Η έκθεση Indoors και η διάθεση να εμπλακεί το ιδιωτικό με το δημόσιο. Οδός Καρνεάδου 34. Μέχρι τις 19 Απριλίου.
Μια πρόσκληση στο σπίτι μπορεί να σημαίνει ένα βράδυ ευχάριστο ή ανιαρό, ενίοτε απρόβλεπτο, κάτι σαν πρόσκληση από ένα ζεύγος τύπου «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;» ή απλά συμβατικό, όπου οι άνθρωποι τρώνε ορτύκια και μοσχαράκια μεγαλωμένα με σαμπάνια και αναμασούν τα λεγόμενα των βραδινών ειδήσεων.
Μια πρόσκληση, ωστόσο, στο σπίτι της Μαίρης Χρηστέα διαθέτει εκτός από ποτό και την έκπληξη της έκθεσης των έργων τεσσάρων γυναικών, της οικοδέσποινας και των Μαριγώς Κάσση, Βάλλυς Νομίδου, Σπυριδούλας Πολίτη.
Επιτόπια επέμβαση
Και βέβαια, αφού υπάρχουν τα έργα σε μια επιτόπια επέμβαση στο σπίτι. Μόνο που εδώ τα πράγματα προχωρούν λίγο πιο βαθιά, αποκαλύπτοντας τον ψυχισμό και τις ιδιαιτερότητες των εκθετών που επιθυμούν όχι μόνο να εκθέσουν αλλά και να εκτεθούν.
Θα πείτε, τώρα, ποια η διαφορά αφού κάθε έκθεση υποτίθεται ότι είναι ένα άνοιγμα, μια προσωπική αποκάλυψη προς τον θεατή από τη στιγμή που το έργο δεν είναι μόνο κατασκευή (ή δεν θα έπρεπε να είναι) αλλά ένα χτίσιμο συμπαγές στο οποίο εμπλέκονται πολλά και ποικίλα «υλικά», σκέψεις και βιώματα.
Τα πράγματα, βέβαια, είναι και δεν είναι, έτσι ακριβώς, κυρίως όταν εμπλέκεται η αγορά και οι κανόνες που καμιά φορά (τις περισσότερες δηλαδή) απαιτούν και την ομοιομορφία μιας αναγνωρίσιμης, απευθυνόμενης ευρέως φόρμας.
Το σπίτι, ως χώρος ιδιωτικός που ανοίγει σε έναν ευρύτερο κόσμο, είναι από μόνο του ένα «έργο» με την έννοια της πράξης, μια κατάσταση στην οποία εμπλέκονται πολλοί, διακινδυνεύει το ιδιωτικό, δύναται να εισβάλει έως και ο ανεπιθύμητος, από τη στιγμή που το γεγονός δημοσιοποιείται.
Αποφασίζοντας κάποιος να «εκθέσει» στον χώρο όπου ζουν οι άνθρωποι την καθημερινότητά τους, αναπόφευκτα εμπλέκεται στις συνήθειες, λαμβάνει υπ' όψιν τις όποιες ιδιομορφίες και φυσικά δεν αλλάζει τη ροή των πραγμάτων, αλλά συμμετέχει.
Βέβαια, δεν είναι και ό,τι πιο σύνηθες η έκθεση στο σπίτι.
Στο απώτερο παρελθόν είχαμε την έκθεση-επέμβαση του Στάθη Λογοθέτη στην παραλία του σπιτιού του Μάνου και της Επης Παυλίδη στο Πόρτο Ράφτη, και στα δικά μας πολύ πρόσφατα χρόνια, την έκθεση «Τα Μάγια» στον κήπο της οικίας Παυλίδη στην Παιανία, την έκθεση του Δημήτρη Ντοκατζή στην οικία Στράτου-Μομφεράτου στην οδό Καρνεάδου 24, όπου απροκάλυπτα δηλώθηκε η χρήση εκατέρωθεν, εξ ου και ο τίτλος «Use me», και την εγκατάσταση της Νίκης Καναγκίνη «Ποντικοπαγίδες» στην κουζίνα ενός διαμερίσματος στην οδό Χάρητος 48. Στην περίπτωση του Πόρτο Ράφτη, όπως και της Καρνεάδου 24, η πρόσκληση ήταν ανοιχτή και δημοσιοποιημένη, στην περίπτωση της Παιανίας μερικώς ανοιχτή και μόνο για ένα βράδυ, και στη Χάρητος κλειστή, απευθυνόμενη σε 30 γυναίκες με στόχο την περαιτέρω συζήτηση.
Πλήρης συμμετοχή
Στην έκθεση «Indoors» της οδού Καρνεάδου 34, οι 4 γυναίκες της τέχνης μετέχουν με όλους τους κανόνες, δηλαδή ευρεία δημοσιοποίηση της πράξης και άνοιγμα σε γνωστούς και άγνωστους, με στόχο ωστόσο να προκληθεί κάποια κουβέντα ανάμεσα στους ανθρώπους που μπαίνουν καθημερινά στο σπίτι και στη διάθεση φιλοξενίας από μέρους των καλλιτεχνών. Εκείνο που μοιάζει να τις ενδιαφέρει περισσότερο, μαζί και εμάς, είναι κατ' αρχήν το μεταξύ τους άνοιγμα, η σχέση και τα όρια της φιλίας και της συνεργασίας σε βάθος.
Διαπραγματευόμενες την έννοια του οικείου, επιχειρούν να αποκαλύψουν την κρυμμένη τους δυναμική και ως γυναίκες και ως καλλιτέχνιδες. Οι κοινές εμπειρίες σε σχέση με το φύλο, την ηλικία και την καλλιτεχνική ταυτότητα δεν αρκούν.
Το αποκαλύπτουν και το ανακαλύπτουμε σε ένα βίντεο όπου μία - μία γδύνονται στον φακό, σε μια πράξη που ορίζει την αποκάλυψη αλλά και, σαν έργο, είναι μισοκρυμμένο, απαιτεί από τον «ασεβή» να κοιτάξει μέσα από την κουρτίνα, την οποία στη συνέχεια θα παραμερίσει, ενώ φανερά και σε περίοπτη θέση παραμένει μια προβολή όπου οι 4 γυναίκες χοροπηδούν, μία - μία, σε ένα κρεβάτι.
Στη συνέχεια, τα έργα απλώνονται στους διαδρόμους, στα υπνοδωμάτια, στην κουζίνα, στο μπάνιο, στην τραπεζαρία, στο καθιστικό, στον χώρο εργασίας και ορίζονται από την ατμόσφαιρα στην οποία κατοικούν.
Το διπλό κρεβάτι σκεπάζεται από ένα σεντόνι με τις μορφές και τα σύμβολα του άνδρα και της γυναίκας (στρατιωτικό, εγκυμοσύνη) (Πολίτη), ενώ η ντουλάπα είναι γεμάτη με άδεια χάρτινα ρούχα (Κάσση). Στον καθρέφτη του μπάνιου προβάλλει ένα συγκινητικό βίντεο (Νομίδου) με τη μορφή μιας πεντάμορφης γηρασμένης γυναίκας (τι αποκάλυψη να παρατηρείς στον καθρέφτη το μέλλον σου) στην κουζίνα ένα χέρι με γάντι κουζίνας καθαρίζει (Κάσση) και σε ένα δεύτερο υπνοδωμάτιο μια νέα σχετικά γυναίκα διηγείται ενώ συναλλάσσεται με τον εαυτό της, σε μεγάλη ηλικία (Χρηστέα).
Ωριμότητα
Το γυμνό α λα Εγκρ της Πολίτη παίρνει μιαν άλλη διάσταση, η Κάσση και η Νομίδου με τα βίντεο τα λένε όλα, ενώ η Χρηστέα μάς αποκαλύπτεται καλλιτέχνιδα τεράστιας ωριμότητας με το αφηγηματικό βίντεο.
Από εκεί και ύστερα το σπίτι είναι γεμάτο έργα που υποδεικνύουν και υπογραμμίζουν καταστάσεις, παπούτσια, τούρτες, σχέδια και άλλα, κατά τη γνώμη μου περιττά, αφού κοσμούν τις ισχυρές καταστάσεις που προαναφέρονται.
Να σημειώσουμε ότι οι δραστηριότητες του είδους ενισχύουν την άποψη ότι η τέχνη γίνεται και προβάλλεται παντού, ακόμη και δίχως τη συνδρομή μιας σκηνοθεσίας που μπορεί να μεταβάλει την ανοιχτή διάθεση σε συντηρητική παρουσίαση.
