Μέρες Μαγιού και επαναστατική φύση του ανθρώπου

meres-magiou-kai-epanastatiki-fysi-tou-anthropou

Το 1968 είναι μια χρονιά σταθμός: ο φεμινισμός ανθεί, οι προφήτες του ροκ επιβάλλουν νέες αξίες, οι νέοι επιθυμούν να έχουν επιλογές διαφορετικές από εκείνες των γονιών τους. Πολλοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι αφιερώνονται στην πολιτική και στον ακτιβισμό. Ενα λεύκωμα με τίτλο «Ο Μάης του '68: στη Γαλλία και τον κόσμο», που θα κυκλοφορήσει σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο», αποτυπώνει το επαναστατικό πνεύμα εκείνης της ιστορικής χρονιάς μέσα από 140 κυρίως ασπρόμαυρες φωτογραφίες-ντοκουμέντα του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων, όπως αυτές που παρουσιάζουμε σήμερα.

Την έκδοση επιμελήθηκε ο δημοσιογράφος Ζαν-Λουί Μαρτζοράτι, που έζησε από κοντά τα παρισινά οδοφράγματα του Μάη του '68, όπως και ο διευθυντής της εφημερίδας «Λιμπερασιόν» Σερζ Ζουλί, ο οποίος υπογράφει τον πρόλογο.

Μια μαούνα γεμάτη με μοντέλα 4L αφήνει πίσω της το Ιλ Σεγκέν, το «οχυρό» της Renault. Η Γαλλία διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους στόλους αυτοκινήτων στην Ευρώπη. Είναι η εποχή της βασιλείας των DS, των 404, των R16 και βεβαίως των 2CV. Δεν είναι όμως κάτι που απολαμβάνει όλος ο κόσμος: το 45% των νοικοκυριών δεν έχει αυτοκίνητο. Η πλειονότητα
των εργατριών και εργατών που αντιπροσωπεύουν το 38% του ενεργού πληθυσμού της Γαλλίας δουλεύει στη αλυσίδα παραγωγής των αυτοκινητοβιομηχανιών. Κι αυτοί θα πάρουν μέρος, λίγο αργότερα, στις απεργιακές κινητοποιήσεις.

19 Μαρτίου. Εκατοντάδες διαδηλωτές κραυγάζουν στον υπουργό Πολιτισμού, λογοτέχνη Αντρέ Μαλρό, «Μαλρό παραιτήσου! Θέλουμε ταινίες, δεν θέλουμε μπάτσους», ζητούν την αποκατάσταση του Ανρί Λαγκλουά, επικεφαλής της Σινεματέκ, και συγκρούονται με τις δυνάμεις της αστυνομίας. Τα μεγαλύτερα ονόματα του γαλλικού κινηματογράφου, από τον Ζαν Ρενουάρ μέχρι τον Φρανσουά Τριφό, ενώθηκαν κάτω από τη σημαία της επιτροπής υπεράσπισης του Λαγκλουά. Οι διαδηλώσεις αυτές των καλλιτεχνών συχνά είχαν βίαιη κατάληξη και τραυματίες -ανάμεσά τους ο Ζαν Λικ Γκοντάρ και η γυναίκα του Αν Βιαζέμσκι.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 το κορμί απελευθερώνεται. Μετά τη μίνι φούστα που λανσαρίστηκε το 1965 σειρά έχει το τολμηρό τόπλες, όπως αυτή η διάφανη δημιουργία του Κουρέζ. Παρ' ότι και οι πιο απελευθερωμένες γυναίκες διστάζουν να το υιοθετήσουν, η εμφάνιση του τόπλες είναι μια μικρή επανάσταση για τη γκολική Γαλλία που μαστίζεται από έναν σχεδόν επίσημο πουριτανισμό: Το 1964, η Νοέλ Νομπλκούρ, παρουσιάστρια της τηλεοπτικής εκπομπής «Tele Dimanche» απολύθηκε επειδή έδειξε παραπάνω απ' ό,τι έπρεπε τα... γόνατά της.

Οι Γαλλικές βιομηχανίες αυτοκινήτων εντείνουν την παραγωγή, τα λεωφορεία με εξώστη ευνοούν τις συζητήσεις και το... φλερτ, πολλοί όμως, ακόμα και οι κομψές Γαλλιδούλες, προτιμούν το Solex: το μοναδικό στο είδος του μοτοποδήλατο, που φτιάχνεται στο εργοστάσιο του Κουρμπεβουά, κοστίζει, όπως λέει η διαφήμιση, 393 φράγκα και καίει πέντε λεπτά το χιλιόμετρο.

Από την πρεμιέρα κιόλας στη Νέα Υόρκη, στις 2 Δεκεμβρίου του 1967, το μιούζικαλ «Hair» ξεσηκώνει έντονες πολεμικές: γυμνές σκηνές, χρήση ναρκωτικών, αγορεύσεις κατά του πολέμου του Βιετνάμ, απομυθοποίηση της αστερόεσσας...

Οι Γάλλοι θα περιμένουν μέχρι τον Απρίλιο του 1969 για να δουν το μιούζικαλ στο Θέατρο ντε λα Πορτ Σεν Μαρτέν, μόλις μερικές μέρες πριν από την αποχώρηση του στρατηγού Ντε Γκολ από την πολιτική ζωή. Η σύζυγός του, η «θεία Ιβόν», γνωστή για τις πουριτανικές παρεμβάσεις της, δεν έχει πλέον τη δύναμη να απαγορεύσει την παράσταση.

Το ήδη καλά εδραιωμένο στην Αμερική κίνημα των χίπηδων αρχίζει να εξαπλώνεται και στη Γαλλία, όπως αποδεικνύει κι αυτός ιδιόμορφος γάμος, που τελέστηκε το 1968 στο δημαρχείο του 11ου διαμερίσματος του Παρισιού. Εκείνη την εποχή η αντικουλτούρα του flower power, με τα ψυχεδελικά μοτίβα, τον ανατολίτικο εσωτερισμό, τα ναρκωτικά, δεν αγγίζει παρά μια μικρή μερίδα της γαλλικής νεολαίας. Θα κυριαρχήσει, όμως, μετά το Γούντστοκ.

Την 1η Οκτωβρίου του 1967 το προσωπικό της ORTF παρακολουθεί την πρώτη έγχρωμη εκπομπή που μεταδίδει το Δεύτερο Κανάλι της γαλλικής τηλεόρασης. Όμως, παρά τα χρώματα στην οθόνη, το μαύρο της απαγόρευσης επικρατεί. «Τα πραγματικά χρώματα της γκολικής τηλεόρασης είναι το μπλε του μολυβιού της λογοκρισίας, το κίτρινο της δειλίας και το κόκκιν της ντροπής», σχολιάζουν μερικοί.

Ο ΣΕΡΖ ΓΚΕΝΣΜΠΟΥΡΓΚ το 1968 τραγουδάει, μαζί με τη σύντροφό του Τζέιν Μπίρκιν, το τραγούδι «69, ερωτική χρονιά». Ενα χρόνο μετά επανέρχονται πιο παθιασμένοι με το «Je t'aime, moi non plus» που ηχογραφήθηκε στο Λονδίνο και έκανε το γύρο του κόσμου. Ο Γκενσμπούργκ είχε συνθέσει το προκλητικό αυτό τραγούδι το 1967 και το είχε πρωτοερμηνεύσει ντουέτο με την Μπριζίτ Μπαρντό, η οποίο ωστόσο αρνήθηκε την κυκλοφορία του για να μη δυσαρεστήσει τον σύζυγό της Γκίντερ Ζακς.

Στο αεροδρόμιο Τουλούζης - Μπαλνιάκ το πρωτότυπο μοντέλο 001 του Κονκόρντ δοκιμάζει τις μηχανές του στο μάξιμουμ. Η πρώτη δοκιμαστική πτήση του υπερηχητικού αεροσκάφους,
του νέου συμβόλου της Γαλλίας, πάει από καθυστέρηση σε καθυστέρηση. Στα τεχνικά προβλήματα έρχονται να προστεθούν οι επιπτώσεις των μεγάλων απεργιακών κινητοποιήσεων
της περιόδου Μαΐου-Ιουνίου. Τελικά, το Κονκόρντ θα κάνει τη δοκιμαστική πτήση του το Μάρτιο του 1969.

Τον Ιούνιο οι άνθρωποι του θεάματος, με επικεφαλής τους Κλοντ Μπρασέρ, Μαρί Ντιμπουά, Φιλίπ Νουαρέ, Πιερ Μοντί κ.ά. πορεύονται προς τη Γαλλική Ραδιοφωνία (ORTF) για να υποστηρίξουν τους απεργούς που μάχονται για την ελεύθερη ενημέρωση. Πρόκειται για την «Επιχείρηση Ιεριχώ», καθώς επί μία εβδομάδα συγκεντρώνονται καθημερινά τις μεσημεριανές ώρες έξω από το κτίριο σε μια σιωπηρή διαμαρτυρία.

Ο Μόρις Μπεζάρ καθοδηγεί την ηθοποιό Μαρία Καζαρές και τον χορευτή Ζερμινάλ Κασαντό στις πρόβες του μπαλέτου «Nuit obscure», που θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Τα γεγονότα όμως του γαλλικού Μάη θα το αναστατώσουν και αυτό.