Δύο Έλληνες στην Κίνα στην Μπιενάλε του Πεκίνου

dyo-ellines-stin-kina-stin-bienale-tou-pekinou

Εκτός από τον Θάνο Ζακόπουλο οι κινέζοι διοργανωτές και ο επιμελητής Φενγκ Μπογί κάλεσαν και τον Χάρη Κοντοσφύρη, ο οποίος πριν από λίγα χρόνια είχε πάρει μέρος στην Μπιενάλε του Πεκίνου. «Λογοκρισία στην Κίνα υπάρχει, ιδιαίτερα όταν θίγεται η κυβέρνηση, η εξουσία», συμπεραίνει ο Χ. Κοντοσφύρης, «ωστόσο υπάρχει ανοχή στην κριτική σε θέματα οικολογίας».

Γι' αυτό ουδείς διαμαρτυρήθηκε για το έργο του που αφορά την νέα απειλή της Κίνας, το οποίο έρχεται από το έδαφος και ακούει στο όνομα «Αλιγάτορας». Πρόκειται για ένα τοξικό ζιζάνιο, που εισήχθη ως σπόρος σε ζωοτροφές από τη Βραζιλία και σχεδόν αμέσως ρίζωσε σε κήπους και φυτείες. Ο Χ. Κοντοσφύρης εγκλώβισε αυτό το ζιζάνιο με το ωραίο λευκό ανθό σε αβαθείς γλάστρες που σχηματίζουν τη λέξη πονκ-κουί, δηλαδή «κατάρρευση», κάνοντας ένα σχόλιο για την αναπόφευκτη οικολογική καταστροφή και την κοινωνική αποδιάρθρωση που επιφέρει η ανάπτυξη.

Ομως και ο Θ. Ζακόπουλος συνέχισε ακάθεκτος παρουσιάζοντας τις ψηφιακές εκτυπώσεις της «πόλης των ονείρων», της Σενζέν δηλαδή, να στέκεται πάνω σε σαθρά θεμέλια. Σε μια άλλη εγκατάστασή του με τίτλο «China towers» τοποθέτησε μεταλλικές ποντικοπαγίδες τη μία πάνω στην άλλη δημιουργώντας ιδιότυπους ουρανοξύστες. «Μας βλέπετε, λοιπόν, σαν ποντίκια;», ρώτησε έκπληκτη μια κυρία κινέζου αξιωματούχου, στα εγκαίνια της έκθεσης.

Η Σενζέν χτίστηκε από το μηδέν την τελευταία εικοσαετία, βορειοανατολικά του Χονγκ Κονγκ, θέλοντας να γίνει το αντίπαλον δέος του. Τεράστιοι ουρανοξύστες, μαγαζιά με πολυτελή είδη σε αντίγραφα, θεματικά πάρκα όπου μπορεί κανείς να συναντήσει σε μικροκλίμακα από τον πύργο του Αϊφελ μέχρι το Εβερεστ και τον Παρθενώνα, δίνουν το στίγμα αυτής της πόλης που προσπαθεί να αρθρώσει λόγο και στη σύγχρονη τέχνη. Πάντα υπό το άγρυπνο μάτι της OCT, μιας εταιρείας real estate, κατασκευών και τουριστικής ανάπτυξης, η οποία διοργανώνει και την Εκθεση Σύγχρονης Γλυπτικής σε ένα από τα λιγοστά καλλιτεχνικά πάρκα, στα περίχωρα της πόλης.

Αν η Σενζέν τώρα καλλιεργεί το εικαστικό της μέλλον, το Πεκίνο βρυχάται εδώ και καιρό, καθώς αποτελεί κέντρο παραγωγής και τροφοδότησης του διεθνούς χρηματιστηρίου που υπεραγαπά τη σύγχρονη κινεζική τέχνη. «Περιζήτητη είναι η ζωγραφική με ρεαλιστικά, φωτογραφικά ή ποπ στοιχεία, που οπωσδήποτε δείχνει την ταυτότητά της με κινέζικα σύμβολα», λέει ο Θ. Ζακόπουλος, ο οποίος έζησε για σύντομο διάστημα σε ένα από τα «καλλιτεχνικά χωριά» του Πεκίνου με τον αριθμό 798.

«Θέλοντας να φέρουν τον κόσμο πιο κοντά στη Δύση, χωρίς όμως να αποφύγουν την ιδρυματοποίηση, μεγάλες εταιρείες νοίκιασαν πρώην βιομηχανικούς χώρους στο Πεκίνο και τους έδωσαν καλλιτεχνικό στίγμα», συνεχίζει. «Πριν από 3-4 χρόνια ήταν αρκετά πειραματικά τα πράγματα, εκεί είχαν τα εργαστήριά τους καλλιτέχνες, τώρα όμως όλα έχουν ξεφύγει. Εχουν εισχωρήσει οι μεγάλες γκαλερί του εξωτερικού, πλούσιοι συλλέκτες πηγαινοέρχονται. Ο κρατικός μηχανισμός έχει δώσει δύναμη σε λίγους καλλιτέχνες και επιμελητές, οι οποίοι είναι ελέγξιμοι, και το έργο τέχνης αντιμετωπίζεται ως προϊόν που παράγει οικονομικό όφελος».