«Δεν είμαστε ένα εργοστάσιο χορού. Δεν είμαστε η ομάδα του ενός χορογράφου. Είμαστε η ομάδα των πολλών δημιουργών». Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φημισμένου και ταυτισμένου με το όνομα του Γίρζι Κίλιαν Netherlands Dance Theater, Αντερς Χέλστρομ, έχοντας να διαχειριστεί τη βαριά «προίκα» του κορυφαίου Τσέχου χορογράφου -που ήταν ο προηγούμενος διευθυντής του σχήματος- δεν μας λέει κάτι που δεν ξέραμε.
Το ρεπερτόριο της σημαντικότερης ολλανδικής ομάδας σύγχρονου χορού, που απόψε με μια δουλειά του Κίλιαν, το «Toss of Dice» («Ζαριά», 2005) και τη χορογραφία των Πολ Λάιτφουτ και Σολ Λεόν «Silent Screen» (2005) εγκαινιάζει τη σταθερή συνεργασία της με το Μέγαρο Μουσικής (η παράσταση θα επαναληφθεί αύριο και το Σαββατοκύριακο), δεν περιορίζεται μόνο στις κινησιολογικές καταθέσεις των μόνιμων χορογράφων του ensemble. Εκτείνεται και σε ανερχόμενους νέους καλλιτέχνες με τολμηρές προτάσεις από κάθε γωνιά του κόσμου.
Γι' αυτό το λόγο κάθε χρόνο από οντισιόν δεν περνάνε μόνο νέοι χορευτές (πριν από ένα μήνα 250 παιδιά έζησαν μια μαραθώνια ολοήμερη ακρόαση προκειμένου να εξασφαλίσουν το πολύτιμο συμβόλαιο με το NDT). «Περνάνε από εξετάσεις και οι χορογράφοι. Μαζί με τους νέους χορευτές αναδεικνύουμε και χορογράφους», λέει ο Χέλστρομ. «Μοιάζουμε με κήπο στον οποίο φυτεύουμε σπόρους. Οι σπόροι δίνουν άνθη και κατόπιν ένα δέντρο γεμάτο με καρπούς. Αυτό είναι το Netherlands Dance Theater».
Τη μακροπρόθεσμη δυναμική της πολυεθνικής ομάδας υπογραμμίζουν και ο Βρετανός Λάιτφουτ με την Ισπανίδα Λεόν. «Είμαστε προϊόντα του θεάτρου και της γενναιοδωρίας του Κίλιαν», τονίζει η Λεόν. «Και οι δύο ξεκινήσαμε παιδιά ακόμα ως χορευτές της ομάδας NDT Ι (με μέλη 17 ώς 21 ετών ) για να αναδειχθούμε και σήμερα να είμαστε μόνιμοι χορογράφοι της. Το Netherlands Dance Theater δεν ήτανε απλώς ακόμα ένα χοροθέατρο, αλλά ο χώρος που μπορούσες να πειραματιστείς ελεύθερα. Είχαμε μια πολύ έντονη ζωή που μας βοήθησε να αναπτύξουμε το προσωπικό μας στιλ».
Είκοσι τέσσερα χρόνια, «μια ζωή» στο συγκρότημα, κι ο ραδινός Λάιτφουτ. Μια μακρά πορεία κατά την οποία ο Κίλιαν τον ενθάρρυνε να δημιουργήσει τη δική του «γλώσσα» και κινησιολογία. Τη σύμπραξη του προσωπικού του ιδιώματος με αυτό της Λεόν θα δουν οι θεατές του Μεγάρου στο εμπνευσμένο «Silent Screen» με τη μουσική του Φίλιπ Γκλας, μια παράσταση εμπνευσμένη απ' το βωβό σινεμά.
«Η σκοτεινιά, η υποβλητικότητα και βαθύτητα του φιλμ "Νοσφεράτου" γέννησε αυτή τη δουλειά, που είναι ο διάλογος μεταξύ δύο άνθρώπων», αναφέρει η Λεόν. «Λόγω της ταχύτητας με την οποία πρέπει να χορογραφούμε λειτουργούμε οι δύο σαν ένας», προσθέτει. «Το "Silent Screen" μοιάζει σαν τον παράδεισο με την κόλαση μαζί. Αλλωστε ένας άνδρας και μία γυναίκα τη δημιούργησαν».
Στο δεύτερο σκέλος της παράστασης του Μεγάρου, το «Toss of Dice» του Κίλιαν, δώδεκα μαυροντυμένοι χορευτές «συνομιλούν» με το αιωρούμενο αιχμηρό και περιστρεφόμενο γλυπτό του Ιάπωνα Σουσούμι Σινγκού, υπό τις μουσικές που συνέθεσε αποκλειστικά για τον κορυφαίο χορογράφο ο Ντιρκ Χάουμπριχ.
Και τις δύο χορογραφικές συνθέσεις ερμηνεύει το NDT Ι που απαρτίζεται από δεκαέξι χορευτές ηλικίας 16 έως 23 ετών. Είναι η μία από τις δύο πλέον χορευτικές ομάδες του Netherlands Dance Theater, μαζί με το σύνολο NDT ΙΙ (τριάντα χορευτές ηλικίας 23 έως 42 ετών), αφού η ομάδα NDT ΙΙΙ για χορευτές άνω των 42 ετών ανέστειλε τη λειτουργία της. «Πριν από τρία χρόνια διαπιστώσαμε ότι είχαμε οικονομικό πρόβλημα. Ηταν μια σκληρή περίοδος. Με πόνο ψυχής αναγκαστήκαμε και καταργήσαμε την ομάδα NDT ΙΙΙ. Το τέλος της ήταν ένας ακρωτηριασμός», υποστηρίζει ο Χέλστρομ. «Αν όμως δεν συνέβαινε, θα είχαμε μεγαλύτερα προβλήματα».
- Με τέτοιο πλουραλισμό, τέτοιο... πληθυντικό αριθμό σε όλα -χορογράφους, χορευτές- δεν είναι, κύριε Χέλστρομ, σχεδόν αδύνατο να έχει το Netherlands Dance Theater μια συγκεκριμένη ταυτότητα;
«Η ταυτότητα, υπό μια έννοια, είναι το ρεπερτόριό μας. Η ταυτότητά μας είναι ότι παρέχουμε την υποδομή για να παρουσιάσουν τη δουλειά τους νέοι χορογράφοι. Υπάρχουν ομάδες που δουλεύουν μόνο με ένα χορογράφο. Δεν είναι κακό. Εμείς, προσκαλώντας χορογράφους από όλο τον κόσμο, αποκτούμε γκάμα με πολύ μεγάλο εύρος. Η ύπαρξη μόνιμων χορογράφων προσδίδει επίσης συγκεκριμένη ταυτότητα. Επιπλέον υπάρχει συγκεκριμένη γραμμή στον τρόπο που αποδίδουν στη σκηνή οι χορευτές μια ιστορία. Σας το λέω εγώ που προέρχομαι από άλλο "κόσμο" --ήμουν χορευτής στις ομάδες του Φορσάιθ και του Νοϊμάγιερ».
