Ο αγώνας για ελευθερία και το ηλεκτροσόκ για την κοινωνία

o-agonas-gia-eleftheria-kai-to-ilektrosok-gia-tin-koinonia

Τον Μάη του 1968 ο Εντγκάρ Μορέν αντικαθιστούσε έναν συνάδελφό του στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ, όταν ξέσπασε η απεργία των φοιτητών. Αμέσως μετά τα γεγονότα, για την ακρίβεια μετά από τρεις εβδομάδες, έγραψε το βιβλίο «La breche», μαζί με τον Κορνήλιο Καστοριάδη και τον Κλοντ Λεφόρ, το οποίο θεωρείται από τα καλύτερα που έχουν γραφεί για τον Μάη του '68.

Σήμερα, η άποψή του ακούγεται με ενδιαφέρον:

«Το ερώτημα είναι πώς, σε κάποιες χώρες με κοινωνικά συστήματα και πολιτικά καθεστώτα εντελώς διαφορετικά, εκδηλώθηκαν την ίδια χρονική στιγμή εξεγέρσεις φοιτητών, τόσο σε χώρες του δυτικού κόσμου όσο και στην Αίγυπτο, την Πολωνία, την Τσεχοσλοβακία... Βεβαίως, κοινός παρονομαστής υπήρξε η εξέγερση ενάντια στην εξουσία που παρουσίαζε διαφορετικά χαρακτηριστικά. Στην Ανατολική Ευρώπη ήταν εναντίον της δικτατορίας του κόμματος, στις δυτικές χώρες ενάντια στην οικογένεια, δηλαδή στην πατρική εξουσία, στους καθηγητές και στο κράτος.

Ο γαλλικός Μάης του '68 έχει τις ρίζες του στο κίνημα της 20ής Μαρτίου στη Ναντέρ και ήταν ένα ελευθεριακό κίνημα. Πρέπει να το δούμε σε σχέση με όσα συνέβησαν στην Καλιφόρνια μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν η νεολαία της πιο πλούσιας χώρας του κόσμου, τα παιδιά εύπορων οικογενειών εγκατέλειπαν την οικογενειακή εστία για να ζήσουν σε κοινόβια μέσα σε πνεύμα κοινοκτημοσύνης και ελευθερίας. Εκείνη την εποχή είχα ήδη μελετήσει το φαινόμενο των εφήβων και είχα ανακαλύψει πώς οι νέοι μέσα από το ροκ, μέσα από μια δική τους κουλτούρα, μέσα από μια σειρά πραγμάτων, εκδήλωναν τη βούλησή τους για αυτονομία στην κοινωνία.

Οι έφηβοι εναντιώνονταν στη διαδικασία της ενσωμάτωσής τους στην κοινωνία που τους προτεινόταν.

Ο Μάης του 1968, αν και θα πρέπει να ιδωθεί με σχετικισμό, παραμένει ένα ηλεκτροσόκ. Πρώτον γιατί υπήρξε μια γιγαντιαία έκπληξη και επί πλέον γιατί μετέτρεψε τη Γαλλία στη μοναδική χώρα όπου το φοιτητικό κίνημα μπόρεσε να προκαλέσει μια τεράστια εργατική απεργία. Βεβαίως, πρόκειται για παρεξήγηση. Στην πραγματικότητα, το φοιτητικό κίνημα οικειοποιήθηκε τον επαναστατικό ρόλο της εργατικής τάξης, αλλά η εργατική τάξη ήταν εκείνη που επωφελήθηκε από την κατάσταση και πέτυχε μια σειρά από σημαντικές αυξήσεις μισθών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων».