Ένα βιολοντσέλο Στραντιβάριους στα σκουπίδια, ένας Βελάσκεθ στο παζάρι, ένας... νεαρός, "ξεχασμένος" στο κελί.
Όλοι έχει τύχει να χάσουμε κάτι το οποίο δεν βρήκαμε ποτέ. Υπάρχουν όμως και πρωταθλητές του είδους.
Χάσατε τα κλειδιά του σπιτιού ή το κινητό σας; Μην απογοητεύεστε, στους μυστικούς πράκτορες της Αυτού Μεγαλειότητος της Μεγάλης Βρετανίας συνέβησαν χειρότερα. Σύμφωνα με το κανάλι BBC, από το Μάρτιο του 2000 μέχρι τον Ιούλιο του 2004 οι βρετανικές αρχές ασφαλείας "έχασαν" τουλάχιστον μια ντουζίνα ηλεκτρονικούς υπολογιστές οι οποίοι περιείχαν απόρρητες πληροφορίες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια. Τόσο αυτές, όσο και άλλες περίφημες απώλειες δεν θα είχαν έρθει ποτέ στο φως αν δεν το είχαν ευνοήσει κάποιες τυχαίες ή όχι και τόσο τυχαίες συγκυρίες.
Ήδη, από το 1901, ο πατέρας της ψυχανάλυσης, Σίγκμουντ Φρόυντ, εξηγεί στο δοκίμιό του Ψυχοπαθολογία της καθημερινότητας, ότι πίσω από τη λήθη συνήθως κρύβεται η ασυνείδητη άρνηση του ατόμου προς αυτό που εκπροσωπεί το απολεσθέν αντικείμενο ή το πρόσωπο που ξεχάσαμε ...κάπου: εργασία, οικογένεια, ευθύνη. Πώς γίνεται όμως ένα αντικείμενο που έχει εξαφανιστεί, να επανεμφανίζεται απροσδόκητα;
Προμελετημένα αφηρημένοι;
Στην περίπτωση κρατικών μυστικών, πολλά απολεσθέντα έγγραφα ξαναβρίσκονται, εφόσον έχουν αντιγραφεί ή πωληθεί, προκειμένου να αποδειχτεί ότι τα συστήματα ασφαλείας είναι διαβλητά. Τον Ιούνιο του 2002, μπροστά σε μια παμπ στο Σέφιλντ, στην Αγγλία, βρέθηκε φάκελος 11 σελίδων με την ένδειξη "Απόρρητο, να μην αντιγραφεί". Περιείχε αεροφωτογραφίες της οικίας του Άγγλου Υπουργού Εσωτερικών Ντέιβιντ Μπλάνκετ και λεπτομέρειες σχετικά με τις μετακινήσεις του.Σε ανάλογες περιπτώσεις, η Σκότλαντ Γιαρντ έχει βεβαιώσει ότι πιθανόν ο πράκτορας που τις είχε στην κατοχή του, είχε πιει λιγάκι παραπάνω.... Ωστόσο στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι αρμόδιες αρχές δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο να πρόκειται για υπόθεση κατασκοπείας ή τρομοκρατίας.
Ένα μήνα πριν βρεθεί ο φάκελος, είχε εντοπιστεί ακριβώς μπροστά στην στρατιωτική βάση Στιβνέιτζ στην Αγγλία, ηλεκτρονικός υπολογιστής ο οποίος περιείχε βρετανικά πυραυλικά σχεδιαγράμματα. Το πιο πρόσφατο περιστατικό, το οποίο ο ίδιος ο Μπλάνκετ χαρακτήρισε με βρετανικό φλέγμα ως "πολύ αρνητικό", αφορά στην εύρεση των σχεδίων ασφαλείας του αεροδρομίου του Χίθροου. Και στις ΗΠΑ, στα τέλη του περασμένου Ιούλη, εξαφανίστηκαν δισκέτες που περιείχαν απόρρητα σχέδια.
Τρομακτικό ή ...κωμικό
Η διαρροή απόρρητων πληροφοριών που απειλούν την ασφάλεια του κοινού προκαλούν ανησυχία στον κόσμο. Ωστόσο δεν είναι όλες οι περιπτώσεις απωλειών τόσο σοβαρές. Υπάρχουν μάλιστα κάποιες, οι οποίες μας εμπεριέχουν στοιχεία κωμικότητας. Υπάρχει το παράδειγμα του παθιασμένου συλλέκτη που βρήκε σε αγορά μεταχειρισμένων ειδών μια βαλίτσα και στη συνέχεια ανακάλυψε ότι περιείχε ανέκδοτες ηχογραφήσεις των Μπιτλς (βλ. πάνω). Ή η περίεργη περίπτωση της Αμερικανίδας Άλις Πέρλι η οποία έπασχε από αμνησία και ξαναβρήκε την οικογένειά της το 2002, χάρη στις αποταμιεύσεις της. Τα ίχνη της είχαν χαθεί στο αεροδρόμιο του Νάσβιλ. Για οκτώ χρόνια περιπλανιόταν άστεγη, ώσπου κάποια μέρα, στάθηκε μπροστά στο υποκατάστημα μιας τράπεζας στη Τζόρτζια και θυμήθηκε ότι είχε ανοίξει σε αυτήν λογαριασμό.Οι υπάλληλοι, μετά από έρευνες, βρήκαν την οικογένειά της. Έτσι, εκτός από τα χρήματά της, η Άλις βρήκε και τους δικούς της. Το πιο πρόσφατο περιστατικό, αφορά στην εύρεση και επιστροφή από έναν Αθηναίο οδηγό ταξί ενός αργυρού ολυμπιακού μεταλλίου το οποίο είχε ξεχάσει κατά τη μεταφορά του, Ολλανδός κωπηλάτης.
Κάτι που δεν ξεχνάς
Ιστορίες απώλειας και εύρεσης πάντα γοήτευαν τον άνθρωπο. Αυτό αποδεικνύουν οι δοξασίες σχετικά με τα χαμένα αντικείμενα. Οι ποιητές της Αναγέννησης, για παράδειγμα, φαντάζονταν πως κατέληγαν όλα στο φεγγάρι. Ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ου αιώνα, ο Αργεντίνος Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899-1986) έγραψε ένα διήγημα με τίτλο El Zahir (συλλογή El ALeph -1949) Εμπνεύστηκε την ιστορία από μια ισλαμική δοξασία, που έκανε λόγο για ένα αντικείμενο που δεν γινόταν να εξαφανιστεί.Κατά τον θρύλο, ο όρος zahir υποδηλώνει όλα τα όντα και τα πράγματα που διαθέτουν την ιδιότητα να μένουν αξέχαστα, με αποτέλεσμα η εικόνα τους να οδηγεί όποιον τα αντικρίσει στην τρέλα. Στο διήγημα, το zahir είναι ένα μικρό νόμισμα, που το δίνουν σαν ρέστα σε ένα μπαρ. Ο ήρωας του διηγήματος δεν φοβάται ότι θα χάσει το αντικείμενο, αφού φρόντισε να το ξεφορτωθεί πληρώνοντας με αυτό τον λογαριασμό σε μια ταβέρνα. Αντιθέτως, ζει με τον τρόμο μήπως τύχει και ξαναβρεθεί στα χέρια του.
