Οι χθεσινές εξελίξεις μας έφεραν αντιμέτωπους με δύο εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις για την προσέγγιση της κρίσης–εάν μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε σαν τέτοιες- από δύο διαφορετικές σχολές αντιμετώπισης διεθνών οικονομικών κρίσεων. Οι «εταίροι» μας στην Ε.Ε. ούτε λίγο ούτε πολύ ορίζουν προθεσμίες –deadlines-προκειμένου να ενσωματώσουμε την πολιτική κρίσεων που αναπτύσσετε, σε μία υποχρεωτική διαδικασία περικοπών. Το σκεπτικό είναι μάλλον απλό. Εάν δεν είμαστε χώρα του ευρώ τότε απλά θα προχωρούσε η κυβέρνηση σε μία υποτίμηση του νομίσματος προκαλώντας έτσι μία νέα ισορροπία και νέα «θεωρητική» ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Θεωρητική, για τον απλούστατο λόγο ότι στην παρούσα φάση δεν μπορούμε να μιλάμε για ανταγωνιστικότητα καθώς δεν υπάρχει πλέον βιώσιμη πολιτική ανάκαμψης του παλαιού παραγωγικού ιστού. Κατά συνέπεια εφόσον δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε υποτίμηση, προτείνεται η περικοπή κόστους.
Η δεύτερη προσέγγιση ακούσθηκε ως παραίνεση από τον Πρωθυπουργό της Ρωσίας, καθώς σύστησε την προσφυγή της χώρας στο ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Μέτρο απλό και ξεκάθαρο. Προσέγγιση που στην ουσία δεν θα είχε ουσιαστικές διαφοροποιήσεις ως προς τα μέτρα που θα επέβαλλαν οι διεθνείς αυτοί οργανισμοί σε σύγκριση με εκείνα της Ε.Ε.. Θα είχε όμως τεράστια σημασία ουσίας ως προς την συνοχή της ευρωζώνης και την προοπτική του ευρώ. Παρά το γεγονός όμως ότι έχει επιλεγεί η οδός της συνεργασίας με την Ε.Ε., με προβληματίζει το γεγονός ότι η στήριξη παραμένει σε επίπεδο λεκτικών διατυπώσεων. Με προβληματίζει το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα η Ε.Ε. δεν έχει προωθήσει τους μηχανισμούς εκείνους που θα μπορούσαν να αποτρέψουν κρίσεις και να δίνουν λύσεις. Με προβληματίζει το γεγονός ότι οι εταίροι μας επιλέγουν να μας επιβάλλουν μέτρα συρρίκνωσης ,χωρίς ταυτόχρονα να ζητούν να μας «επιβάλλουν» μέτρα σχεδιασμού ανάπτυξης.
Κάτω από αυτό το πρίσμα και ενώ η Ελληνική Κυβέρνηση με σύνεση και όση αξιοπρέπεια της επιτρέπουν οι συγκυρίες λειτουργεί στα πλαίσια της Ε.Ε., είναι απορίας άξιον πως κάποιοι εκπρόσωποι χωρών προτείνουν την έξοδο της χώρας από το ευρώ. Εάν θυμάμαι σωστά, δεν υπάρχει πουθενά μνεία και πρόβλεψη ούτε για οικιοθελή αποχώρηση χώρας από το ευρώ, ούτε για αποβολή της. Είναι τόσο ανενημέρωτοι λοιπόν οι φορείς εκείνοι που προωθούν τέτοιες απόψεις ή προετοιμάζουν το έδαφος για εκ βάθρων ανατροπή των ισορροπιών των χωρών του ευρώ; Εάν πρόκειται για φωνές αντίδρασης στην διαχρονική ασυδοσία των ελλήνων, τότε κατανοώ τις θέσεις τους. Εάν όμως πρόκειται για προπομπό εξελίξεων τότε προτιμώ να επιβληθεί η περικοπή του 14ου μισθού από το ΔΝΤ παρά από τους εταίρους. Αφού στην ουσία η προσέγγιση των αναγκαίων μέτρων της Ε.Ε. δεν διαφέρει από αυτά που ιστορικά προτείνει το ΔΝΤ, σε ποιο σημείο έγκειται η υποστήριξη των εταίρων; Οι λεκτικές διατυπώσεις μπορεί να ανακόπτουν του κερδοσκόπους. Όμως, δεν προωθούν πολιτική. Δεν διαμορφώνουν ιστορικά δεδομένα.
Στην μοναδική χώρα που υπάρχει 14ος και 13ος μισθός, μπορώ να αντιληφθώ τον λόγο για τον οποίο οι ευρωπαίοι θεωρούν την περικοπή ενός εξ αυτών ως την εύκολη λύση. Παραβλέπουν όμως το γεγονός ότι η όλη δομή ανάπτυξης και λειτουργίας της κοινωνίας στηρίζεται από αυτούς τους δύο επιπλέον μισθούς. Θα μπορούσα να αντιληφθώ τις πιέσεις για περικοπή εκατοντάδων τύπων «επιδομάτων» και «εκτός έδρας». Θα μπορούσα να κατανοήσω τους λόγους για τους οποίους αμφισβητούν οτιδήποτε το …ελληνικό σήμερα. Δεν μπορώ να κατανοήσω όμως τους λόγους για τους οποίους δεν αντιλαμβάνονται ότι οι προτάσεις τους οδηγούν σε μακροπρόθεσμο αδιέξοδο την οικονομία χωρίς δυνατότητα ανάκαμψης και με μεγάλη πιθανότητα μελλοντικών αναταραχών. Μπορεί να είμαστε ο αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης. Όμως, δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι τυχόν προσφυγή μας στο ΔΝΤ όχι μόνον θα κλόνιζε το ευρώ (μήπως στα αλήθεια αυτό θέλουν οι Γερμανοί), αλλά θα απέκλειε την δυνατότητα δημιουργίας των μηχανισμών εκείνων που θα απέτρεπαν κρίσεις στην Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία. Μπορεί οι Γερμανοί για του δικούς τους λόγους να ισχυρίζονται ότι οι Μεσογειακές χώρες δημιουργούν προβλήματα. Είναι αυτές ακριβώς οι χώρες όμως που έρχονται πρώτες σε πωλήσεις ΒΜW, Porche και τόσες άλλες μάρκες γερμανικών προιόντων. Γιατί άραγε διαφώνησαν με την λύση του ευρωομολόγου;
Φαίνεται ότι η αναβίωση μεταπολεμικών συνδρόμων στην Γερμανία με αφορμή της κρίση της χώρας μας κινδυνεύει να βυθίσει την Ε.Ε. σε μία ατέρμονη διαδικασία διαφωνιών και φιλοσοφικών προσεγγίσεων με προοπτική δημιουργίας πολιτικού θέματος. Δεν πρέπει όμως τα τυχόν σύνδρομα αυτά να βυθίσουν την Ελλάδα σε μία διαχρονική διαδικασία ύφεσης και ετερόκλητων εξαρτήσεων. Εάν δεν δεχθούν οι εταίροι την ανάγκη μεταβατικής περιόδου προκειμένου με ομαλές διαδικασίες να προωθηθεί η νέα κοινωνικοοικονομική αναδιάρθρωση που προωθείται, τότε η λύση που θα πρέπει να επιδιωχθεί θα πρέπει να είναι η πρόσκληση άμεσης εμπλοκής του ΔΝΤ. Είναι η πιο έντιμη επιλογή. Όσο διάστημα δε «προσαρμοζόμαστε», ας είναι η εξεταστική επιτροπή εκείνη που για πρώτη φορά θα διαφωτίσει για το τι έχει γίνει τα τελευταία χρόνια.
