Παραδόξως, η Άνδρος δεν είναι από τα τουριστικά νησιά του Αιγαίου, αν και είναι από τα ομορφότερα των Κυκλάδων. Όσοι, γνωρίζουν λίγο περισσότερο την ιστορία της μπορούν να καταλάβουν γιατί συμβαίνει αυτό. Οι παλιοί Ανδριώτες δεν έδειξαν ποτέ κάποια ιδιαίτερη διάθεση να προσελκύσουν αδιακρίτως τουρίστες, επειδή δεν είχαν την οικονομική ανάγκη να κάνουν κάτι τέτοιο.
Για τους καλοκαιρινούς εκδρομείς, η Άνδρος είναι ένας θαλασσινός παράδεισος, αφού διαθέτει πολλές υπέροχες παραλίες, για όλα τα γούστα. Τον υπόλοιπο χρόνο το νησί προσφέρεται για τους ρομαντικούς και όσους αναζητούν κάτι το διαφορετικό για μια τριήμερη εξόρμηση, μακριά από την καθημερινότητα της πόλης. Αρκετούς από εσάς, ίσως, σας ενδιαφέρουν τα αμέτρητα χιλιόμετρα πεζοπορικών διαδρομών μέσα από τα καλντερίμια του νησιού. Εάν ναι, αναζητήστε τον λεπτομερέστατο χάρτη πεζοπορικών διαδρομών που δημιούργησε η Αναπτυξιακή Άνδρου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αιγαίου.
Το παρελθόν της Άνδρου
Το νησί κατοικείται από το 3000 π.Χ., γνώρισε ανάπτυξη στους αρχαίους χρόνους, αλλά η σημαντικότερη περίοδος της ιστορίας της ήταν τον 11ο και το 12ο αιώνα. Εκείνα τα χρόνια, γίνεται γνωστή στη Δύση με τα προϊόντα της μεταξουργίας, που ανθεί στο νησί και την εμπορική ναυτιλία που αναπτύσσεται. Σε εκείνη την ίδια περίοδο υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής με ξεχωριστά δείγματα τις εκκλησίες των Ταξιαρχών και του Αγίου Νικολάου, στο Κόρθι. Η εμπορική ναυτιλία είναι μια ασχολία που ταιριάζει στους Ανδριώτες και με τη βοήθειά της ευημερεί και το νησί, αφού καθ' όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, σημαντικοί έλληνες πλοιοκτήτες δημιουργούνται, ξεκινώντας από την Άνδρο.
Η Άνδρος έχει εξελιχθεί, τα τελευταία χρόνια και με τη βοήθεια ενός προγράμματος πεζοπορικού τουρισμού του Υπουργείου Αιγαίου, σε σημαντικό προορισμό για ορειβατικές και περιηγητικές ομάδες και συλλόγους.
Τι θα δείτε στην Άνδρο
Το καράβι θα σας αφήσει στο Γαύριο, το λιμάνι του νησιού. Στο κοντινό βουνό δεσπόζει ο Πύργος του Αγίου Πέτρου, ελληνιστικής περιόδου. Στη διαδρομή προς τα βόρεια θα βρείτε μικρά χωριουδάκια, διαδοχικά, το Φελλό, τον Αμμόλοχο και το Βιτάλι. Το πιο συνηθισμένο, όμως, είναι να ακολουθήσετε τη διαδρομή προς το νότο, όπου και βρίσκονται οι μεγαλύτεροι οικισμοί και τα πιο τουριστικά αναπτυγμένα χωριά της Άνδρου. Δημοφιλέστερο το Μπατσί, εκεί όπου γυρίστηκε ένα μεγάλο μέρος της ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κορίτσια στον Ήλιο».
Στην πρωτεύουσα της Άνδρου, την πανέμορφη Χώρα της, θα περπατήσετε στα γραφικά δρομάκια και θα δείτε εκπληκτικά παλιά αρχοντικά, κτίρια, τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά έχουν κτιστεί με μεγαλοπρέπεια και κάνουν τη Χώρα της Άνδρου, την πλέον αριστοκρατική από τις κυκλαδίτικες. Ξεχωρίζουν το Δημαρχείο, η Βιβλιοθήκη, το Αρχαιολογικό Μουσείο (δωρεά του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή), το ορφανοτροφείο, στεγασμένα όλα σε μεγαλοπρεπή αρχοντικά. Ο κεντρικός πλακόστρωτος δρόμος οδηγεί στα απομεινάρια βενετσιάνικου κάστρου πάνω στο μικρό νησί που ενώνεται με τη στεριά με ένα πέτρινο γιοφύρι, κτισμένο το 13ο αιώνα από το Μαρίνο Δάνδολο. Στη μεγάλη πλατεία, πάνω από τη θάλασσα εντυπωσιάζει το άγαλμα του Αφανούς Ναύτη, φιλοτεχνημένο από τον Μ. Τόμπρο. Κοντά στην πλατεία θα βρείτε το Ναυτικό Μουσείο, με πλούσια συλλογή αντιγράφων πλοίων και αντικειμένων και στην είσοδο του λιμανιού ξεχωρίζει ο περίφημος Φάρος Τουρλίτης, πιστό αντίγραφο του παλιού φάρου.
Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα από τις ανασκαφές του νησιού, θα δείτε στο Αρχαιολογικό Μουσείο, όπως τον Ερμή της Άνδρου, θαυμάσιο αντίγραφο του χάλκινου Ερμή του Πραξιτέλη, ελληνιστικής περιόδου. Σημαντικά, επίσης, ευρήματα από την αρχαία πόλη της Άνδρου - Παλαιούπολη υπάρχουν στη συλλογή, στην ομώνυμη κοινότητα Παλαιούπολης. Ανασκαφική δραστηριότητα υπάρχει και στο γεωμετρικό οικισμό Υψηλής - Ασπροβάτου, στην Παλαιούπολη και στο Μεσαιωνικό Κάστρο της Χώρας.
Το καμάρι της Άνδρου είναι το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που με τη δραστηριότητά του, με τη στήριξη του ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, αναδεικνύει την Άνδρο σε μητρόπολη της σύγχρονης τέχνης, ιδιαιτέρως, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Σημαντικές εκθέσεις φιλοξενεί και το Ίδρυμα Κυδωνιέως, με έλληνες δημιουργούς.
Γύρω από τη Χώρα, στις κοντινές βουνοπλαγιές, υπάρχουν πανέμορφα χωριά, με πηγές, ρυάκια και καταπράσινες ρεματιές. Επισκεφτείτε τις Στενιές με την Πεντάβρυση, το ποτάμι με το γραφικό γεφύρι στην Πέρα Πάντα, τα Αποίκια με την περίφημη Πηγή Σάριζα και την ορεινή Βουρκωτή. Στο όρος Πέταλο υπάρχουν τα χωριουδάκια Στραπουργιές και πιο χαμηλά τα Λάμυρα. Όμορφη εμπειρία είναι το πέρασμα από την κεντρική πλατεία στους Μένητες, με το ποτάμι και τα θεόρατα πλατάνια και κεντρική ατραξιόν τις βρύσες με τις λεοντοκεφαλές. Από τους Παλιότερους οικισμούς του νησιού είναι η Μεσσαριά και υπάρχει ακόμη το χωριό Πίτροφο. Στο ακρωτήρι Ζαγορά βρίσκεται ο ομώνυμος γεωμετρικός οικισμός. Νοτιοανατολικά του νησιού, υπάρχει ένα υπέροχο φαράγγι με πέτρινους νερόμυλους, τα Διποτάματα. Λίγο νοτιότερα του φαραγγιού, σε μια τοποθεσία με άγρια ομορφιά, το τοπίο γαληνεύει στον όρμο του Κορθίου. Τον βλέπεις από ψηλά από ένα χωριό που είναι αληθινό «μπαλκόνι του Αιγαίου», την Κοχύλου. Άλλοι γραφικοί οικισμοί είναι τα Αηδόνια, το Πίσω Μέρος, η Καππαριά και το Παλαιόκαστρο. Επισκεφτείτε το μεσαιωνικό οικισμό της Καππαριάς, το Επάνω Κάστρο της Κοχύλου και τον Άγιο Νικόλαο στο Κόρθι. Η περιοχή είναι, γενικά, από τις πιο ήσυχες του νησιού, ιδανική για οικογενειακές διακοπές.
Η Άνδρος είναι συνδεδεμένη με τη θρησκευτική παράδοση και εδώ υπάρχουν μερικά από τα πιο σημαντικά μοναστήρια των Κυκλάδων. Ξεχωρίζει η Ιερά Μονή Παναχράντου ή Αγίου Παντελεήμονος, εκεί όπου φυλάσσεται η Κάρα του Αγίου. Θα σας υποδεχτεί ο ηγούμενος Πατήρ Ευδόκιμος, ένας πολύ κοινωνικός και φιλόξενος άνθρωπος, που κρατάει το μοναστήρι με το νεαρό Πατέρα Ευσέβιο. Υπάρχουν, ακόμη, το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, στα Αποίκια και της Αγίας στο Μπατσί.
Σώζονται και αξίζει να επισκεφτείτε τις εκκλησίες των Ταξιαρχών στη Μεσσαριά, στην Μελίδα και το Υψηλού, της Παναγίας στο Μεσαθούρι και του Αγίου Νικολάου στο Κόρθι.
Οι παραλίες της Άνδρου
Δείτε τις παραλίες στο Μπατσί και γύρω απ' αυτό, στο Στιβάρι, την Αγία Μαρίνα και τον Άγιο Κυπριανό. Ωραία, μεγάλη παραλία έχει και η Χώρα. Επίσης αξίζουν οι αμμουδιές στα Γυάλια και τα Πίσω Γυάλια. Νότια του Πιτροφού απολαύστε την ακτή του Χαλκολιμιώνα.
Θαυμάσιες παραλίες υπάρχουν στην περιοχή του Κορθίου. Με λίγο παραπάνω κόπο φτάστε στην παραλία «της Γριάς το Πήδημα», από τις ωραιότερες του νησιού και των Κυκλάδων, με έναν πανύψηλο βράχο να δεσπόζει δέκα μέτρα μέσα στη θάλασσα. Λίγο νοτιότερα ξεχωρίζει η μεγάλη παραλία στο Κόρθι, στην Αγία Αικατερίνη, στους ειδυλλιακούς κολπίσκους Καλαμονάρι, Μπουρό και στον Άη Γιάννη στις Κεραμίδες. Για κάτι πιο ειδυλλιακό, αναζητήστε τη «σπηλιά του έρωτα».
Στο δρόμο από το Μπατσί στο Γαύριο, θα βρείτε τρεις όμορφες παραλίες, τον Άγιο Πέτρο, το Κυπρί και τη Χρυσή Άμμο, πολύ κοντά στο δρόμο.
Αν ψάχνετε για κάτι, ακόμη περισσότερο ήσυχο και το ίδιο εντυπωσιακό, τραβήξτε το δρόμο βορείως του Γαυρίου και θα αντικρίσετε εκπληκτικής ομορφιάς αμμουδιές, σε ερημικές περιοχές, με ανύπαρκτη οικιστική ανάπτυξη, τόσο στα χωριά Αμμόλοχο και Βιτάλι, όσο και στις τοποθεσίες Πισωλιμιόνα, Βλυχάδα και Κάστρο. Εξίσου όμορφη αμμουδιά θα βρείτε στο Φελό.
Για περισσότερο άγριες καταστάσεις υπάρχουν, για τους τολμηρούς, οι ακτές Βόρη, Άχλα, Λεύκα και Ατενή, που θα φτάσετε δύσκολα.
Πως θα πάτε στην Άνδρο
Λιμάνι αναχώρησης για την Άνδρο είναι η Ραφήνα. Από εκεί αναχωρούν καθημερινά δρομολόγια, με προορισμό το Γαύριο, το βασικό λιμάνι του νησιού, στο οποίο αγκυροβολούν μετά από 2 ώρες. Υπάρχουν, επίσης, ιπτάμενα δελφίνια και καταμαράν, που φτάνουν στην Άνδρο, μετά από 1, περίπου, ώρα. Μαρίνες για ταχύπλοα σκάφη, υπάρχουν, ακόμη, στο Μπατσί και τη Χώρα. Περίπου τρεις φορές την εβδομάδα, στο νησί φτάνουν και δρομολόγια πλοίων από τη Θεσσαλονίκη. Με κέντρο την Άνδρο, μπορεί, επίσης, κάποιος να ταξιδέψει και στα γύρω νησιά, κυρίως στη Μύκονο και την Τήνο.
Τι θα αγοράσετε στην Άνδρο
Πριν φύγετε από το νησί πάρτε μαζί σας Καλτσούνια και άλλα παραδοσιακά αμυγδαλωτά, μέλι από τον Άγιο Πέτρο, γλυκά του κουταλιού και Σουμάδα.
