα στα ακασικά αρχεία! Από την άλλη, μια χαρά μου λογιέσαι ως ξεφτέρι αν σου προσβάλλω την ευφυΐα, αν κρίνω δε από τα mad skillz σου σε κουτσομπολ… εεε… κοινωνικό σχολιασμό, που είναι πολύ “CPU intensive” διαδικασία, εσύ μανάρι μου παίρνεις πολλές στροφές!
Κατά συνέπεια πάμε να κάνουμε μαζί απλά μια επαναληψούλα… γνωστών πραγμάτων που δεν δύναται να διαφεύγουν του υπερμεγέθη εγκεφάλου σου!
Το νερό είναι υγρό
“Κανονικά θα έπρεπε” να ήταν αέριο. Όχι, μην κλείσεις ραντεβού με τον οφθαλμίατρο ακόμα, καλά διάβασες. Αυτό το υγρό που βλέπεις δεν θα ήταν υγρό αν δεν υπήρχε ένα αρκετά ενδιαφέρον φαινόμενο — από την άλλη αν δεν υπήρχε αυτό το φαινόμενο δεν θα μπορούσες να διαβάσεις αυτό το κείμενο για… πολλούς λόγους. Κυρίως διότι δεν θα είχε αναπτυχθεί ζωή όπως την γνωρίζουμε.Η αλήθεια είναι πως είναι παράδοξο πως ένα τόσο μικρό και ελαφρύ μόριο, όπως του νερού, βρίσκεται σε υγρή μορφή (τα μόρια του κάνουν στενή παρέα το ένα με το άλλο) ενώ άλλα μεγαλύτερα και βαρύτερα μόρια όπως το βουτάνιο (σκέψου γκαζάκια) είναι αέρια. Τι σκατά — απεργεί επιλεκτικά η βαρύτητα; Δεν απεργεί επιλεκτικά, απλά στον μικρόκοσμο των μορίων άλλες “ασθενέστερες” δυνάμεις παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από ότι η βαρύτητα.
Κάπου εδώ γίνε και εσύ αμερικανάκι τρώγοντας διπλή δόση από τα χάπια που σου δίνει η μαμά για την προσοχή σου, διότι θα χρειαστεί να ασελγήσουμε πάνω της ελαφρώς (στην προσοχή, όχι στην μαμά, αν και είναι και αυτή ευπρόσδεκτη αν επιμένει τόσο!). Το φαινόμενο στο οποίο αναφέρομαι πιο πάνω είναι οι δεσμοί υδρογόνου! Έχεις ακούσει για δεσμούς αίματος, για ερωτικούς δεσμούς, για πολιτικούς δεσμούς, όμως κάπου εδώ νιώθεις να χρειάζεσαι υποτιτλισμό από την Νατάσα Συρεγγέλα. Σύρε κι έλα και στο φέρνω μασημένη τροφή!
Ο δεσμός υδρογόνου είναι ένας “ασθενής δεσμός” (από αυτούς τους Van der Waals που σου λέγαν όταν χουζούρευες στην χημεία) που αναπτύσσεται μεταξύ ενός υδρογόνου ενός μορίου και ενός ηλεκτραρνητικού ατόμου (όπως οξυγόνο, άζωτο, φθόριο) ενός άλλου μορίου. Για να υπάρξει όμως αυτός ο δεσμός πρέπει το πρώτο υδρογόνο που αναφέραμε να είναι δεμένο ομοιοπολικά με ένα ηλεκτραρνητικό άτομο στο μόριο που το περιέχει. Ποιος ήρθε; Καταρχήν αγνόησε λίγο της τεχνικούρες, ηλεκτραρνητικό είναι ένα άτομο που τραβάει σαν μαγνήτης κατά το μέρος του τα ηλεκτρόνια, όπως εσύ τραβούσες την βροχή από σφαλιάρες στο δημοτικό και από τα πολλά χτυπήματα στο κεφάλι πλέον είσαι περιορισμένης ευθύνης.
Για να το πιάσει το σάπιο τσερβέλο σου, δες το μόριο του νερού: είναι ένα άτομο οξυγόνου (ηλεκτραρνητικό που λέγαμε) ενωμένο με δυο άτομα υδρογόνου, άρα αυτά τα δυο άτομα υδρογόνου είναι έτοιμα να αναπτύξουν δεσμούς υδρογόνου αν έρθουν σε επαφή με κάποιο άλλο μόριο που έχει κάποιο ηλεκτραρνητικό άτομο… Τι καλύτερη επιλογή από το γειτονάκι του, ακόμα ένα μόριο νερού που έχει πάνω του ένα θελκτικότατο οξυγόνο! Βάλε πολλά μόρια νερού μαζί και έχουμε μια τεράστια μοριακή παρτούζα, όπου το κάθε μόριο νερού μπορεί να μπλέξει τα μπούτια του με άλλα τέσσερα μόρια νερού (δυο με τα υδρογόνα του, και ένα ωραιότατο double penetration στο οξυγόνο του από άλλα δυο υδρογόνα γειτονικών μορίων). Άτσα, τι καλά που το έπιασες τώρα που μπήκε το πικάντικο στην μέση!
Τα παραπάνω ακούγονται βαρετές χαζομάρες για τύπους με γυαλάκια, όμως αντικειμενικά δεν είναι. Αυτή η μοριακή ιδιομορφία δημιουργεί ένα πλέγμα, έναν ιστό που κρατάει τα μόρια του νερού ενωμένα και που έχει πολύ… καθημερινές συνέπειες.
Καταρχήν το νερό (δυο υδρογόνα ενωμένα με ένα οξυγόνο) βράζει στους 100 βαθμούς κελσίου, ενώ το υδρόθειο (δυο υδρογόνα ενωμένα με ένα θείο, αυτό που έχει μέσα η αμπούλα βρόμας και που δεν κάνει δεσμούς υδρογόνου) βράζει στους -60 βαθμούς κελσίου, με άλλα λόγια είναι αέριο σε θερμοκρασία δωματίου και χωρίς δεσμούς υδρογόνου το νερό θα συμπεριφερόταν παρόμοια όσον αφορά το σημείο βρασμού του. Αν θες να δεις πως θα συμπεριφερόταν χωρίς αυτούς κάνε κάτι καθημερινότατο: σπάσε τους εύκολα και γρήγορα με θερμότητα!
Στους δεσμούς υδρογόνου επίσης οφείλει το νερό την μεγάλη θερμοχωρητικότητά του, δηλαδή την ιδιότητά του να μπορεί να απορροφήσει μεγάλα ποσά ενέργειας προτού ανέβει η θερμοκρασία του, πράγμα που δρα ως ρυθμιστής της θερμοκρασίας του πλανήτη μας και την κρατάει σχετικά σταθερή συγκρινόμενη με άλλους πλανήτες που δεν έχουν τόσο νερό. Οι δεσμοί υδρογόνου του νερού κάνουν και κάτι άλλο πολύ όμορφο: το κάνουν έξοχο διαλύτη, διότι μπορούν να αλληλεπιδράσουν με πολλά μόρια κάνοντάς τα διαλυτά στο νερό, από την ζάχαρη και τον καφέ για την φραπεδιά σου έως αμινοξέα και άλλες ουσίες που μέσα από την πρωτόγονη πρωτοπλασμική σούπα έδωσαν πιθανότατα αυτό που σήμερα ονομάζεις “ζωή”.
Αν δεν σε ενθουσίασαν ιδιαίτερα τα παραπάνω, δες και τους δεσμούς υδρογόνου πέραν του νερού. Γνωρίζεις πως οι δυο έλικες του DNA σου κρατιούνται “ζευγαράκι” λόγω δεσμών υδρογόνου; Γνωρίζεις πως η b(l)each blonde γκόμενα σου, ναι αυτή με τον καμένο από το οξυζενέ εγκεφαλικό φλοιό, είναι μαστόρι στην αναδόμηση δεσμών υδρογόνου κάθε φορά που κάνει πιστολάκι την κατακαμένη κουρούπα της; Ουσιαστικά σπάει τους δεσμούς υδρογόνου της κερατίνης του μαλλιού της με θερμότητα, και κρατάει το μαλλί στην επιθυμητή θέση, μέχρι αυτοί να αναδημιουργηθούν και να “δέσουν” στο καινούργιο σχήμα.
Γνωρίζεις πως τα ένζυμα και οι υποδοχείς των κυττάρων σου, που κάνουν το σώμα σου μια τόσο πανέμορφη αυτορυθμιζόμενη μηχανή, “δένουν” με διάφορες ουσίες μέσα σου για να κάνουν την δουλειά τους, μέσω δεσμών υδρογόνου; Τώρα που τα έμαθες μπορείς να νιώσεις ακόμα πιο πολυμαθές παπαγαλάκι και να αυξήσεις τις πιθανότητες αναπαραγωγής σου κάνοντας μόστρα με αυτά στην παρέα…
Project για το Σαββατοκύριακο που έρχεται, διασκεύασε με την μπάντα σου σε πανκίλα ή μπλακμεταλλιά -ή έστω σε αλτερνατιβιά ρε αδερφέ- το παρακάτω…
Οι σταγόνες του νερού είναι σφαιρικές
Υπέροχα, δεν θα ήταν όμως απείρως πιο γαμάτο αν ήταν πυραμιδικές, κυβικές, ρομβοειδείς ή κυλινδρικές; Θα ήταν, αλλά υπάρχει λόγος που δεν είναι και πιθανότατα -για ακομα μια φορά- δεν θα υπήρχες για να παρατηρήσεις πόσο γαμάτες θα ήταν! Το φαινόμενο το οποίο μπορείς να ροχαλιάσεις για αυτή την συμπεριφορά του νερού ονομάζεται “επιφανειακή τάση“. Μπορεί το σφαιρικό σχήμα των σταγόνων να μην φαίνεται να έχει άμεση σχέση με την ύπαρξη της ζωής, αλλά η επιφανειακή τάση είναι βασική για να υπάρξει το τριχοειδές φαινόμενο (το φαινόμενο όπου αν βάλεις ένα πολύ λεπτό σωληνάκι σε νερό, το νερό “σκαρφαλώνει” μέσα του) πάνω στο οποίο βασίζονται πολλά βιολογικά φαινόμενα και εξηγεί το πως τα δέντρα μπορούν και τραβάνε το νερό από τις ρίζες έως την κορφή τους, οπότε αξίζει να του ρίξεις ένα βλέφαρο.Η επιφανειακή τάση είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η επιφάνεια ενός υγρού που έρχεται σε επαφή με τον αέρα δρα σαν μια λεπτή ελαστική μεμβράνη, πράγμα που θα το ήξερες αν δεν συνέχιζες το χουζούρεμα και στο μάθημα της φυσικής! Για ποιο λόγο όμως συμβαίνει αυτό; Έχω αποδείξει πολλάκις πως πάσχεις από έλλειψη προσοχής, προτείνω να κάτσεις στην γωνία με το ένα πόδι σηκωμένο καθώς αποδεικνύω πως πάσχεις επίσης και από έλλειψη συνδυαστικής σκέψης και παραγωγικού συλλογισμού.
Σκέψου ένα μόριο νερού περικυκλωμένο από άλλα μόρια νερού, έλκει και έλκεται από όλες τις πλευρές λόγω… δεσμών υδρογόνου. Τα μόρια όμως που βρίσκονται στην επιφάνεια έλκονται από τα διπλανά τους και από τα κάτω τους, όχι όμως από τα… μόρια που απαρτίζουν τον αέρα, έτσι “τραβιούνται” προς τα κάτω αλλά παραμένουν “σταθεροποιημένα” πλάγια. Όταν μια ποσότητα νερού βρεθεί εν μέσω αέρα (σταγόνα) από γύρω-γύρω δεν ασκείται ελκτική δύναμη, παρά μόνο από το ίδια τα μόρια του νερού, δηλαδή προς τα μέσα της υδάτινης μάζας.
Έτσι το νερό τείνει να μαζεύεται προς το “κέντρο” αυτής της μάζας, ελαχιστοποιώντας την επαφή της με τον αέρα, δηλαδή την επιφάνειά του: το σχήμα που προκύπτει είναι το στερεό που έχει την μικρότερη επιφάνεια για τον όγκο που περικλείει δηλαδή η σφαίρα! Εδώ αξίζει να γνωρίζεις πως πολλά υγρά παρουσιάζουν επιφανειακή τάση, το νερό όμως έχει την μεγαλύτερη επιφανειακή τάση από όλα, εκτός των μεταλλικών υγρών (υδράργυρος! Αν βρεις το γιατί κερδίζεις χρησιμοποιημένο κιλοτάκι μου, άσε μου ένα σχόλιο με την απάντηση!).
Η επιφανειακή τάση δεν σταματάει στις σταγόνες
Θυμάσαι τότε μικράκι που ο πατέρας σου έδειχνε φωτογραφίες με ορισμένα έντομα που μπορούν να περπατήσουν πάνω στο νερό ή σου έδειχνε πως με λίγη προσπάθεια και ελαφρύ χέρι (ειδικός ήταν ο άτιμος σε τούτο) μπορείς να ισορροπήσεις έναν συνδετήρα ή ένα ελαφρύ κέρμα πάνω στην επιφάνεια ενός ποτηριού με νερό, προτού σε βάλει στοργικά για ύπνο;Προτού βγεις στον δρόμο γυμνός ουρλιάζοντας περί άνωσης και στοργής, ρίξε του μια καλύτερη ματιά: τα αντικείμενα αυτά δεν μπαίνουν ΜΕΣΑ στο νερό αλλά κάθονται ΠΑΝΩ στην μεμβράνη του! Αυτή η ελαστική μεμβράνη που εμποδίζει τα αντικείμενα να βυθιστούν οφείλεται -που αλλού;- στην επιφανειακή τάση. Υπέροχα, τώρα μπορείς να βγεις γυμνός ουρλιάζοντας πως επιτέλους κατάλαβες την διαφορά μεταξύ άνωσης, επιφανειακής τάσης, πατρικής στοργής και παιδεραστίας!
Άλλα καθημερινά παραδείγματα που μπορείς να βρεις την επιφανειακή τάση να έχει πρωταγωνιστικό ρόλό είναι το… πλύσιμο των ρούχων: αναρωτήθηκες ποτέ γιατί το ζεστό νερό πλένει καλύτερα τα ρούχα; H θερμότητα μειώνει την επιφανειακή τάση, διότι αποδυναμώνει τους δεσμούς υδρογόνου, κάνοντας το νερό, εκτός του να διαλύει καλύτερα τις βρομιές, πρώτα από όλα να μπορεί να διαβρέξει καλύτερα τα ρούχα αντί να σχηματίζει σταγόνες πάνω τους.
Δοκίμασε το! Ρίξε σε ένα ρούχο μια σταγόνα κρύο νερό και μια σταγόνα ζεστό νερό και δες ποια θα το βρέξει πρώτη -εδώ αν έχεις βλάκες φιλαράκια μπορείς να χεστείς στο τάλαρο με στοιχήματα. Με παρόμοιο τρόπο δρουν και πολλά απορρυπαντικά, μειώνουν δηλαδή την επιφανειακή τάση γύρω στο 1/3 της αρχικής, επιτρέποντας το καλύτερο βρέξιμο των επιφανειών — γι’ αυτό θα τα δεις να αναφέρονται στις συσκευασίες τους και ως “επιφανειοδραστικά“.
Η επιφανειακή τάση είναι επίσης ο λόγος που είναι πολύ κακή ιδέα αν κάνεις camping έξω και βρέξει να προσπαθήσεις να τινάξεις το νερό από την σκηνή με το χέρι σου: “τρίβοντας” τις σταγόνες, σπας την επιφανειακή τους τάση που τις κρατάει “απομονωμένες” σε σφαιρίδια και… καταφέρνεις να χαρίσεις μια “υγρή έκπληξη” (δυσάρεστου τύπου, σαν της προηγούμενη νύχτας) στον φιλαράκο σου που κοιμάται μέσα.
Τέλος, για τους φίλτατους αλκοόλες της παρέας έχω να πω πως και ντίρλα μεθυσμένος το μυαλό με ερωτήματα παραμένει “ενεργό”, άμα λάχει βαράει και μια μαθηματική ανάλυση έτσι να ξεγκαβλώσει: την επόμενη φορά που θα κοιτάξεις το ποτήρι του κρασιού σου κούνα το λίγο να βρέξεις το γυαλί και παρατήρησε τι θα παίξει. Θα παρατηρήσεις τα “δάκρυα του κρασιού”, σχηματισμοί που θυμίζουν δάκρυα και σχηματίζονται στο μέρος που το κρασί έβρεξε το ποτήρι. Αυτό συμβαίνει διότι το αλκοόλ μειώνει την επιφανειακή τάση του νερού αλλά από το λεπτό φίλμ υγρού που δημιούργησες πάνω στο ποτήρι εξατμίζεται το αλκοόλ με αποτέλεσμα η επιφανειακή τάση του νερού που μένει πίσω να επανέρχεται απότομα, δημιουργώντας περίεργους σχηματισμούς και κάνοντας το κράσι να φαίνεται πως “σκαρφαλώνει” στο ποτήρι…
Κάπου εδώ σε βλέπω πανικόβλητο να οσμίζεσαι τον αέρα, ναι η αδρεναλίνη σε πέρασε ένα χεράκι με το επιφανειοδραστικό του και μυρίζεις φλωρίνη. Εδώ θες κάτι πιο κουλάτο, κάτι πιο wow, κάτι που θα κάνει εντύπωση στην καθυστερημένη γκόμενα την οποία προσπαθείς εδώ και έναν μήνα να ρίξεις στο κρεβάτι. Ακολουθούν βιντεάκια με έντομα που περπατάνε πάνω στο νερό και “μαγικά κόλπα” που μπορείς να κάνεις σπίτι και βασίζονται στην επιφανειακή τάση, που θα την αφήσουν με… ανοιχτό το στόμα για κανένα δεκάλεπτο. Μην χάνεις χρόνο, εκμεταλλεύσου το καταλλήλως!
Το νερό μπορεί να σε σκοτώσει
“Wow, να κάτι καινούργιο, το επόμενο που θα μας πεις είναι πως το νερό είναι υγρό!“. Εχμ, τούτο το είπαμε πιο πάνω, πάρε ακόμα δυο δόσεις από τα χάπια που σου δίνει η μαμά, στάκαρε πάνω τους και λίγη πιρακετάμη μπας και διατηρηθεί τίποτε στην μνήμη σου από αυτά που λέμε και συνέχισε την ανάγνωση. Σίγουρα, δεν είναι καινούργιος ο θάνατος από πνιγμό, ούτε άγνωστο ακόμα και στο ημιμαθές μυαλουδάκι σου πως πρόσκρουση πάνω στο νερό με μεγάλη ταχύτητα είναι σαν να εκσφενδονίζεις αυγό πάνω σε τοίχο από μπετόν. Όταν όμως σε λέω ημιμαθή κάτι γνωρίζω και το λέω, διότι δεν αναφέρομαι σε τίποτα από αυτά.Θες πουλάκι μου να δεις κάτι πιο extreme; Θες να μοιραστώ μαζί σου έναν υπέροχο τρόπο αυτοκτονίας που θα κάνει παθολογοανατόμους και τοξικολόγους να σκίσουν τα πτυχία τους αφού πρώτα ρίξουν το γέλιο της αρκούδας, γράψουν τρία γαμάτα επιστημονικά “papers” για την περίπτωσή σου σε δυνατά περιοδικά του εξωτερικού και φωνάξουν όλους τους μαθητευόμενους γιατρούς της κλινικής τους να σου ρίξουν μια ματιά διότι “τέτοιο πράμα βλέπεις μόνο μια φορά στην ζωή σου“; Τέλεια, πως θα σου λοιπόν φαινόταν να δηλητηριαστείς από το νερό, όχι από κάτι που έχει μέσα αλλά από νερό αυτού καθεαυτού;
Αν σε αυτό το σημείο σχεδόν ενστικτωδώς πάει από τα χειλάκια σου να βγει η φράση “Ε μα πώς, δεν γίνεται αυτό!“, άσε με να σε βοηθήσω αποκοιμίζοντας μια για πάντα με μια καλή ενδοφλέβια δόση χλωριούχου καλίου τον αρτηριοσκληρωτικό παππού που ξυπνάει μέσα σου όταν ακούς κάτι που αντιβαίνει στις πεποιθήσεις σου και στην “κοινή εμπειρία” και “κοινή λογική” σου. Παππού, εεεε παππού! Ρε κάνεις τα κόκαλα του παράπλα του Παράκελσου να τρίζουν και φαρμακολόγους να κλαίνε σαν παιδάκια πρώτης δημοτικού και μόνο που σου διαφεύγει η βασικότατη αρχή πως “δεν υπάρχουν δηλητήρια, υπάρχει μόνο δηλητηριώδης δόση” ή πως “η δόση ξεχωρίζει το φάρμακο από το δηλητήριο“.
Αν σου κάνει εντύπωση το ότι το νερό μπορεί να σε δηλητηριάσει, θα σου κάνουν εντύπωση και τα συμπτώματα της δηλητηρίασης: σύγχυση, ευερεθιστικότητα, αλλαγές στην συμπεριφορά και την αντίληψη, υπνηλία, ναυτία, βραδυκαρδία, δίψα (!), κοιλιακοί πόνοι, πονοκέφαλοι και εγκεφαλικό οίδημα που εξελίσσονται σε κρίσεις/σπασμούς, κώμα και τελικά θάνατο. Τα παραπάνω συμπτώματα θυμίζουν περισσότερο παρενέργειες που θα περίμενες να αναγράφονται σε “χαρτάκι για φάρμακα” και σε κάνουν να χέζεσαι πάνω σου από τον φόβο κάθε φορά που παίρνεις κάποιο καινούργιο “κακό χημικό” φάρμακο από την εξίσου “κακιά φαρμακοβιομηχανία”.
Πως είναι λοιπόν δυνατόν κάτι τόσο φυσικό και τόσο σημαντικό για την ζωή όπως το νερό το οποίο χρησιμοποιείς καθημερινά να μπορεί να αποτελέσει δηλητήριο και σε τι δόσεις το κάνει αυτό; Η απάντηση είναι αφοπλιστικά απλή: 3 με 4 λίτρα νερού μέσα σε μια ώρα ή διάστημα λίγων ορών αρκούν για να σε δηλητηριάσουν. Ο τρόπος δράσης; Κατά κάποιο τρόπο -έτσι απλοποιημένα για να το αφομοιώσει το μυαλουδάκι σου- “αραιώνει” τα σωματικά σου υγρά με αποτέλεσμα η συγκέντρωση των ηλεκτρολυτών σε αυτά να πέσει, προκαλώντας υπονατραιμία, μια κατάσταση που αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό και που είναι ο λόγος που όταν λαμβάνεις μεγάλες ποσότητες υγρών για κάποιον λόγο πρέπει απαραιτήτως να αναπληρώνεις συνάμα και ηλεκτρολύτες!
Όσο παράξενο και να σου φανεί έχουν… δηλητηριαστεί αρκετά άτομα από νερό! H λίστα των βραβείων Δαρβίνου περιλαμβάνει άτομα που πέθαναν διότι πήραν μέρος σε διαγωνισμό “ποιος θα καταφέρει να πιει το περισσότερο νερό“, μογγόλια σε τελετές μυήσεως κολεγιακών fraternity clubs της μαμάς Αμερικής, άτομα που πάσχουν από την ψυχιατρική νόσο “πολυδιψία” και… χρήστες Ecstasy που άκουσαν -από τους φωστήρες φίλους τους που έχουν φάει χίλια χάπια και γνωρίζουν- πως πρέπει να πίνουν πολύ νερό για να μην αφυδατωθούν όταν χορεύουν υπό την επήρεια του MDMA και σαν καλά παπούδια που ήταν “τους είπαν να χέσουν και αυτοί ξεκολώθηκαν στο χέσιμο“.
Όσον αφορά την τελευταία κατηγορία , το αστείο είναι πως πολλοί “θάνατοι από MDMA” που έκαναν πρωτοσέλιδα ουσιαστικά δεν ήταν τόσο θάνατοι από την χημική ουσία MDMA αλλά δηλητηρίαση από το νερό που κατανάλωσαν αυτά τα άτομα: ο έντονος χορός επιβάρυνε την κατάστασή τους διότι με τον ιδρώτα έχαναν ηλεκτρολύτες οπότε χρειάστηκε λιγότερο νερό για να τους σκοτώσει από ότι κάποιο άτομο που δεν έχει ιδρώσει. Φυσικά, ως αναμενόμενο καμία εφημερίδα δεν σχολίασε επί τούτου, βλέπεις έχει πιο πολύ ζουμάκι και πιο πολύ τρομολαγνεία το “κακό ναρκωτικό που σκοτώνει τα παιδιά μας” από έναν βαρετό θάνατο λόγω υπερβολικής κατανάλωσης νερού… Μήπως ήρθε ο καιρός να απαγορεύσουμε το νερό έτσι ώστε να αποφύγουμε περισσότερους τέτοιους τραγικούς θανάτους;
Κάπου εδώ κλείνει η επαναληψούλα πραγμάτων που “ήδη γνώριζες”, γνωρίζεις πως τούτη είναι μήτηρ μαθήσεως οπότε περιμένω τα παραπάνω να τα ξέρεις νεράκι για να εντυπωσιάσεις σήμερα το βράδυ άτομα στην παρέα σου με την ευρυμάθεια σου. Παίξε με τους φίλους σου, δοκίμασε να ιντριγκάρεις την “κοινή λογική” τους και παραφούσκωσε τα παραπάνω για να τους κάνεις εντύπωση! Όταν η βραδιά κλείσει έχοντας στο κρεβάτι σου εκείνο το κορμί που κόζαρες τόσο καιρό, διότι το ζάλισες με τα facts περί νερού και αποφάσισε να σου κάτσει μπας και το βουλώσεις επιτέλους, πιες ένα ποτήρι νερό στο όνομά μου… ή και 3-4 λίτρα μονοκοπανιάς!
