Διαφορετικές όψεις και εκφραστικές δυνατότητες της παραστατικής ζωγραφικής

diaforetikes-opseis-kai-ekfrastikes-dynatotites-tis-parastatikis-zografikis

Μοιάζει πράγματι η σύγχρονη ζωγραφική με ασθενή που ζει χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες των γιατρών; Το απαισιόδοξο ερώτημα επιχειρεί να ανατρέψει η ομαδική έκθεση «The New Force of Painting. Γόνιμες Αντιπαραθέσεις στη Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Πρωτοπορία», που εγκαινιάζεται στις 17 Μαρτίου και στα δύο κτίρια του Μουσείου Φρυσίρα (Μονής Αστερίου 3&7) στην Πλάκα. Η δυναμική της ζωγραφικής του 21ου αιώνα μέσα από τα έργα δεκατεσσάρων από τους πλέον ελπιδοφόρους Ευρωπαίους καλλιτέχνες αναγνωρίζεται στην έκθεση που επιμελήθηκε η Χριστίνα Σωτηροπούλου.

Οι εικαστικές προτάσεις των καλλιτεχνών, που κατάγονται από την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη, δεν συγκλίνουν. Πότε συγγενείς και πότε εκ διαμέτρου αντίθετες, αποκαλύπτουν συχνά μια πρωτόγνωρη εικόνα της σύγχρονης ζωγραφικής. Γι' αυτό οι διοργανωτές της έκθεσης, αν και γνωρίζουν ότι είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια η ταυτότητα της σύγχρονης ζωγραφικής σ' έναν κόσμο που βρίσκεται υπό διαρκή αλλαγή, αναφέρονται σε έργα που πυροδοτούν γόνιμες αντιπαραθέσεις.

«Τα σύνορα πλέον έχουν εκ των πραγμάτων καταργηθεί και τους γεωγραφικούς περιορισμούς έχει υπερσκελίσει η καλλιτεχνική και πνευματική κοινωνία των νέων ιδεών, οι οποίες φαίνονται ικανές να μπορούν να εφαρμοστούν εξίσου ικανοποιητικά παντού, εφόσον και οι άνθρωποι που αποτελούν τους φορείς τους στοιχειοθετούν μέλη της ίδιας, χωρίς σύνορα, νέας ανθρωπότητας», σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης.

Αυτό το είδος διαπολιτισμικής συνομιλίας εντοπίζεται καθαρά στη ζωγραφική της Γαλλίδας εικαστικού κινεζικής καταγωγής Shi Xiang και στο έργο του βιεννέζικου διδύμου Asgar & Gabriel. Κοινή αφετηρία αυτών των καλλιτεχνών είναι ο γνωστός, από τη δεκαετία του '60, φωτογραφικός ρεαλισμός με τη δημιουργία ζωγραφικών έργων που δίνουν την εντύπωση πως έχουν κατασκευαστεί μηχανικά. Οι νεότεροι καλλιτέχνες δεν αντιτίθενται, όπως παλαιότερα, με τη φωτορεαλιστική ζωγραφική τους στην κυριαρχία του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, αλλά, κυρίως, στη σύγχρονη μιντιακή εισβολή στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου, που μοιάζει να μεταμορφώνεται σε παθητικό παρατηρητή της πραγματικότητας.

Στο αμιγώς ανθρωποκεντρικό έργο του Γερμανού καλλιτέχνη Florian Merkel οι ανθρώπινες μορφές συνυπάρχουν με σουρεαλιστικές σκηνές, αινιγματικά περιστατικά και πρόσωπα που χρήζουν ποικίλων ερμηνειών. Η υπερβατική ποιότητα του ονείρου σε παραστάσεις γεμάτες συμβολισμούς και συγκαλυμμένα αινίγματα χαρακτηρίζει τη ζωγραφική του Ολλανδού Arie Van Geest. Στον αντίποδα της υπερβατικής προσέγγισης της πραγματικότητας βρίσκεται η ακραία ρεαλιστική ζωγραφική του Ιταλού Andrea Martinelli, όπου κάθε τι απεικονίζεται με αναλυτική λεπτομέρεια και επιδεξιότητα ανατόμου.

Οι διαφορετικές όψεις και οι εκφραστικές δυνατότητες της παραστατικής ζωγραφικής είναι εμφανείς και στο έργο των καλλιτεχνών: Mateo Andrea (Γαλλία), Bogumil Ksiazek (Πολωνία), Katinka Lambe (Ολλανδία), Frederique Loutz (Γαλλία), Marcin Maciejowski (Πολωνία), Attila Szucs (Ουγγαρία), Aleksandar Stankoski (FYROM), Alexander Tinei (Μολδαβία) και Grzegorrz Wnek (Πολωνία).

Τέλος, η επιμελήτρια της έκθεσης Χριστίνα Σωτηροπούλου διαπιστώνει ότι η σύγχρονη ζωγραφική, όχι μόνο έχει λόγο ύπαρξης, αλλά μπορεί και διεκδικεί με αξιώσεις ακόμη και την πρωτοκαθεδρία, σε σχέση με τους υπόλοιπους τρόπους της σύγχρονης καλλιτεχνικής έκφρασης, «χάρη σε μια νέα δύναμη που σαρώνει στο πέρασμά της επιφυλάξεις, ανασφάλειες και εμμονές του παρελθόντος».