Πέτερ Χάντκε στο θέατρο. Ο πιωμένος συγγραφέας και το πλήθος

peter-chantke-sto-theatro-o-piomenos-syngrafeas-kai-to-plithos

Διακόσια πρόσωπα με κοινή συνισταμένη μια κατάσταση εξαιρετικά γνώριμη στις προηγμένες κοινωνίες της Δύσης, τη μοναξιά, δρουν και διαπλέκονται σε μια πλατεία στο «Οταν δεν ήξερε ο ένας για τον άλλο», έργο που έγραψε ο Πέτερ Χάντκε το 1992 παρατηρώντας υπό την επήρεια αλκοόλ τα ρεύματα της ανθρώπινης κίνησης σε μια πλατεία της Τεργέστης. Αυτό τον καιρό ταυτόχρονα με τις παραστάσεις του στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου παρουσιάζεται, σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά, στο θέατρο «Σημείο».

Ίσως κάπως καθυστερημένα, ο Νίκος Διαμαντής σκηνοθετεί τον πρώτο Χάντκε της καριέρας του και μάλιστα ένα έργο του που τον ενδιέφερε από παλιά. Ανήκει, όπως λέει, στον άξονα του ρεπερτορίου του «Σημείου», ο οποίος «αναζητά να μιλήσει για τρυφερές, μοναχικές υπάρξεις που διεκδικούν με διαφορετικό τρόπο τη ζωή τους».

Το έργο ξεκινά σαν ένας ποταμός παρατηρήσεων και καταλήγει, όπως λέει ο σκηνοθέτης, «σαν ένα οντολογικό μεταφυσικό κείμενο υψηλής αισθητικής πνοής με καθαρή την ουσία του ένθεου. Ηθελα να δουλέψω ένα κείμενο που μιλά για την πολυχρωμία της ζωής και το γεγονός πώς μπορούμε να ζήσουμε χωρίς ενοχές διατηρώντας καθένας μας την αυτονομία του».

Πόσο διαφέρει ο πολιτικοποιημένος, καταξιωμένος Χάντκε των τελευταίων χρόνων από τον νεαρό ποιητή που το 1969 δημοσίευσε το «Ο έσω κόσμος του έξω κόσμου του έσω κόσμου» και το 1981 το «Πέρα από τα χωριά» για τους βαθύτερους ανταγωνισμούς μιας οικογένειας;

«Πολύ. Από το "Βρίζοντας το κοινό", που ήταν ένας οντολογικός συγγραφέας μοναχικών υπάρξεων, οργισμένος και τρυφερός, ο Χάντκε καταλήγει στο "Οταν δεν ήξερε ο ένας για τον άλλο" να διαλύει ό,τι ξέρουμε για το θέατρο, όλες τις συμβάσεις: χρόνος-τόπος-σχέσεις-πρόσωπα».

Συγγραφέας γνωστός και για τη μνημειώδη συνεργασία του στο σινεμά με τον Βιμ Βέντερς, ο Χάντκε «εκπαραθυρώθηκε» το 2006 από την «Κομεντί Φρανσέζ» επειδή παρέστη στην κηδεία του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. «Πιστεύω ότι ο Χάντκε λειτούργησε διατηρώντας την αξιοπρέπειά του, τη φωνή του και την άποψή του», υποστηρίζει ο Ν. Διαμαντής. «Είναι τρομακτικά σημαντικό ο καλλιτέχνης να είναι ελεύθερος. Να αποδεικνύει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να πρεσβεύει την άποψή του. Ο καλλιτέχνης δεν λειτουργεί μέσα απ' τον μέσο όρο. Κι αν υπάρχει κάτι κακό στην ελληνική θεατρική πραγματικότητα, είναι ότι υποκύπτει στη γοητεία του μέσου όρου συχνά με τη μορφή ενός αμφιλεγόμενου λάιφ στάιλ».

Η παράσταση του Χάντκε θα ξαναπαρουσιαστεί τον Οκτώβριο μαζί με τη θεατρική εγκατάσταση «Μουσείο ανθρώπινης συμπεριφοράς». Μέχρι τότε ο Νίκος Διαμαντής θα έχει πάρει στο ΚΘΒΕ το βάπτισμα του πυρός στον Αριστοφάνη (η πρεμιέρα στις 12 Ιουλίου στη Μαρώνεια).

«Είναι ένα project, ένα ταξίδι στον κόσμο του Αριστοφάνη μέσα από έξι έργα του. Το ταξίδι του Δικαιόπολη (θα τον υποδυθεί ο Φούλης Μπουντούρογλου) για την αναζήτηση της ειρήνης διατρέχει την Ιστορία της Ελλάδας».

Θέλει και το δηλώνει ο Νίκος Διαμαντής να κάνει έναν Αριστοφάνη «διαφορετικό. Ενα Αριστοφάνη που θα θυμίζει το ταξίδι του Οδυσσέα. Γιατί η κωμωδία έχει φτάσει σε ένα θεατρικό όριο και πρέπει να ανακαλύψουμε ξανά την αθωότητα που εμπεριέχει».

Στο «Όταν δεν ήξερε ο ένας για τον άλλο» παίζουν οι ηθοποιοί: Ιωάννα Μακρή, Ελενα Αρβανίτη, Γιώργος Καραγκιοζόπουλος, Νάσια Κυριάκου, Νίκος Παντελίδης, Δανάη Παπαδοπούλου και Αυγουστίνος Ρεμούνδος.